Order Michała Walecznego
Z Wikipedii
Order Michała Walecznego (rum.. Ordinul Mihai Viteazul) - najwyższe odznaczenie wojskowe Rumunii.
[edytuj] Historia i organizacja
Order został ustanowiony 26 września roku 1916 przez króla Rumunii Ferdynanda I i mógł być nadawany wyłącznie w czasie wojny, i tylko oficerom za męstwo na polu bitwy, w wyjątkowych przypadkach także oddziałom wojskowym. Rumunia brała udział w I wojnie światowej po stronie Ententy i nie posiadała do 1916 orderów wojskowych, jedynie medale, więc zaistniała konieczność stworzenia odznaczenia, którym można było nagradzać oficerów wojsk sojuszniczych. Order nazwano imieniem Michała Walecznego (Mihai Viteazul), hospodara wołoskiego z XVII wieku, wsławionego w wielu bitwach.
Order posiadał trzy klasy, ale wbrew ogólnemu schematowi orderów europejskich I klasa nie była noszona na Wielkiej Wstędze, lecz na agrafie na piersi. Po przystąpieniu Rumunii do II wojny światowej - tym razem po stronie III Rzeszy - order odnowiono, zmieniając wygląd oznaki, ale zachowując dawne trzy klasy. W roku 1944, gdy Rumunia zawarła sojusz z aliantami, order jeszcze raz odnowiono, zmieniając ponownie wygląd oznaki. W tej trzeciej postaci order nadawano do roku 1947, do wygnania ostatniego króla Michała I i wprowadzenia reżymu komunistycznego. Po 53 latach, w roku 2000, obecna Republika Rumunii odnowiła order jeszcze raz, znowu zmieniając wygląd oznaki i wprowadzając gwiazdę dla I klasy oraz zmieniając statuty: obecnie order może być nadawany także w czasie operacji wojskowych sankcjonowanych przez ONZ czy UE.
[edytuj] Insygnia
Insygnia orderu to oznaka i (od roku 2000) gwiazda. Oznaką jest obustronnie emaliowany na ciemnoniebieski kolor krzyż heraldyczny liliowy. W latach 1916-1941 w środku awersu oznaki znajdował się ukoronowany monogram króla Ferdynanda I, na rewersie oznaki II i III klasy data "1916". W czasie sojuszu Rumunii z III Rzeszą (1941-1944) awers oznaki nosił monogram "M I" - Michała I,pod nim datę "1941", a inicjały "F" i datę 1916 przeniesiono na rewers. Przy I klasie, noszonej na agrafie na piersi i nie posiadającej rewersu, inicjały obydwóch monarchów i obie daty zdobiły awers oznaki. Po przystąpieniu Rumunii do wojny po stronie aliantów pozostawiono na awersie ukoronowany monogram Michała I, ale usunięto datę "1941". Na rewersie umieszczono datę "1944" i dodano miecze między ramionami krzyża. Zawieszką oznaki II i III klasy była od 1916 do 1947 złota korona królewska.
Po odnowieniu odznaczenia przez Republikę Rumunii w roku 2000 zachowano niebieski krzyż liliowy jako oznakę, ale w środku awersu umieszczono obecne godło państwowe, a na rewersie daty "1916" i "2000". I. klasa, noszona według nowych statutów na szyi, otrzymała gwiazdę w kształcie srebrnego rombu, ozdobionego oznaką orderu. Koronę królewską jako zawieszkę zastąpił wieniec laurowy według wzoru Legii Honorowej. Wstążka orderu, czerwona ze złotymi bordiurami, pozostała niezmieniona przez wszystkie lata od roku 1916.
[edytuj] Bibliografia
- Arnhard Graf Klenau, Europäische Orden ab 1700, München 1978
- Ottfried Neubecker,Die Orden Hermann Görings, Friedingen 1981
Order Karola I • Order Michała Walecznego • Order Ferdynanda I • Order św. Jerzego (Rumunia) • Order Gwiazdy Rumunii • Order Korony Rumunii • Order Zasługi (Rumunia) • Order Wiernej Służby • Order Domu Panującego • Order Bene Merenti • Order Zasług dla Rolnictwa • Order Zasług dla Kultury • Order Odwagi dla Lotników • Order Orła Rumuńskiego • Order Królowej Elżbiety •
