Malonowo

Z Wikipedii


Malonowo
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	białogardzki
Gmina	Karlino
Strefa numeracyjna (do 2005)	94
Tablice rejestracyjne	ZBI

Malonowo (dawniej Mallnow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino.

Wieś sołecka licząca około 150 mieszkańców jest położona przy drodze Gdańsk –Szczecin, 7 km od Karlina, wzdłuż głównej drogi. Posiada zwartą zabudowę. Przez wieś przepływa rzeka Młynówka.

[edytuj] Historia

Wieś Malonowo była własnością starego pomorskiego rodu Podewilsów już w II połowie XIV wieku i nie zmieniała właścicieli aż do XX wieku. Od XVIII wieku majątki w Malonowie i Koziej Górze były złączone w jednym ręku. Zjednoczenia dokonał około 1726 r. Christian Fredrich von Podewils. Prawdopodobnie Podewilsowie, jako właściciele tych dóbr, mieszkiwali w bardziej reprezentacyjnej siedzibie, w Koziej Górze. Dwór w Malonowie służył jako dom rezydentów lub rządcy majątku.
Ostatnią przed wojną właścicielką Malonowa była hrabina Jadwiga Ponińska de domo Podewils z Koziej Góry.

[edytuj] Zabytki

Budynek dworu (kubatura obiektu 2150 m ³ , powierzchnia użytkowa 530 m ²), budynek jednokondygnacyjny. Dwór zbudowano w dwóch fazach.
- W fazie starszej XVIII w. wzniesiono na planie prostokąta, parterowy, kryty dachem naczółkowym budynek z ryglówki. Dwór posiadał dziesięcioosiową fasadę zwróconą ku wschodowi i drodze dojazdowej. Przy trzech centralnych osiach fasady istniał ganek, kryty odrębnym dwuspadowym daszkiem. Budynek dwutraktowy: z sienią wejściową na osi traktu pierwszego . Na poddaszu posiadał użytkowe pomieszczenia naturalnie doświetlane (okna w szczytach elewacji bocznych). Drewniane gzymsy działowe i opaski okienne dekorowane były ciągłym pasem drobnego ząbkowania. Główny gzyms wieńczący, wykonany został z jednej beli profilowanej (we wklęski i ćwierćwałki}.
- W wieku XIX miała miejsce II faza budowlana dzieląca się na kilka etapów. Kolejno dobudowywano:
  -przy elewacji frontowej, wschodniej: werandę włączając w nią dawny ganek (wzniesiono ją również z ryglówki i pokryła ona cztery osie dworu).
  -Następnie dobudowano (przy elewacji zachodniej od strony poprzednio istniejącego stawu na rzece Młynówce), dwa murowane z cegły skrzydła boczne (umieszczono w nich dodatkowy pokój mieszkalny oraz kuchnię i pomieszczenia pomocnicze).
  -W elewacji południowej przebito nowe przejście - szeroką arkadę z drewnianym łukiem odciążającym.
  Po wojnie budynek zamieszkiwany był przygodnie przez Romów. Ostatni mieszkaniec wyprowadził się w początku lat osiemdziesiatych. Budynek nie był remontowany. Za dworem, po stronie zachodniej płynie trudno dostępna (bardzo porośnięte brzegi) - Młynówka.

Park o powierzchni ok. 2,4 ha rozciąga się na zachód od dworu i obejmuje swoim zasięgiem tereny przy rzece. W kształtowaniu układu wykorzystano naturalne warunki, przez co park posiadał cechy założeń krajobrazowych. Park tworzy grupę zieleni wysokiej. Położenie na wyższej terasie i skarpie doliny powoduje, że zadrzewienia tworzą tło dla dworu wraz z najbliższym otoczeniem.
Zajazd z 1913 r. murowany, obecnie budynek mieszkalny.
Budynek mieszkalny murowany z początku XX w.
Młyn wodny z początku XX w. murowany, obecnie nieczynny, z zachowanymi urządzeniami spiętrzającymi wodę.