Portret

Z Wikipedii

Anton van Dyck Potrójny portret Karola I (1635) Londyn, Royal Art Collection

Rembrandt Saskia jako Flora (1635), Londyn, National Gallery

Johannes Vermeer Dziewczyna z perłą (1665), Haga

Portret (fr. portrait) - obraz, zdjęcie lub inne dzieło będące przedstawieniem osoby i odwzorowujące jej wygląd zewnętrzny, a czasem także cechy osobowości.

Artyści w różny sposób ujmują portretowane postaci: ukazują tylko jej głowę, popiersie, półpostać lub całą postać (tzw. en pied). Model może być ukazany frontalnie (en face), z profilu albo z trzech czwartych (en trois quart). Zdarzają się także, choć jest to raczej rzadkie, przedstawienia "podwójne" lub "potrójne", które ukazują tę samą postać na jednym obrazie z kilku stron (np. Portret Karola I Antona van Dycka albo Potrójny portret kardynała Richelieu Philippe'a de Champaigne).

[edytuj] Typy portretów

reprezentacyjny (oficjalny) - ukazuje z godnością i powagą postać zazwyczaj zajmującą wysokie stanowisko, np. króla albo kardynała, wraz z atrybutami władzy, często w bogatym stroju, np. Napoleon I na tronie cesarskim Jean Ingres. Odmianą portretu oficjalnego jest portret konny,
niereprezentacyjny (prywatny),
zbiorowy (wielopostaciowy) - ukazuje więcej niż jedną postać, np. rodzinę, małżeństwo, władcę z dworem, członków organizacji itp.,
realistyczny - wiernie odtwarza wygląd zewnętrzny modela,
fikcyjny (nierealistyczny) - nie opiera się na rzeczywistym wyglądzie postaci, ale rekonstruuje go, często w sposób zupełnie swobodny (np. cykl portretów władców polskich Jana Matejki albo Marcello Bacciarelli),
autoportret - portret własny artysty,
historyzowany - rzeczywiste osoby przedstawione są jako postacie historyczne, bohaterowie mitologiczni albo biblijni, np. Saskia jako Flora Rembrandta ,
pośmiertny, portret trumienny.

[edytuj] Światło, techniki

Atmosferę dzieła określa wybór konkretnej techniki, np.:

rysunek węglem wywołuje nastrój gniewu i buntu,
ołówek umożliwia uzyskanie szerokiego zakresu tonów i nadaje portretowi głębię,
piórko i tusz pomagają oddać charakter portretowanej osoby.

Oświetlenie wpływa na wygląd portretowanej osoby, np.:

delikatne światło z boku nadaje bardziej wyrazistego wyglądu profilowi twarzy portretowanego,
oświetlenie od dołu wytworzy niepokojący, tajemniczy nastrój,
silne światło padające wprost spłaszcza rysy.

[edytuj] Bibliografia

Historia portretu Warszawa: Wydawnictwo "Arkady", 2001 ISBN 83-213-4235-3
Słownik terminologiczny sztuk pięknych Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006 ISBN 83-01-12365-6