Pál Teleki
Z Wikipedii
Pál hr. Teleki z Szék (ur. 1 listopada 1879 - zm. 3 kwietnia 1941), węgierski polityk, dwukrotny premier Królestwa Węgier w latach 1920-1921, oraz 1939-1941. Z wykształcenia geograf, członek Węgierskiej Akademii Nauk. Ponadto twórca węgierskiego harcerstwa oraz ekspert Ligi Narodów.
Jedna z bardziej kontrowersyjnych postaci w historii Węgier. Jako premier opierał się na skrajnej prawicy i wykorzystywał natroje antysemickie. W 1920 r. doprowadził do ograniczenia praw studenckich dla Żydów na węgierskich uczelniach (tzw. numerus clausus).
Na uwagę zasługuje jego postępowanie wobec Polski i Polaków. Tuż przed atakiem w 1939 roku na zapytanie strony niemieckiej o możliwość dokonania inwazji z terytorium Węgier odparł iż: "Ze strony Węgier jest sprawą honoru narodowego nie brać udziału w jakiejkolwiek akcji zbrojnej przeciw Polsce". Po poniesionej przez Polskę klęsce wrześniowej węgierski rząd podjął decyzję o otwarciu granic dla polskich uchodźców oraz zapewnił im wszelką możliwą pomoc - na Węgrzech działały polskie szkoły i organizacje społeczne aż do momentu wkroczenia na Węgry Niemców w 1944 roku.
Nie chcąc się ugiąć przed żądaniami Niemiec dotyczącymi ataku na Jugosławię 3 kwietnia 1941 popełnił samobójstwo.
W roku 2001 decyzją prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Jego nazwisko nosi jedna z warszawskich ulic.
3 kwietnia 2004 r. w miejscowości Balatonboglár odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika Pala Telekiego.
