Rada Harcerzy Starszych

Z Wikipedii

Rady Harcerzy Starszych – ideowy ruch w pionie harcerstwa starszego powstały w Związku Harcerstwa Polskiego, na fali przemian społecznych na początku lat 80., będący próbą dokonania oddolnych zmian w działalności Związku. Opierał się na tworzeniu niezależnych (do pewnego stopnia) samorządów, grupujących młodych ludzi i drużyny starszoharcerskie na szczeblach hufca, chorągwi i Głównej Kwatery ZHP.

[edytuj] Struktura

Rady Harcerzy Starszych mogły być tworzone na szczeblu hufca, chorągwi i Głównej Kwatery ZHP. Zgodnie z regulaminem na szczeblu hufca do RHS wchodzili przedstawiciele drużyn starszoharcerskich wybierani przez wszystkich członków drużyny. Rady hufców delegowały swoich przedstawicieli do chorągwianych RHS, a te z kolei do RHS przy GK ZHP. Regułą było wchodzenie w skład RHS-ów przedstawicieli komend – namiestników lub kierowników wydziałów starszoharcerskich. Brali oni udział w zbiórkach RHS jedynie z głosem doradczym.

Kadencje RHS-ów trwały jeden rok. Na szczeblu chorągwi kadencja rozpoczynała się od Chorągwianej Zbiórki Przedstawicieli Harcerzy Starszych (ChZPHS), na których wybierano przewodniczących i wiceprzewodniczących RHS oraz delegatów do RHS przy GK. Większość Rad Harcerzy Starszych pracowała w oparciu o własne regulaminy lub konstytucje. Niektóre posiadały również opracowaną obrzędowość i symbolikę. Na szczeblu centralnym co roku zwoływana była Ogólnopolska Zbiórka Przedstawicieli Harcerzy Starszych (OZPHS).

Dość rozbudowana struktura, kolejne szczeble zbiórek i wyborów były celowo wprowadzonym elementem działania RHS-ów. Jednym z podstawowych celów wyznaczonych RHS-om było edukowanie harcerzy starszych w dziedzinie zasad autentycznej demokracji. To dzięki nim do drużyn trafiał elementarz demokratyczny – zasady prowadzenia wyborów, głosowań, składania wniosków formalnych, różne sposoby prowadzenia dyskusji lub wypracowywania stanowisk, a także np. unikania manipulacji. W rzeczywistości społecznej lat osiemdziesiątych było to zjawiskiem unikatowym.

[edytuj] Historia

Do powstania Rad Harcerzy Starszych przyczynili się m.in. instruktorzy skupieni wówczas w Szkole Harcerstwa Starszego „Perkoz” na Uroczysku Waszeta w Olsztynku, oraz Sztab Ofensywy Starszoharcerskiej ZHP - ewnement w skali tamtych lat - bo całkowicie społeczny zespół instruktorów o dość dużych prerogatywach. Ich gorącą zwolenniczką i mentorem była druhna Zofia Zakrzewska, naczelniczka ZHP w latach 1956-1964. Ruch rozwijał się dzięki organizowanym od 1983 r. Polowym Zbiórkom Harcerstwa Starszego oraz wielu nieformalnym spotkaniom organizowanym poza strukturami komend harcerskich.

RHS-y odegrały znaczącą rolę na kolejnych Zjazdach Związku, stanowiąc siłę nacisku na delegatów prezentujących nomenklaturowe układy w ówczesnym ZHP. Były źródłem powstawania nowych, nietuzinkowych programów metodycznych skierowanych do młodzieży harcerskiej i drużyn starszoharcerskich oraz często ośrodkiem skupiającym „niepokornych” członków Związku. Były też głównym oparciem dla Sztabu Ofensywy Starszoharcerskiej, który dość stanowczo wprowadzał reformę metodyki starszoharcerskiej, poprzez powrót do systemu stopni zbliżonego do systemu KIHAM, całkowity powrót do sprawności indywidualnych, przywrócenie znaków służby starszoharcerskiej i prawidłowej struktury drużyn starszych, zgodnych z metodyką skautową. Niewątpliwą zasługą Sztabu było przywrócenie harcerstwu literatury metodycznej porzuconej w okresie wprowadzania tzw. "nowego systemu" przez Jacka Kuronia i "następców", oraz w latach hsps i przypomnienie metodyki wędrowniczej z powodzeniem wprowadzanej przed wojną i po 1957 r.