Nitroceluloza
Z Wikipedii
Nitroceluloza | |||
|
|||
Ogólne informacje | |||
Masa molowa | g/mol | ||
Identyfikacja | |||
Numer CAS | 9004-70-0 | ||
Właściwości | |||
Rozpuszczalność w wodzie | nierozpuszczalny | ||
Rozp. w innych rozpuszczalnikach | octan etylu | ||
Niebezpieczeństwa | |||
Klasyfikacja UE | Treść oznaczeń: E - wybuchowy F - łatwopalny |
||
Zwroty ryzyka | R: 1-3 | ||
Zwroty bezpieczeństwa | S: (2-)16-33-37-39 | ||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa) |
Nitroceluloza (NC) to mieszanina azotanów(V) celulozy - estrów celulozy oraz kwasu azotowego. Ogólny wzór sumaryczny nitrocelulozy [C6H7O2(OH)3-x(ONO2)x]n, gdzie х= 1, 2 lub 3 - stopień znitrowania. Maksymalna zawartość azotu w nitrocelulozie wynosi 14,14%, co odpowiada triazotanowi(V) celulozy - [C6H7O2(ONO2)3]n. Wbrew nazwie potocznej nie jest związkiem nitrowym.
Jest to silny materiał wybuchowy miotający, zdolny do DDT (z ang. Deflagration-Detonation Transition - przejście deflagracyjno-detonacyjne). Spala się błyskawicznie bardzo jasnym, żółtym płomieniem, nie zostawiając zapachu ani żadnych widocznych pozostałości po spaleniu. Emituje znaczne ilości ciepła - fala cieplna deflagracji jednego grama jest wyczuwalna 2 metry od próbki.
Nitrocelulozę o zawartości 10-12% azotu nazywa się bawełną kolodiumową, a o zawartości 12-14% azotu - bawełną strzelniczą.
[edytuj] Właściwości:
- Silne właściwości wybuchowe
- Łatwopalny
- Może ulec samozapłonowi, jeżeli zawiera resztki kwasów
- Temperatura zapłonu ok. 200°C
- Dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych (np. alkohol etylowy, aceton, benzen)
- Nierozpuszczalny w wodzie
- Prędkość detonacji 6300 m/s przy maksymalnej gęstości 1,3 g/cm³ (przy pobudzeniu spłonką lub w przypadku DDT)
- Powoli rozkłada się pod wpływem ciepła
- Mała wrażliwość na wstrząsy, sucha nitroceluloza jest słabo wrażliwa na bodźce mechaniczne
- Zapala się pod wpływem iskry, ciepła, płomienia
- Wygląd zewnętrzny zależy od wyglądu celulozy przed estryfikacją - nie ulega zmianie
Nitroceluloza używana jest jako główny składnik prochu bezdymnego. Azotan celulozy o niższej zawartości azotu jest używany do otrzymywania celuloidu - tworzywa sztucznego oraz kolodium - substancji o właściwościach błony półprzepuszczalnej, będącej 50% roztworem azotanu celulozy w eterze dietylowym.
[edytuj] Zagrożenia
Przygotowanie ilości większych niż 5 g może zakończyć się wymknięciem reakcji spod kontroli i wybuchem, połączonym z uwalnianiem toksycznych gazów i rozpryskami kwasu. Temperatura ucieczki dla tego związku to 70°C - nie można pozwolić, by temperatura przekroczyła ten poziom. W przypadku gdyby temperatura zbliżyła się do tego poziomu, należy mieszaninę natychmiast wylać do naczynia z lodem i wziąć nową porcję odczynników. Nieprawidłowe oczyszczenie z kwasów może spowodować samorzutny zapłon suchego azotanu celulozy.
[edytuj] Otrzymywanie
Azotan celulozy otrzymuje się poprzez estryfikację celulozy mieszaniną nitrującą.
Uwaga: Opisane substraty lub produkty są żrące, parzące i szkodliwe, a eksperymenty z nimi mogą skończyć się poważnymi uszkodzeniami lub poparzeniami ciała, a w skrajnych przypadkach nawet śmiercią! |
Uwaga: Opisane substraty lub produkty są wybuchowe, toksyczne lub łatwopalne, ich nielegalne posiadanie może być przyczyną konsekwencji prawnych z karą pozbawienia wolności włącznie, a eksperymenty z nimi mogą skończyć się poważnymi uszkodzeniami ciała lub nawet śmiercią! |