Oligofrenopedagogika
Z Wikipedii
Oligofrenopedagogika (grec.: "oligos" - pomniejszenie, "phren" - umysł; pomniejszona, obniżona sprawność umysłowa) dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem i nauczaniem osób upośledzonych umysłowo. Przedmiotem jest jednostka upośledzona umysłowo i proces jej rehabilitacji obejmujący wszechstronny rozwój i przystosowanie do życia w społeczństwie ludzi pełnosprawnych.
Dla osób upośledzonych ustala się taki metodyczny tok działalności wychowującej, aby osiągały one wszechstronny rozwój, do szczytu swoich indywidualnych możliwości, i aby równocześnie zdobywały umiejętności w zakresie adaptacji społecznej (Wyczesany, 1998). W myśl poglądów współczesnych uczonych i wychowawców celem procesu rehabilitacji upośledzonych umysłowo powinno być przyswojenie m. in. następujących umiejętności społecznych:
- współżycia z innymi ludźmi
- przystosowania się do wymogów pracy zawodowej
- gospodarowania środkami finansowymi
- obchodzenie się z urządzeniami użyteczności publicznej i racjonalnego korzystania z nich
właściwego wykorzystania czasu wolnego (Clarke, 1971; Sękowska, 1998; Wyczesany, 1999)
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE:
1. Kraeplin- upośledzenie umysłowe to totalnie obniżony poziom rozwoju psychicznego.
2.Herber- upośledzenie umysłowe to obniżony poziom funkcjonowania intelektualnego (jedno odchylenie standardowe) , któremu towarzyszą zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym.
3.prof. Grzegorzewska- trzeba oddzielić niedorozwój umysłowy od demencji, niedorozwój umysłowy to stan, który powstaje w okresie rozwojowym, demencja występuje, gdy człowiek rozwija się prawidłowo – zadziałał czynnik i człowiek zaczął działać na poziomie jakiegoś upośledzenia.
4.prof.Kostrzewski - upośledzenie umysłowe to ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego o co najmniej dwa odchylenia standardowe (większa tolerancja dla normy), towarzyszy temu obniżony poziom funkcjonowania społecznego, a także wolne tempo uczenia się i powstaje to w okresie rozwojowym. Wg niego zaburzenie funkcjonowania intelektualnego-może być zaburzone w różnoraki sposób: a) globalne zaburzenie intelektualne – zalicza tu: upośledzenie umysłowe, a jest to niedorozwój umysłowy i demencja, b) parcjalne zaburzenie intelektualne – dotyczą fragmentarycznych zaburzeń w funkcjonowaniu w normie ( zaburzenie percepcji słuchowej, wzrokowej...) I.I.= Norma
Aby określić upośledzenie umysłowe potrzebne są: a) badania psychologiczne b) badanie poziomu dojrzałości społecznej
NIEDOROZWÓJ UMYSŁOWY:
Stan, w którym poziom funkcjonowania intelektualnego jest obniżony co najmniej o dwa odchylenia standardowe któremu towarzyszą zaburzenia w sferze przystosowania społecznego i te zaburzenia muszą występować w co najmniej dwóch z wymienionych obszarów (komunikowanie się, samoobsługa, kontakty społeczne, korzystanie z dóbr społeczno-kulturowych, kierowanie sobą, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, zdolności szkolne, organizowanie sobie czasu wolnego, praca, tryb życia domowego) i wieku, w którym został rozpoznany (do 18 lat)
Od 1994 roku przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (DSM IV) Niepełnosprawność intelektualna – inna nazwa upośledzenia umysłowego. Jest to stan – nie choroba.
KLASYFIKACJA UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO
I Pedagogiczne podejście (początek XX w.) cztery stopnie (grupy) 1) dzieci wyuczalne 2) dzieci niewyuczalne, ale wychowalne 3) dzieci prawie wychowalne 4) dzieci niewychowalne II Trzystopniowa klasyfikacja 1) debilizm (najłagodniejszy stopień) 2) imbecylizm 3) idiotyzm III Od 1964 roku – czterostopniowa klasyfikacja 1) lekki stopień upośledzenia umysłowego pogranicze u.u. 2) umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego pogranicze normy 3) znaczny stopień upośledzenia umysłowego 4) głęboki stopień upośledzenia umysłowego IV Od 1980 roku cztery stopnie upośledzenia umysłowego 1) lekki stopień upośledzenia umysłowego 2) umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego głębiej u.u. 3) znaczny stopień upośledzenia umysłowego 4) głęboki stopień upośledzenia umysłowego
System orzeczenia i kwalifikacji do kształcenia: Orzeczenia może wydać: 1.Poradnia psychologiczno-pedagogiczna państwowa 2.Inna poradnia specjalistyczna o mocy orzekania poradnia Wnioskodawcami są: - rodzice (mogą być obecni przy orzekaniu, - opiekunowie Nauczanie indywidualne – nie musi mieć charakteru domowego. Dziecko może otrzymać orzeczenia do kształcenia: - ogólnodostępnego, - integracyjnego, - specjalnego, - lub do kształcenia specjalnego w ogólnodostępnym.
Charakterystyka upośledzeń umysłowych:
Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim (skala Stanforda Bineta) Od 0 do 9 – (raczej od 7-9) –uwaga mimowolna, skupiona w przypadku bardzo silnych bodźców, skupiana na krótko ; mowa : powtarza poszczególne wyrazy (mama, tata) , reaguje na poszczególne polecenia na zasadzie rozpoznawania intonacji głosu (np.: nie wolno) ; potrzeby fizjologiczne : pokazują zachowaniem, nie są w stanie ich same zaspakajać. Od 10 do 19 – nadal mimowolna uwaga , potrafią mówić (zdania 2-3 wyrazowenp.: daj), są w stanie same sygnalizować i czasem załatwiać swoje potrzeby fizjologiczne (zazwyczaj z osobą dorosłą) ; samoobsługa (ubieranie, jedzenie) czasem z osobą dorosłą, osoby te poruszają się , jednak może to następować później, mają potrzebę miłości i przynależności , potrafią liczyć np.: 4-5, nie mają pojęcia liczby.
Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym:
Od 20 do 35 - (nie przekraczają skali Piageta 5-6 lat) – uwaga mimowolna, skupiana na dłuższy czas (zajęcia naładowane intensywnymi bodźcami 10-15 min), mowa (jeśli występuje) (afazja : nie mówi), powtarza 12 sylabowe zdanie, mówi 3-5 wyrazów, zdania pojedyncze; liczy i ma pojęcie liczby do 5, potrafi odczytywać proste słowa ( czyta globalnie), potrafi napisać drukowanymi literami proste słowa lub złożyć je z alfabetu ruchomego; samodzielność (ubieranie, rozbieranie się) jest samodzielne (mała pomoc przy zapinaniu, rozpinaniu guzików) ,może wykonać proste czynności pomocy w domu np.: wycieranie stołu, nie jest w stanie zapamiętać wielu poleceń naraz; jest w stanie porównać dwa przedmioty (większy,mniejszy); porusza się po najbliższym terenie (dom, ośrodek); zaburzenie w osobowościach np.: apatyczność lub pobudzenie; definiują przez użytek np.: krzesło to coś do siedzenia; wymyślają różne historie; mają wyczucie motoralno-intuicyjne, które opiera się na bodźcach wyniesionych z domu; początki poczucia humoru.
Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym:
Od 36 do 51 (dochodzą do 8 lat w skali Piageta) – uwaga dowolna, zdecydowana przewaga uwagi mimowolnej; mowa poprawna, dominują zdania proste, zdania złożone u osób ze słowotokiem ( ubarwienia z wtrętami ); liczenie w zakresie 20 i dodawanie, klasyfikowanie; potrafią czytać- wyuczenie bez zrozumienia, piszą proste zdania, definiują na podstawie cech charakterystycznych dla przedmiotów (nie zawsze istotnych; pojęcia są konkretne; nie potrafią definiować pojęć abstrakcyjnych (np.: bohater, naród); zaradność życiowa; zajmują się gospodarstwem np.: przygotowanie potraw; samoobsługa; samodzielni (dobór kolorów może być nieprawidłowy); mają swoje zasady np.: poczucie estetyki; mają wyczucie moralne wynikające z wiedzy; mają potrzebę miłości, przynależności, szacunku.
Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim:
Od 52 do 62 (nie przekraczają 12 r.ż. w skali Piageta) – praca na konkretach, uwaga dowolna, trudności w jej skupianiu, pamięć mechaniczna (potrafią wykuć „coś na blachę”), szczątkowe myślenie logiczne, trudności we wnioskowaniu, zachowania są dość schematyczne; operacje umysłowe; klasyfikowanie, przyporządkowanie, dodawanie, mnożenie, różnicowanie; definiują pojęcia, porównują je, przy definiowaniu pojęć dodają cechę nadrzędną, np.: taboret – rodzaj krzesła; mowa poprawna, zdania proste i złożone, mowa może być schematyczna, bardziej rozwinięta mowa bierna niż czynna, czytanie płynne( zależnie od stopnia i I.I. ), gorzej jest ze zrozumieniem tekstu, pomaga czytanie głośne, teksty proste; pisanie; nie jest spontaniczne (bez wypracowań); życie codzienne; są w stanie sobie poradzić samodzielnie. (wynikiem upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim może być zaniedbanie wychowawcze)
Różnice między osobą upośledzoną w stopniu lekkim, a 12 latkiem: - rozwój fizyczny, - doświadczenie życiowe, - możliwości rozwojowe, - potrzeby (np.: seksu), współruchy (np.: nadmierna ekspresja lub sztywność zachowań)
