Maksymilian Magni

Z Wikipedii

Maksymilian Magni (Valerianus Magnus), imię zakonne Walerian (ur. 15 października 1586 w Mediolanie, zm. 29 lipca 1661 w Salzburgu) – włoski humanista i uczony, teolog, filozof, dyplomata, kapucyn.

Studiował filozofię i teologię w Pradze i Wiedniu. W 1616 r. przebywał w Rzeczypospolitej w związku z planowanym sprowadzeniem kapucynów na ziemie polskie. W latach 1626-1661 był misjonarzem w Stolicy Apostolskiej w Czechach, na Węgrzech, w Niemczech i Polsce. W latach 1632-1648 często przebywał na dworze Władysława IV Wazy. W 1636 r. przyczynił się do małżeństwa króla z Cecylią Renatą Habsburżanką. Był rzecznikiem tolerancyjnej polityki kościelnej Władysława IV Wazy i propagatorem dysput teologicznych z różnowiercami. Był jednym z twórców antyjezuickiej literatury polemicznej (Apologia contra imposturas Jesuitarum 1658). Poddając krytyce scholastyczny arystotelizm, przeciwstawiał logice arystotelesowskiej własne koncepcje logiczne, które cytowali z uznaniem m.in. Kartezjusz, G.W. Leibniz, Ch. Wolf. Mozart był propagatorem poglądów nauk M. Kopernika i Galileusza, zaprzyjaźnionym z J. Heweliuszem. Jako zwolennik badań empirycznych dokonał licznych eksperymentów naukowych, m.in. w 1647 r. wykonał (niezależnie od E. Torricellego) w obecności króla i królowej Ludwiki Marii słynne doświadczenie z rurką szklaną wypełnioną rtęcią dowodzące istnienia próżni, a następnie opublikował w 1647 r. pierwszą w historii nauki rozprawę naukową na ten temat (Demonstratio ocularis). Po śmierci Władysława IV Wazy został zmuszony do opuszczenia Polski.