Lazuryt

Z Wikipedii

Lazuryt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy skaleniowców. Minerał bardzo rzadki. Nazwa pochodzi od arab. azul i pers. lazhward = niebieski (niebo), nawiązuje do barwy tego minerału.

Lazuryt współwystępuje z kalcytem, pirytem w skałach zwanych lapis-lazuli. Lazuryt bardzo często bywa mylony z lazulitem.

Lapis–lazuli – skała metamorficzna powstała w wyniku przeobrażeń utworów węglanowych (wapieni i dolomitów) pod wpływem intruzji granitów, syenitów lub pegmatytów. Jej głównym składnikiem jest lazuryt.

Spis treści 1 Właściwości 2 Występowanie: 3 Zastosowanie: 4 Zobacz też:

[edytuj] Właściwości

• Wzór chemiczny: (Na, Ca)₈(SO₄, S, Cl)₂(AlSiO₄)₆ – glinokrzemian sodu i wapnia
• Układ krystalograficzny – regularny
• Twardość w skali Mohsa – 5,5
• Rysa – jasnoniebieska
• Przełam – muszlowy
• Łupliwość: słabo dostrzegalna, brak
• Gęstość – 2,3 do 2,4 g/cm³
• Barwa – zazwyczaj intensywnie niebieska, też: granatowa, fioletowa...
• Połysk – tłusty

Bardzo rzadko tworzy kryształy, najczęściej występuje w skupieniach drobnoziarnistych i masywnych, także w postaci pojedynczych ziaren. Jest kruchy, przeświecający.

[edytuj] Występowanie:

Występuje głównie w skałach metamorficznych: marmurach, skarnach. Niekiedy bywa spotykany w formie otoczaków w osadach aluwialnych, przeważnie w żwirach i piaskach.

Miejsca występowania:

• Afganistan (w Hindukuszu – Badakhszan, eksploatowane ponad 6000 lat, najlepsze kamienie i źródło rodzimej ultramaryny), wydobywa się bloki ponad 100kg.
• Rosja (nad Bajkałem, odkryte w 1851 r. – jasnoniebieski z domieszką pirytu), wydobywa się bloki ponad 60kg.
• Chile (na północ od Santiago de Chile),
• USA (Kalifornia – niebieskoszary z białymi plamkami, Kolorado – ciemnoniebieski).
• Birma, Angola, Rwanda, RPA, Włochy.

[edytuj] Zastosowanie:

Bardzo atrakcyjny, wysoko ceniony kamień:

• kolekcjonerski
• ozdobny
• okładzinowy
• dekoracyjny
• inkrustacyjny
• jubilerski – obecnie stosowany do: pierścionków, naszyjników, drobnych rzeźb, przedmiotów artystycznych. Kamień wrażliwy na nacisk, temperaturę, kwasy, mydło. Pierścionki z tym kamieniem trzeba zdejmować do prac domowych.

W średniowieczu – jako barwnik do uzyskania ultramaryny.

Był stosowany jako materiał ozdobny już w okresie prehistorycznym. Ceniony w starożytnym Sumerze, później w Akadzie, Babilonii i Asyrii. Wykorzystywany do ozdoby przedmiotów kultu, biżuterii, instrumentów muzycznych – m.in. harfy wydobyte z grobowców w Ur, tzw. "Sztandar z Ur". Używany w Egipcie za czasów faraonów (grobowiec Tutenchamona).

W 1954 r. pojawił się na rynku kamień syntetyczny, barwiony tlenkiem kobaltu, domieszka opiłków złota dobrze naśladuje piryt. Zaś od 1976 r. rozpowszechniony jest syntetyczny lapis lazuli o dobrej jakości.

[edytuj] Zobacz też:

• ultramaryna
• minerał
• jubilerstwo
• Lapis-lazuli
• Lazulit
• azuryt