Punkt przegięcia
Z Wikipedii
 |
Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji. Do weryfikacji: czy funkcja musi być różniczkowalna w punkcie przegięcia. Patrz dyskusja |
Punkt przegięcia jest w analizie matematycznej punktem na wykresie funkcji, w którym zachodzi zmiana jej wypukłości, tj. funkcja wypukła na lewo od tego punktu staje się wklęsła na prawo od niego lub na odwrót. Pojęcie to może być też uogólnione na inne krzywe.
Spis treści |
[edytuj] Definicja formalna
[edytuj] Ścisła wklęsłość
Funkcja 
jest ściśle wklęsła na przedziale ![[u,v] \subseteq X](../../../../math/9/5/0/950f666c7b8279faa298fbaf1f2caada.png)
wtedy i tylko wtedy, gdy jest ciągła na przedziale (u,v) i:
lub (równoważna definicja):
[edytuj] Ścisła wypukłość
Podobnie funkcja jest ściśle wypukła na tym przedziale wtedy i tylko wtedy, gdy jest ciągła na tym przedziale i:
lub (równoważna definicja):
[edytuj] Punkt przegięcia
Funkcja ma punkt przegięcia w x = x0 wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje 
dla którego jest ona ściśle wklęsła na przedziale [x0 − r,x0] i ściśle wypukła na przedziale [x0,x0 + r] lub odwrotnie - ściśle wypukła na [x0 − r,x0] i ściśle wklęsła na [x0,x0 + r].
Zwykle wymaga się dodatkowo ciągłości funkcji w punkcie x0. Niekiedy wymaga się też różniczkowalności w tym punkcie.
[edytuj] Warunki wystarczające
Jak wynika z powyższej definicji, istnienie pochodnej nie jest konieczne do zdefiniowania wklęsłości i wypukłości krzywej, a co za tym idzie punktu przegięcia. Jeśli jednak funkcja posiada określoną obustronną pochodną w pewnym otoczeniu punktu x0, wówczas warunkiem koniecznym i wystarczającym jest właściwe ekstremum lokalne pierwszej pochodnej w punkcie x0.
Warunkiem wystarczającym istnienia punktu przegięcia jest też istnienie drugiej pochodnej funkcji równej zeru w punkcie x0, oraz zmiana jej znaku w tym punkcie. Jeżeli funkcja ma zerową drugą pochodną w punkcie, ale jej znak nie zmienia się w tym punkcie, to funkcja ma w tym punkcie ekstremum lokalne.
Dla funkcji trzykrotnie różniczkowalnej warunkiem wystarczającym jest: 
[edytuj] Przykład
Przykładem funkcji posiadającej punkt przegięcia w punkcie, gdzie nie posiada określonej drugiej pochodnej, jest funkcja 
. W punkcie x=0 istnieje punkt przegięcia, bo pierwsza pochodna 
ma swoje minimum – mimo że drugie pochodne lewostronna i prawostronna nie są sobie równe, więc obustronna druga pochodna nie istnieje.
[edytuj] Wielomiany
Wielomian n-tego stopnia (n>1) ma co najwyżej n-2 punktów przegięcia.
[edytuj] Uogólnienie na krzywe
Punkt przegięcia może też zostać uogólniony na krzywe nie będące wykresami funkcji. Najczęściej przyjmowane uogólnienie definiuje punkt przegięcia krzywej jako punkt, który rozdziela w swoim otoczeniu punkty krzywej o krzywiźnie dodatniej i ujemnej.
[edytuj] Promień krzywizny
W miarę zbliżania się do punktu przegięcia promień krzywizny wykresu funkcji dwukrotnie różniczkowalnej rośnie do nieskończoności. Mówimy skrótowo, że jest on w punkcie przegięcia nieskończony. Oznacza to, że w otoczeniu punktu przegięcia krzywa (w szczególności np. wykres funkcji) jest lepiej przybliżana linią prostą niż łukiem okręgu.
