Miguel Hidalgo y Costilla
Z Wikipedii
Don Miguel Hidalgo, Miguel Gregorio Antonio Ignacio Hidalgo y Costilla Mandarte Villaseñor y Lomelí (albo też Cura Hidalgo - Ksiądz Hidalgo) (8 maja 1753 – 30 lipca 1811) - meksykański duchowny, za którego sprawą wybuchło narodowe powstanie o wyzwolenie Meksyku spod władzy Hiszpanii.
Don Miguel Hidalgo wywodził się z hiszpańskiej rodziny (tzw. Kreolów). Był proboszczem parafii Dolores noszącej obecnie nazwę Dolores Hidalgo - małego miasteczka położonego w stanie Guanajuato. Jego ojcem był Cristóbal Hidalgo y Costilla a matką Ana Maria Gallaga. Hidalgo od wczesnych lata interesował się zakazaną francuską literaturą i nie poddawał się wpływom otoczenia. Władał kilkoma językami indiańskimi i otwarcie przeciwstawiał się niektórym nakazom wiary katolickiej, takim jak na przykład: celibat duchowieństwa. W górniczo-rolniczym obszarze środkowego Meksyku Hidalgo i kilku innych wysoko postawionych Kreolów zaczęło układać plan rebelii przeciwko Hiszpanom, którego główną siłą mieli być Metysi i Indianie - czyli stan chłopski.
Hidalgo ostrzeżony przez Doña Josefę Ortiz de Domínguez ("La Corregidora"), że ich spisek został wykryty i on sam zostanie wkrótce aresztowany zdecydował się przyśpieszyć wybuch powstania. Wygłosił wówczas płomienną mowę przed zebranymi mieszkańcami Dolores, w której w religijnym języku zganił uzurpujących sobie władzę Hiszpanów i ich władcę Ferdynanda VII (wydarzenie to zostało później nazwane Grito de Dolores). Zawołaniem bitewnym powstańców od tego momentu stała się odezwa "Niech żyje nasza Dziewica z Guadalupe i śmierć Hiszpanom!". Po okresie krótszym niż rok Hidalgo był już pod bramami stolicy z siłami, które pozwalały na jej zajęcie. Z nieznanych powodów jego armia jednak zawróciła. Niektórzy historycy twierdzą, iż Hidalgo obawiał się niekontrolowanych zachowań tłumu, który wtargnąłby do Mexico City oraz braku posiłków, na które trzeba by oczekiwać długi czas. Niemniej jednak od tego momentu jego gwiazda przyblakła a cały ruch niepodległościowy osłabł na sile. Niedługo później został on pojmany przez wojska królewskie i zmuszony do skruchy a następnie stracony. Mimo tych niepowodzeń Hidalgo został uznany za męczennika niepodległości oraz wielkiego wyzwoliciela Meksyku i ojca narodu.
Oprócz niego aresztowani zostali także inni przywódcy rewolucji, tacy jak: Ignacio Allende, José Mariano Jiménez i Juan Aldama. Ci trzej zostali skazani na karę śmierci, którą wykonano 26 czerwca 1811 r. w Chihuahua, Hidalgo został stracony później 30 lipca 1811 r. Termin egzekucji odwlekł się, dlatego że Hidalgo jako kapłan musiał zostać najpierw ekskomunikowany. Później krążyły opowieści jakoby w czasie wykonywania wyroku śmierci pluton egzekucyjny oddawał salwę kilkakrotnie ponieważ żołnierze nie chcieli go zranić. Potem odcięto głowy wszystkich zgładzonych i rozmieszczono je w czterech głównych punktach miasta Alhóndiga de Granaditas aby w ten sposób odstraszyć innych przeciwników Korony Hiszpańskiej.
