Najwyższy Trybunał Narodowy

Z Wikipedii

To jest tylko zalążek artykułu związanego z prawem. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.

Najwyższy Trybunał Narodowy (ang. Supreme National Tribunal for Trial of War Criminals) - polski^[1] sąd szczególny utworzony 18 lutego 1946 roku i działający na podstawie Dekretu z dnia 22 stycznia 1946 r. o Najwyższym Trybunale Narodowym (Dz.U. Nr 5, poz. 45 i Nr 59, poz. 325 oraz z 1947 r. Nr 32, poz. 143), zajmujący się wymierzaniem kar dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców Narodu Polskiego. Trybunał procedował w latach 1946-1948.

Dekret o utworzeniu Trybunału podpisał prezydent Krajowej Rady Narodowej Bolesław Bierut, a kontrasygnowali: premier Edward Osóbka-Morawski, minister sprawiedliwości Henryk Świątkowski oraz minister bezpieczeństwa publicznego Stanisław Radkiewicz. Trybunał orzekał na podstawie całego obowiązującego po wojnie ustawodawstwa karnego (Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. — Kodeks karny, Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.(art. 225, 235, 236, 246, 259 i 278); Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. — Kodeks karny Wojska Polskiego, Dz.U. Nr 6, poz. 27 ze zm.; przepisy szczególne, jak np. Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego, Dz.U. Nr 4, poz. 16 ze zm.).

Trybunał orzekał w składzie trzech sędziów i czterech ławników powoływanych spośród posłów do KRN. Jego wyroki, podobnie jak orzeczenia Sądu Najwyższego były ostateczne i niezaskarżalne. Skazanym przysługiwało prawo do zwrócenia się o łaskę do Prezydenta. Najwyższy Trybunał Narodowy sądził w szczególności:

• a) osoby odpowiedzialne za przegraną Polski we wrześniu 1939 roku oraz faszyzację międzywojennej Polski,
• b) przestępców pospolitych z okresu II wojny światowej,
• c) reichdeustchów i volksdeustchów.

Trybunał działał do 1948 roku pomimo, że nie został zlikwidowany żadnym aktem prawnym^[2]. Kolejne procesy przeciwko zbrodniarzom wojennym toczyły się przed sądami powszechnymi.

Spis treści 1 Skład Najwyższego Trybunału Narodowego 1.1 Wymagania formalne, wybór oraz kadencja członków Trybunału 1.2 Prokuratura Trybunału 1.3 Osoby zasiadające w Trybunale 2 Postępowanie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym 3 Obrońcy w procesach przed Trybunałem 4 Procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym 5 Akty prawne 6 Literatura 7 Przypisy

[edytuj] Skład Najwyższego Trybunału Narodowego

[edytuj] Wymagania formalne, wybór oraz kadencja członków Trybunału

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Prokuratura Trybunału

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Osoby zasiadające w Trybunale

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

• sędziowie:
  • Emil Stanisław Rappaport
• prokuratorzy:
  • Jerzy Sawicki
  • Mieczysław Siewierski

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Postępowanie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Obrońcy w procesach przed Trybunałem

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

• Stanisław Hejmowski

[edytuj] Procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym

Przed Trybunałem odbyło się siedem procesów:

1. Oskarżony: Arthur Greiser.
Proces odbył się w Poznaniu 22 czerwca - 7 lipca 1946.
Wyrok: kara śmierci, wyrok wykonano.
2. Oskarżony: Amon Göth.
Proces w Krakowie 27 sierpnia - 5 września 1946.
Wyrok: kara śmierci, wyrok wykonano.
3. Oskarżeni: Ludwig Fischer, Ludwig Leist, Josef Meisinger, Max Daume
Proces w Warszawie 17 grudnia 1946 - 24 lutego 1947
Wyrok: Fischer, Meisinger, Daume - kara śmierci, Leist - 8 lat więzienia, wyroki wykonano.
4. Oskarżony: Rudolf Höss.
Proces w Warszawie 11 marca - 29 marca 1947
Wyrok: kara śmierci, wyrok wykonano.
5. Oskarżeni: 40 członków załogi obozu w Oświęcimiu.
Pierwszy Proces Oświęcimski w Krakowie 24 listopada - 16 grudnia 1947
Wyroki: 23 wyroki śmierci, 16 wyroków pozbawienia wolności od dożywocia do 3 lat, jeden wyrok uniewinniający.
6. Oskarżony: Albert Forster.
Proces w Gdańsku 5 kwietnia - 29 kwietnia 1948
Wyrok: kara śmierci, wyrok wykonano.
7. Oskarżony: Josef Bühler.
Proces w Krakowie 17 czerwca - 5 lipca 1948
Wyrok: kara śmierci, wyrok wykonano.

Dodatkowo Najwyższy Trybunał Narodowy uznał rząd Generalnego Gubernatorstwa za organizację przestępczą.

[edytuj] Akty prawne

• Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. o Najwyższym Trybunale Narodowym (Dz.U. Nr 5, poz. 21)
• Dekret z dnia 17 października 1946 r. o zmianie dekretu z dnia 22 stycznia 1946 r. o Najwyższym Trybunale Narodowym (Dz.U. Nr 59, poz. 325)
• Dekret z dnia 11 kwietnia 1947 r. o zmianie dekretu o Najwyższym Trybunale Narodowym (Dz.U. Nr 32, poz. 143)
• tekst jednolity Dekretu o Najwyższym Trybunale Narodowym zamieszczony w Obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 1946 r. (Dz.U. Nr 59, poz. 327)

[edytuj] Literatura

• Tadeusz Cyprian, Jerzy Sawicki, Siedem procesów przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, Poznań 1962.
• Grzegorz Jakubowski, Sądownictwo powszechne w Polsce w latach 1944-1950, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2002.

Przypisy