Rewizjonizm

Z Wikipedii

Rewizjonizm (łac. revisio – ponowne widzenie) - dążenie do zmiany określonego stanu rzeczy, poglądów. Ponowne rozpatrywanie ustalonych wniosków, ocenianie faktów według innych kryteriów. Rewizjonizm danego zagadnienia następuje po pewnym czasie (najczęściej jedno lub więcej pokoleń).

• Użycie pojęcia rewizjonizm w odniesieniu do programu politycznego jest w zasadzie neutralne jego ocena zależy od politycznego punktu widzenia w danym kontekście. Np. rewizjonizm syjonistyczny - prawicowy nurt syjonistycznego, którego twórcą był Władymir Żabotyński.

• Rewizjonizm w ruchu robotniczym to kierunek ideologiczny powstały w XIX wieku. Jego teoretykiem był Eduard Bernstein. Postulował zmianę podejścia do zasad marksizmu – w istocie kwestionował jego główne idee: rewolucję społeczną oraz dyktaturę proletariatu. Dał w zasadzie początek socjaldemokracji. To kierunek odrzucający marksistowską teorię walki klas i rewolucyjnego obalenia kapitalizmu na rzecz jego stopniowych przemian na drodze demokratycznych reform, czyli reformizmu.

• W propagandzie komunistycznej rewizjonizm był zarzutem najczęściej wysuwanym wobec wszelkich odchyleń od aktualnie obowiązującej oficjalnej linii rządzącej partii. N.p. mianem rewizjonistów określano dysydentów w łonie PZPR; osobliwe natężenie użycia tego epitetu miało miejsce w latach 1967-1968; zob. także "Chamy i Żydy".

• Rewizjonizm w stosunkach międzynarodowych oznacza dążenie do zmiany obecnej sytuacji międzynarodowej, ponownego zawarcia umów między państwami na innych warunkach. Szczególnie dotyczy to umów pokojowych i terytorialnych. W praktyce jest eufemizmem stosowanym dla rewanżyzmu (np. rewizjonizm niemiecki po pierwszej wojnie światowej).

• Rewizjonizm w historiografii oznacza pogląd, tezę, spojrzenie na pewne zagadnienie, radykalnie odbiegające od ogólnie przyjętych. Jeśli w wyniku naukowej dyskusji prezentowane "rewizjonistyczne" poglądy przyjęte zostaną przez większość badaczy następuje zmiana przyjętego paradygmatu.

• Tzw. "rewizjonizm historyczny" określenie stosowane czasami (przez zwolenników) dla twierdzenia że przyjęta powszechnie wersja holocaustu jest albo w dużym stopniu przesadzona, albo jest całkowitym fałszerstwem. Przeciwnicy używają raczej określenia negacjonizm, rewizjonizm polityczny, lub Kłamstwo oświęcimskie. Kluczowym punktem sporu o nazewnictwo jest określenie czy negacjonizm/rewizjonizm (w kontekście Holocaustu) jest stanowiskiem naukowym, czego – jak dotąd bezskutecznie - domagają się jego zwolennicy. Krytycy zaś zaliczają go do spiskowych teorii dziejów, zwłaszcza że wielu zwolenników jest też zwolennikami nazizmu, neonazizmu i antysemityzmu.

• W literaturze mianem rewizjonizmu określa się czasem inne niż tradycyjne przedstawienie znanych postaci (np. w powieści Kiryla Yeskova "Ostatni Władca Pierścieni", gdzie inaczej niż we "Władcy Pierścieni" J. R. R. Tolkiena pozytywną stroną jest Mordor).