Rewolucja haitańska
Z Wikipedii
Rewolucja haitańska - walki murzyńskiej i mulackiej części mieszkańców Haiti z siłami francuskimi w latach 1790-1804, w wyniku których doszło do zerwania z metropolią i utworzenia nowego państwa.
Spis treści |
[edytuj] Przyczyny
Do ogólnych przyczyn wybuchu walk wyzwoleńczych na Haiti zalicza się przede wszystkim głębokie zróżnicowanie statusu społecznego i materialnego mieszkańców wyspy, szczególnie ciężkie położenie niewolników. Bezpośrednią przyczyną wybuchu walk w końcu maja 1790 roku był napływ wieści z ogarniętej rewolucją Francji o uchwaleniu przez Konstytuantę równości praw mieszkańców kolonii.
[edytuj] Przebieg rewolucji
Pierwsze powstanie zakończyło się klęską rebeliantów, a dowodzący nim Vincent Ogé i Jean-Baptiste Chavannes zostali straceni. W ciągu kolejnych trzech latach wystąpienia zbrojne następowały z różnym nasileniem, ale nie odnosiły większych skutków. W 1793 roku na wyspę przybył Léger Felicité Sonthonax[1] ogłaszając przy tym zniesienie niewolnictwa. Tymczasem doszło do inwazji wojsk angielskich i hiszpańskich, których zadaniem było m.in. tłumienie tendencji abolicyjnych i republikańskich. W tym okresie sukcesy zaczęły odnosić grupy powstańców dowodzonych przez François Toussaint L'Ouverture'a, jednak jego władza nie została uznana przez Napoleona. W 1802 na wyspę przybył korpus ekspedycyjny pod dowództwem Charles'a-Victora-Emanuela Leclerca, który pokonał główne siły rebeliantów oraz aresztował ich przywódcę, jednak nie udało mu się całkowicie spacyfikować powstania. Walki nasiliły się w 1803 roku, gdy na czele sił mulacko-murzyńskich stał Jean-Jacques Dessalines. Wojska francuskie zostały wówczas wzmocnione przez część żołnierzy polskich z Legionów Dąbrowskiego, jednak ponosiły coraz większe klęski, m.in. w bitwie pod Vertières.
[edytuj] Rezultaty
Po serii porażek militarnych wojska francuskie zostały ewakuowane z wyspy. 1 stycznia 1804 roku proklamowano niepodległość Haiti, tym samym powstało drugie po Stanach Zjednoczonych niepodległe państwo w Ameryce. 22 września cesarzem Haiti został Jean-Jacques Dessalines.
Przypisy
- ↑ Jako przedstawiciel władz metropolii
[edytuj] Źródła
- Wiesław Dobrzycki, Epoka Kongresu Wiedeńskiego i Świętego Przymierza. 1815-1870/71, w: Wiesław Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7383-062-2
