Oksa
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°43'43" N 20°06'02" E
| Oksa | |||
|
|||
| Województwo | świętokrzyskie | ||
| Powiat | jędrzejowski | ||
| Gmina | Oksa | ||
| Położenie | 50° 43' 43'' N 20° 06' 02'' E |
||
| Liczba mieszkańców • liczba ludności |
ok. 890 |
||
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
41 | ||
| Kod pocztowy | 28-363 | ||
| Tablice rejestracyjne | TJE | ||
|
Położenie na mapie Polski
  Oksa
|
|||
Oksa – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Oksa.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Oksa.
Przez wieś przechodzi 
niebieska ścieżka rowerowa do Radkowa.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Miasto założył w 1554 r. Mikołaj Rej. Jego nazwa pochodzi od herbu Reja - Oksza. Fundator zapewnił każdemu osadnikowi działkę budowlaną. Mieszczanie otrzymali po półłanku pola, prawo wyrębu oraz prawo do wykarczowania lasu pod łąki. Ponadto przywilej zapewniał osadnikom 16 lat wolnizny. W 1573 r. w mieście było kilku rzemieślników, 10 domów oraz młyn. Andrzej Rej, syn pisarza, wzniósł w Oksie ratusz oraz jatki rzeźnicze. Jednocześnie zwiększył świadczenia pańszczyźniane co spowodowało zastój w rozwoju miasteczka.
Po Rejach często zmieniało ono swych właścicieli. W Oksie znajdował się drewniany zbór kalwiński wzniesiony jeszcze przez pisarza, w którym w XVII w. odbyły się cztery synody. W XVIII w. zbór został przejęty przez cystersów. Na jego miejscu wzniesiono murowany kościół, który zachował się do dzisiaj.
W 1667 r. miasto było podzielone pomiędzy dwóch właścicieli. Było tu 26 domów i 179 mieszkańców. W 1785 r. właścicielce miasta, Budziszewskiej, udało się uzyskać wznowienie przywileju na odbywanie cotygodniowych targów. W 1827 r. miasto miało 51 domów i 380 mieszkańców. W 1867 r. Oksa utraciła prawa miejskie. W 1960 r. było tu 1235 mieszkańców.
[edytuj] Zabytki
- Kościół pw. św. Mikołaja, wybudowany w 1570 r. jako zbór kalwiński; fundatorem świątyni był Andrzej Rej (syn poety Mikołaja Reja); w 1678 r. przejęty siłą przez katolików, na co kalwiniści bezskutecznie skarżyli się na sejmie w 1680 i 1681 roku; budowla na planie krzyża greckiego, który tworzą nawa, prezbiterium i boczne kaplice; wewnątrz znajdują się epitafia z XVII w.
[edytuj] Bibliografia
- Miasta polskie w Tysiącleciu, przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków, 1965-1967
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Wsie: Błogoszów • Lipno • Nowe Kanice • Oksa • Pawęzów • Popowice • Rembiechowa • Rzeszówek • Stare Kanice • Tyniec • Tyniec-Wieś • Węgleszyn • Węgleszyn-Dębina • Węgleszyn-Ogrody • Zakrzów • Zalesie
Siedziba gminy: Oksa
