Porowatość skały
Z Wikipedii
Porowatość skały lub gruntu w geologii to zawartość pustych przestrzeni - porów.
Pory to mikroskopijne otwory w strukturze ciał organicznych lub nieorganicznych.
Spis treści |
[edytuj] Terminy
Pory dzielimy na:
- otwarte - połączone ze sobą (i z powierzchnią skały)
- zamknięte - całkowicie otoczone materiałem skalnym.
Wyróżniamy porowatość:
- efektywną (aktywna, czynna, odkryta) to zawartość porów, które łączą się z sobą i z zewnętrzną powierzchnią skały (czyli porów otwartych), pozwalająca na ruch cieczy poprzez ośrodek.
- zakrytą (izolowana) to zawartość porów zamkniętych
- ogólną (całkowitą) - suma porowatości odkrytej i zakrytej
Szczególnym przypadkiem jest porowatość szczelinowa polegająca na obecności szczelin powstałych wskutek pękania lub rozbicia skał poprzednio mniej przepuszczalnych.
[edytuj] Parametry
Współczynnik porowatości (kp), określany też jako porowatość gruntu (n) wyraża stosunek objętości porów w próbce materiału porowatego do całkowitej objętości próbki. Można go zapisywać jako wartośc niemianowaną lub w procentach, przyjmuje wartości od 0 do 1 (od 0 do 100%).
- gdzie:
- Vp - objętość porów
- Vsk - objętość szkieletu
- Vc - objętość całkowita, Vc = Vsk + Vp
Według niektórych źródeł porowatość określamy jako małą, gdy współczynnik porowatości kp<5%, a wysoką, gdy kp>20%.
Wskaźnik porowatości (e) wyraża się stosunkiem objętości porów do objętości szkieletu gruntowego. Zapisuje się go jako wartość niemianowaną, większą od 0.
[edytuj] Metody oznaczania
[edytuj] Metody laboratoryjne
- metody oznaczania gęstości, a następnie przeliczenia
- badanie w porozymetrze - umożliwia wyznaczenie porowatości efektywnej, poprzez nasycenie próbki o znanej objętości cieczą o znanej gęstości właściwej
[edytuj] Metody terenowe
Oprócz metod laboratoryjnych, porowatość skały można również zmierzyć in situ metodami geofizycznymi:
- metodą elektrometrii wiertniczej
- metodami radiometrycznymi (neutron - gamma; gamma - gamma)
- profilowaniem akustycznym
- metodą refleksyjną (pośrednio)
[edytuj] Bibliografia
- Myślińska E., Laboratoryjne badania gruntów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 1998, ISBN 83-01-12423-7
