Poziewnik szorstki

Z Wikipedii

Poziewnik szorstki
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	poziewnik
Gatunek	poziewnik szorstki
Nazwa systematyczna
'Galeopsis tetrahit L.
Galeria zdjęć i grafik

Poziewnik szorstki (Galeopsis tetrahit L.) - gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny jasnotowatych. Występuje w Europie i północnej części Azji. W Polsce jest bardzo pospolity na terenie całego kraju.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Zmienność 3 Zastosowanie 4 Przypisy 5 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Łodyga do 1 m wysokości, gałęzista, w górze często ogruczolona, na przekroju czworokątna, pod węzłami zgrubiała. Cała okryta jest kłującymi szczecinkami.

Liście

Jajowate lub podłużnie jajowate, zaostrzone, na brzegu karbowano-piłkowane, ogonkowe, ustawione naprzeciwlegle. Na dolnej wardze zwykle ciemny deseń zajmujący najwyżej 2/3 jej powierzchni.

Kwiaty

Zebrane po 7 w nibyokółkach. Cały kwiatostan jest przeważnie ciemno ogruczolony. Kielich ma na nerwach szczecinki, jego ząbki i przysadki są kłujące. Dwukrotnie dłuższa od kielicha korona jest grzbiecista, dwuwargowa, czerwona lub purpurowa, czasami biała (rzadko). Środkowa klapa dolnej wargi ma w nasadzie dwa uwypuklenia, w gardzieli zaś żółtą plamę. Górna warga jest jajowata i hełmiasta. Kwitnie od czerwca do października

Biotop

Rośnie w widnych lasach, na polach, zrębach, przydrożach na niżu i w górach. Roślina azotolubna. W uprawach rolnych jest chwastem.

[edytuj] Zmienność

• Tworzy mieszańce z poziewnikiem dwudzielnym i p. miękkowłosym. ^[1]
• Występuje odmiana G. tetrachit var. arvensis o liściach zaokrąglonych w nasadzie. Jest gatunkiem charakterystycznym dla Cl. Stellarietea mediae ^[2]
• Wg szwedzkiego botanika A. Műntziga poziewnik szorstki jest poliploidalną hybrydą poziewnika miękkowłosego i p. pstrego.

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina lecznicza
  • Działanie: Rozpuszczalna krzemionka wchłania się w przewodzie pokarmowym i gromadzi w różnych tkankach, jak skóra, błony śluzowe, ściany naczyń krwionośnych, tkanka płucna, krwinki czerwone i trzustka, wywierając korzystne działanie na organizm. Słabe działanie moczopędne, nieznaczne własności wykrztuśne, niezbyt silne działanie ściągające i odkażające przewód pokarmowy.
  • Surowiec zielarski: Ziele (Herba Galeopsidis)
  • Skład chemiczny:
    • do 6% garbników,
    • flawonoidy (m.in. pochodne skutelareiny),
    • irydoidy (m.in. galirydozyd),
    • alkaloid stachydryna,
    • saponiny,
    • gorycze,
    • kwasy organiczne jak salicylowy i kawowy,
    • sole mineralne, zawierające ok. 0,25% krzemionki rozpuszczalnej w wodzie.
  • Zbiór i suszenie: Górne części pędów zbiera się w okresie zakwitania i suszy w suszarniach naturalnych w cieniu i przewiewie.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8. 
2. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4. 

[edytuj] Bibliografia