Marsze śmierci
Z Wikipedii
Marsze śmierci - nazwa nadana najpierw przez środowiska więźniarskie, następnie przez historiografię marszom ewakuacyjnym wyruszającym z niemieckich obozów koncentracyjnych przy zbliżaniu się frontów alianckich, przede wszystkim Armii Czerwonej w 1944 i 1945 roku.
Wymarsz z obozów następował na kilkanaście dni przed nadejściem frontu. Więźniowie, skrajnie wyczerpani pobytem w obozie i morderczą pracą, maszerowali w głąb III Rzeszy, gdzie mieli nadal służyć jako darmowa siła robocza na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojeniowego.
Marsze stanowiły dramatyczną chwilę w historii więźniów hitlerowskich obozów. Większość marszów odbywała się na mrozie, zimą 1944-1945. Odcinki dziennej marszruty wynosiły ok. 20-30 km, noclegi improwizowane były najczęściej pod gołym niebem. Pasiaki więźniarskie nie pozwalały w stopniu wystarczającym zachować ciepła. Żywieniowe racje dzienne były wypadkową losu. Każde odstępstwo od kolumny traktowane było jako próba ucieczki bądź niezdolność do dalszej drogi i karane natychmiastową śmiercią. Śmiertelność podczas marszów była bardzo wysoka. Tym niemniej zamieszanie i niecodzienność sytuacji więźniarskiej powodowały również dużą liczbę ucieczek.
Podczas ewakuacji radzieckich więzień; eskorty zabijały więźniów, np. na drodze z Mińska do Czerwienia, z Kowna i innych.
Pierwsze marsze na ziemiach polskich miały miejsce w 1944 roku z Majdanka, najsłynniejszymi marszami na terenie powojennej Polski były marsze z Auschwitz-Birkenau , Gross-Rosen i Stutthof. Najdłuższą drogę wśród więźniów Auschwitz miało do pokonania 3.200 osób z podobozu w Jaworznie, które przeszły do KL Gross-Rosen na Dolnym Śląsku. Trasa liczyła około 250 km. Więźniarki z Prus Wschodnich pędzono do Palmicken (obecnie Jantarnyj), gdzie rozstrzelano ok. 3.000.
Na terenie Rzeszy więźniów przewożono również pociągami.
W opustoszałych obozach naziści pozostawiali najbardziej wyczerpanych więźniów oraz ciężko chorych, którzy nie byli w stanie wymaszerować. Plany zgładzenia tych pozostawionych więźniów na ogół nie były realizowane ze względu na bliskość frontu i chęć ucieczki szeregowych SS-mannów. Większość z pozostałych więźniów zmarła z wyczerpania po wyzwoleniu obozów.
Spis treści |
[edytuj] Marsz Auschwitz - Wodzisław Śląski styczeń 1945
Marsz ten był największym i najsłynniejszym jaki odbywał się na ziemiach polskich. Odbywał się na 63 kilometrowej trasie z Oświęcimia do Wodzisławia Śląskiego.
17 stycznia 1945 r. w obozie zarządzono ewakuację około 56 000 więźniów. W tym czasie zima była bardzo snieżna i mroźna. Z tego powodu oraz niezwykłej brutalności hitlerowców na samej trasie marszu naliczono około 600 ciał nie licząc wielkiej liczby osób zamordowanych przez hitlerowców poza samą trasą przemarszu oraz w miejscach masowych egzekucji. Więźniowie umierali również pod koniec właściwego marszu już w wagonach. Do Wodzisławia więźniowie dotarli 22 stycznia 1945 r. , gdzie załadowano ich do węglowych wagonów towarowych i warunkach mrozu na zewnątrz i ścisku wewnątrz skierowano transport w głąb Rzeszy w kierunku Moraw, Austrii i obozu Mauthausen-Gusen. W wyniku mrozu, marszu, transportu oraz egzekucji i brutalności hitlerowców zginęło ok. 15 000 więźniów.
[edytuj] Marsze śmierci czeskich Niemców
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Wikipedia nie powinna powoływać się na inną Wikipedię (nie jesteśmy źródłem). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
- brneński (niem. Brünner Todesmarsch) - 20.000 cywilów musiało przejść 55 km do austriackiej granicy, zginęło 1.691 według czeskiej Wikipedii, ponad 2.000 osób według niemieckiej (do 5.200).
- chomutowski (niem. Todesmarsch der Komotauer) - 8.000 mężczyzn szło do Saksonii następującą trasą:
Chomutov-Jirkov (niem. Görkau)-Červený Hrádek (zamek Rothenhaus)- Kunnersdorf+- Bartelsdorf+- Eisenberg+- Gebirgsneudorf-Deutschneudorf-Nickelsdorf-Obergeorgenthal-Niedergeorgenthal- Maltheuern (Záluzí). Miejscowości oznaczone + nie istnieją (zlikwidowano je wybierając węgiel brunatny). Według czeskiej Wikipedii zginęło 140 osób, wg niemieckiej rozstrzelano 12-20 osób, w tym żołnierzy Waffen-SS.
[edytuj] Bibliografia
Wykaz bibliografii dla serii artykułów o niemieckich obozach w latach 1933-1945 został umieszczony na osobnej stronie.
