Prawo Kopernika-Greshama

Z Wikipedii

Prawo Kopernika-Greshama to zasada mówiąca, że jeśli jednocześnie istnieją dwa rodzaje pieniądza, pod względem prawnym równowartościowe, ale jeden z nich jest postrzegany jako lepszy, ten "lepszy" pieniądz będzie gromadzony, a w obiegu pozostanie głównie ten "gorszy". Krótko mówiąc, gorszy pieniądz wypiera lepszy.

Odkrycie tego prawa przypisuje się Mikołajowi Kopernikowi, Thomasowi Greshamowi i kilku innym ekonomistom.

[edytuj] Mechanizm działania

Załóżmy, że w obiegu występują srebrne monety o wartości 100 kredytów każda, których łącznie jest 500 milionów sztuk. Bank centralny z braku srebra wypuszcza jednak kilka serii papierowych banknotów 100-kredytowych, w ilości 500 milionów, a parlament uchwala odpowiednie prawo przyznające im równą wartość.

Można by oczekiwać że po pewnym czasie 50% 100-kredytowych jednostek płatniczych w obiegu będą stanowić monety, a 50% banknoty. Ponieważ jednak ludzie uważają, że srebrne monety 100-kredytowe są bardziej wartościowe od papierowych banknotów 100-kredytowych, mając do dyspozycji zarówno banknoty jak i monety, będą preferowali wydanie banknotów, a oszczędzanie w srebrnych monetach.

Jeśli preferencje te będą wystarczająco silne, wkrótce być może 90% 100-kredytówek w obiegu będą stanowiły papierowe banknoty (których wszyscy wolą się pozbyć, ale prawnie muszą je akceptować), czyli "gorszy pieniądz wyprze lepszy" z obiegu, a 90% 100-kredytówek w oszczędnościach będą stanowiły srebrne monety (które wszyscy preferują), czyli "lepszy pieniądz wyprze gorszy" w oszczędnościach.

Mechanizm ten nie będzie miał miejsca jeśli nie będzie prawnego przymusu akceptacji pewnego rodzaju pieniądza, czyli w sytuacji braku banku centralnego.