List herbowy
Z Wikipedii
List herbowy (z niem. Wappenbrief) - dyplom nadania herbu, w odróżnieniu od dyplomu nobilitacji najczęście przyznający jedynie prawo do używania herbu, bez przywilejów szlacheckich. Popularny m.in. w państwach niemieckich, Wlk. Brytanii, Holandii, rzadko wydawany również przez polskich monarchów. Najstarszy znany list herbowy wydał cesarz Ludwik IV Bawarski i w 1338 r. hrabiom Carbonesi. Obecnie wydawane są w większości państw, w których istnieją heroldie, a więc głównie w monarchiach. W niektórych krajach władcy cedowali prawo nadawania herbów na inne prócz heroldii urzędy i osoby, np. w Rzeszy Niemieckiej prawo nadawania herbów w imieniu cesarza mieli także hofpfalzgrafowie (hrabiowie pałacowi). Od XVII wieku listy herbowe wystawiali także władcy poszczególnych państw Rzeszy, niektórzy biskupi, mający godność elektora a nawet głowy niektórych niesuwerennych rodów (hrabiowie von Schönborn). List herbowy przyznawał najczęściej herb rodzinom mieszczańskim (za tym następowała często późniejsza nobilitacja), organizacjom, cechom, korporacjom itp.
[edytuj] Ciekawostki
Cesarz Maksymilian I nadał - raczej dość bezprawnie - kilku rodzinom z rodu Jastrzębców, m.in.Ulatowskim, Niemirowiczom, Szczytom, prawo nadawania tytułu Kawalera Złotej Ostrogi i równoczesnego nadawania herbów, mianując seniorów tych rodzin dziedzicznymi hrabiami pałacowymi (Hofpfalzgrafen) Sacri Imperii Romani.
[edytuj] Literatura
- Gert Oswald: Lexikon der Heraldik, Bibliographisches Institut, Leipzig, 1984, ISBN 3-411-02149-7
- Bartosz Paprocki: Herby rycerstwa polskiego, Kraków, 1858
Herby: szlachecki • mieszczański • chłopski • państwowy • miejski • korporacji
Elementy herbu: tarcza herbowa • godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe)
klejnot herbowy • korona rangowa • hełm heraldyczny • labry
trzymacze heraldyczne • dewiza herbowa • order herbowy
Oznaki godności: świeckie • kościelne
Inne: herbarz • herold • blazonowanie • szrafowanie • tynktura • krzyż heraldyczny
