Marcin Baryczka

Z Wikipedii

Marcin Baryczka (zm. 13 grudnia 1349) - kaznodzieja i wikary katedry krakowskiej.

Według Długosza został wysłany przez biskupa krakowskiego Bodzantę do Kazimierza Wielkiego z dekretem ekskomuniki, związanym z niemoralnym prowadzeniem się władcy. Baryczka przekazał również informację o karach kościelnych, które biskup zamierzał nałożyć na króla w związku ze sporem o daniny z wsi biskupich położonych w ziemi sandomierskiej, przy czym użył wobec króla bardzo ostrych wyrazów. Król Kazimierz kazał uwięzić duchownego, a następnie został on utopiony w Wiśle.

Żadne inne fakty z życia Marcina Baryczki nie są znane. Został pochowany w kościele św. Mikołaja. Na przełomie XV i XVI w. postawiono mu tam, nieistniejący dziś, nagrobek. Lokalnie w Małopolsce Marcin Baryczka był przedmiotem kultu, którego nasilenie przypadło na wiek XVII. Wtedy pojawiły się relacje o cudach towarzyszących wydobyciu ciała i pogrzebowi. Pomimo podobieństwa do życiorysu Jana Nepomucena, kult Baryczki nie był przez kościół mocno promowany i nie przyjął się; prawdopodobnie z powodu poważania jakim cieszył się jedyny polski monarcha z przydomkiem Wielki, w odróżnieniu od antagonisty Nepomucena, Wacława IV.

Literacki obraz konfliktu Baryczki z królem przedstawił Józef Ignacy Kraszewski w powieści Król Chłopów, ukazując działania księdza jako bardziej niezależne od biskupa, natomiast mające wsparcie w opozycji antykrólewskiej.

Ze śmiercią Marcina Baryczki wiąże się seria fundacji kościołów pokutnych na ziemi sandomierskiej. Wg Długosza jako zadośćuczynienie za śmierć Baryczki Kazimierz Wielki ufundował kolegiatę w Wiślicy oraz kościoły w Sandomierzu, Szydłowie, Stopnicy, Zagości i Kargowie.

[edytuj] Bibliografia

• Wielka Ilustrowana Encyklopedja Powszechna, Gutenberg, Kraków, reprint: W-wa, 1994, t. II ISBN 83-86381-02-7