Prawo Gaussa (elektryczność)
Z Wikipedii
Prawo Gaussa dla elektryczności w fizyce zwane również twierdzeniem Gaussa to prawo wiążące pole elektryczne z jego źródłem czyli ładunkiem elektrycznym.
Pole elektryczne jest polem wektorowym, dlatego też zgodnie z twierdzeniem Gaussa-Ostrogradskiego można zdefiniować wielkość zwaną strumieniem natężenia pola: strumień natężenia pola elektrycznego przenikający przez dowolną powierzchnię zamkniętą w jednorodnym środowisku o bezwzględnej przenikalności dielektrycznej ε, jest równy stosunkowi całkowitego ładunku znajdującego się wewnątrz tej powierzchni do wartości tejże przenikalności.
Spis treści |
[edytuj] W ujęciu całkowym
Strumień pola elektrycznego Φ przenikający przez zamkniętą powierzchnię S, ograniczającą obszar o objętości V, jest proporcjonalny do ładunku elektrycznego QS zawartego w tym obszarze (objętości):
Współczynnikiem proporcjonalności jest współczynnik przenikalności dielektrycznej ośrodka ε (w przypadku próżni ε=ε0).
Prawo Gaussa można wyrazić prościej – strumień indukcji elektrycznej D przenikający przez zamkniętą powierzchnię S jest równy ładunkowi elektrycznemu QS zawartemu w objętości zamkniętej powierzchnią S:
[edytuj] W ujęciu różniczkowym
Dywergencja indukcji pola elektrycznego równa jest gęstości ładunku:
Dla materiałów liniowych:
gdzie: to przenikalność elektryczna.
[edytuj] Odpowiednik dla grawitacji
Prawo Gaussa dotyczy także pól grawitacyjnych:
Strumień natężenia pola g przez powierzchnię zamkniętą równy jest całkowitej masie zamkniętej przez tę powierzchnię pomnożonej przez -4πG.
[edytuj] Odpowiednik dla magnetyzmu
Całkowity strumień magnetyczny przechodzący przez powierzchnię zamkniętą równa się zeru. Fakt ten wynika stąd, iż pole magnetyczne jest bezźródłowe - nie istnieją w świecie ładunki magnetyczne, dywergencja pola jest wszędzie równa zero.
[edytuj] Konsekwencje prawa Gaussa
Ze wzoru: wynika że pole wektorowe
jest polem źródłowym.
Dla ładunku punktowego q pole ma symetrię sferyczną, dzięki czemu strumień pola w odległości R można zapisać jako:
gdzie SR jest powierzchnią kuli w n-wymiarowej przestrzeni. Z powyższego wynika:
Powierzchnia kuli jest równa 4πR2, dlatego:
Otrzymane równanie wyraża prawo Coulomba. Dodatkowym wnioskiem z powyższego równania jest to, że jeżeli w prawie Coulomba występuje wykładnik równy dokładnie 2 (co jest wyznaczane eksperymentalnie) to nasza przestrzeń ma dokładnie 3 wymiary. Jest to jedna z niewielu bezpośrednich metod badania "wymiarowości" naszej przestrzeni.
Prawo Gaussa zostało później ujęte w równaniach Maxwella.