Krzysztof Matyjaszewski
Z Wikipedii
Krzysztof Matyjaszewski (ur. 8 kwietnia 1950 w Konstantynowie) – polski chemik specjalizujący się w chemii polimerów, twórca nowej metody polimeryzacji rodnikowej - ATRP.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
W latach 1963-1967 uczył się w liceum ogólnokształcącym w Zelowie. Studia magisterskie rozpoczął na Wydziale Chemii Politechniki Łódzkiej; w ich trakcie wyjechał na stypendium do Instytutu Petrochemicznego w Moskwie – tam też ukończył studiowanie w 1973.
Po powrocie zatrudnił się w Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN (CBMiM PAN), gdzie w 1976 uzyskał stopień naukowy doktora nauk chemicznych. Promotorem jego rozprawy doktorskiej był Stanisław Penczek. Po uzyskaniu stopnia doktora wyjechał w 1977 r. na roczny staż na University of Florida. Po powrocie ze stażu pracował jako adiunkt w CBMiM PAN w zespole prof. Stanisława Penczka. W 1985 uzyskał na Politechnice Łódzkiej stopień naukowy doktora habilitowanego.[1]
W latach 1984-1985 odbył staż w CNRS i jednocześnie pełnił funkcję invited professor na Uniwersytecie Paryskim. W 1985 przeniósł się na Carnegie Mellon University w Pittsburghu, gdzie początkowo pracował jako zwykły członek zespołu naukowego, następnie asystent profesora (assistant professor), profesor nadzwyczajny (associate professor), aby w roku 1998 uzyskać tam pełne stanowisko profesora.
W latach 1994-1998 pełnił funkcję dziekana Wydziału Chemicznego Carnegie Mellon University. W 1998 utworzył i został kierownikiem Center for Macromolecular Engeering - wydzielonego, samodzielnego instytutu działającego w ramach Carnegie Mellon University.[2] Na Carnegie Mellon University posiada swoją własną, niezależną grupę badawczą liczącą w różnych okresach czasu od 15 do 20 osób.[3] Oprócz tego od 2001 r. jest twórcą i kierownikiem Controlled Radical Polymerisation Consortium - organizacją zajmującą się aktywnym gromadzeniem i wykorzystywaniem środków na badania w dziedzinie ATRP.[4]
Od 2002 r. jest członkiem sekcji polimerowej komitetu nazewniczego IUPAC, kierownikiem zespołu zajmującego się ustalaniem terminologii w zakresie ATRP i innych form kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej.[5]
22 listopada 1999 r. uzyskał w Polsce tytuł naukowy profesora. Jest zagranicznym członkiem rzeczywistym PAN. Oprócz pracy na Carnegie Mellon University jest też zatrudniony na 1/4 etatu profesorskiego w CBMiM PAN, gdzie co roku prowadzi kilkudniowe warsztaty naukowe o ATRP i innych aktualnych trendach w chemii polimerów.[6]
[edytuj] Dokonania naukowe
W 1995 opublikował wraz z Jin-Shan Wangiem artykuł w Journal of the American Chemical Society[7]; została w nim opisana metoda kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej z przeniesieniem atomu (Atom Transfer Radical Polymerization).
Istota tej metody polega na zastosowaniu katalizatora, zazwyczaj z grupy metali przejściowych, który zapewnia wytworzenie stanu równowagi pomiędzy zdolnym do propagacji polimerem aktywnym a polimerem nieaktywnym. Dzięki kontrolowanemu przebiegowi polimeryzacji łańcuchowej można uzyskiwać polimery o wysokiej masie cząsteczkowej i niskim wskaźniku polidyspersji. Względnie długi czas wzrostu umożliwia projektowanie kształtu makrocząsteczki polimeru.
Stosunkowo łagodne warunki prowadzenia procesu wywołały duże zainteresowanie wykorzystaniem metody ATRP w praktyce przemysłowej. Dzięki temu Krzysztof Matyjaszewski znalazł się w pierwszej dziesiątce najczęściej cytowanych chemików na świecie[8].
[edytuj] Wyróżnienia
- 2002 doktorat honoris causa Uniwersytetu w Gandawie
- 2004 Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za odkrycie nowych metod kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej i zastosowanie tych metod w przemyśle
- 2006 doktorat honoris causa Rosyjskiej Akademii Nauk
- 29 listopada 2007 doktora honoris causa Politechniki Łódzkiej
Przypisy
- ↑ Wpis na temat Krzysztofa Matyjaszewskiego w serwisie Nauka Polska
- ↑ Opis Center for Macromolecular Engeering
- ↑ Opis grupy badawczej Matyjaszewskiego na Carnegie Mellon University
- ↑ Opis ogólny Controlled Radical Polymerisation Consortium
- ↑ Podstrona Krzysztofa Matyjaszewskiego na stronie IUPAC
- ↑ Sprawozdanie roczne CBMiM PAN z 2005 r.
- ↑ Jin-Shan Wang, Krzysztof Matyjaszewski, Controlled/"living" radical polymerization. atom transfer radical polymerization in the presence of transition-metal complexes, J. Am. Chem. Soc., 1995, 117, (20), pp 5614–5615.
- ↑ Przegląd Techniczny nr 25/2004
