Rada królewska w Szwecji
Z Wikipedii
Szwedzka rada królewska - (po szwedzku: Riksrådet aż do roku 1687; czasem latynizowane jako Senatus Regni Sueciae).
Powstała w X wieku, najważniejszym jej ówczesnym członkiem był dowódca zbrojny riksjarl. Od roku 1275 była stałą instytucją. W roku 1634 kanclerz Axel Oxenstierna wydał konstytucję ustanawiającą skład rady. Od tego roku kraj rządzony był przez pięciu urzędników:
- Riksdrots - wymiar sprawiedliwości
- Riksmarsk - odpowiednik konetabla francuskiego, dowódca wojsk lądowych
- Riksamiral - królewski admirał
- Rikskansler - kanclerz
- Riksskattmästare - skarbnik
- wielkie znaczenie miał też urząd landmarszałka (lantmarskalk) - przewodniczącego stanowego parlamentu Ståndsriksdagen. W wieku XVIII obok przewodniczącego rady (kanceli president) był to najważniejszy urząd w kraju. Przed XVIII wiekiem jego funkcję pełnili poszczególni urzędnicy ustanowieni na mocy konstytucji z 1634 roku.
- innym ważnym urzędem było założone w 1651 Kommerskollegium.
Spis treści |
[edytuj] Portrety niektórych przewodniczących
hrabia Claes Ekeblad Młodszy |
|||
Fredrik von Friesendorff (1707-1770) |
Emanuel de Geer (1748-1803) |
||
[edytuj] Przewodniczący rady królewskiej
- Krister Nilsson około 1420
- Erik Holmstensson 10 VI 1450.
- Johan Kristiernsson 1460
- Erik Karlsson 1470
- Bo Stensson do 1469
- Måns Karlsson 1470 ?
- Eskil Isaksson 1470 ?
- Svante Nilsson Sture od 1482
- Nils Eriksson Gyllenstierna
- Erik Abrahamsson Leijonhufvud od 1520
- Erik Johansson Vasa od 1503- 1520
(riksråd Gustawa Wazy około 1521-1530)
- Ture Eriksson Bielke
- Erik Joakimsson Flemming
- Ivar Joakimsson Flemming
- Bengt Nilsson (Färla)
- Birger Nilsson Grip
- Karl Eriksson Gyllenstierna
- Peder Olofsson Hård
- Knut Andersson Lillie
- Måns Bryntesson Liliehöök
- Måns Johansson
- Lars Siggesson Sparre
- Johan Turesson
- Nils Olofsson
- Erik Pedersson Brahe 1590 ?
- Johan Skytte 1617
- Gustaf Gabrielsson Oxenstierna
- Gustaf Eriksson Stenbock 1620 ?
- Johan Banér ok. 1630 - ok. 1641
- Carl Gustaf Wrangel 1640 ?
- Magnus Gabriel De la Gardie ok. 1647-ok. 1680?
[edytuj] Głowa rady (kanceli president) od roku 1680 do 1809
- 1685-1702 Bengt Gabrielsson Oxenstierna (1685-12 VII 1702, działał jednak w radzie już od roku 1680)
- 1702-1705 Carl Piper (12 VII 1702-1705)
- 1705-1709 Nils Gyldenstolpe 1705-4 V 1709
- 1710-1719 Arvid Horn
- 1719 Gustaf Cronhielm
- 1719-1739 Arvid Horn (10 IV 1719-1739, działał w radzie od 1709) partia czapek
- 1739-1746 Carl Gyllenborg (1739-9 XII 1746) partia kapeluszy
- 1747-1752 Carl Gustaf Tessin (5 XII 1747-marzec 1752, w radzie od 1746) partia kapeluszy
- 1752-1761 Anders Johan von Höpken (III 1752-1761) partia kapeluszy
- 1761-1765 Claes Ekeblad (1761-1765) partia kapeluszy
- 1765-1768 Carl Gustaf Löwenhielm (1765-7 III 1768) partia czapek
- 1768-1769 Fredrik von Friesendorff (1768-1769) partia czapek
- 1769-1771 Claes Ekeblad (1769-1771) partia kapeluszy
- 1771-1772 Ulrik Scheffer (1771-1772)
- 1772 Joachim von Düben (22 IV 1772-22 VIII 1772) partia czapek
- 1772-1783 Ulrik Scheffer (22 VIII 1772-1783)
- 1783-1785 Gustaf Filip Creutz (IV 1783-1785)
- 1785-1786 Malte Ramel
- 1786-1787 Emanuel de Geer
- 1787-1789 Johan Gabriel Oxenstierna
- 1789-1790 Karl Wilhelm von Düben (1789-XI 1790) partia czapek
- 1790-1792 Ulrich Gustaf Frank (XI 1790-1792)
- 1792 Evert Wilhelm Taube (1792)
- 1792-1793 Christofer Bogislaus Zibet (15 V 1792-1793)
- 1793-1797 Fredrik Sparre (16 VII 1792-14 XII 1797)
- 1793-1799 Nils Anton Augustus Bark
- 1799-1801 Christofer Bogislaus Zibet (X 1799-1801)
- 1801-1809 Fredrik Wilhelm von Ehrenheim