Romanistan
Z Wikipedii
Romanistan - nazwa hipotetycznego państwa lub regionu, który byłby zamieszkany w większości przez członków narodu romskiego oraz przez nich rządzony w sposób autonomiczny bądź zupełnie niezależny. W przenośni Romanistan oznacza także duchową ojczyznę Romów, rzeczywiste bądź fikcyjne miejsce, z którym czują duchową więź.
Idea ta, w oczywisty sposób nawiązująca do założeń ruchu syjonistycznego, prezentowana jest na ogół pod trzema postaciami, różniącymi się zarówno poziomem metaforyczności, jak i ładunkiem emocjonalnym:
- Romanistan jako rzeczywisty kraj - pogląd prezentowany głównie przez nie-romskich autorów, zakładający możliwość utworzenia ugruntowanej terytorialnie politycznej organizacji państwowej Romów. Dążenie takie jest rzadkością wśród działaczy i organizacji romskich, choć zdarzało się ono tak w przeszłości, jak i obecnie. Np. po aneksji Abisynii przez Włochy w 1936 roku król Romów polskich Matyasz Kwiek wystosował petycję do Mussoliniego z prośbą o wydzielenie fragmentu tego kraju dla osadnictwa romskiego; w 1991 roku przedstawiciele macedońskiej Partii na rzecz Pełnej Emancypacji Romów (PCERM) oraz Demokratycznej Partii Postępu zażądali utwożenia autonomicznego kraju dla Romów w granicach Republiki Macedonii; Sinti Polajki, prezes organizacji World Romanist Association, od dawna działa w kierunku utworzenia suwerennego romskiego państwa w południowej Szwecji. Przypadki te stanowią jednak rzadkie wyjątki, zaś największe ze światowych zgromadzeń reprezentujących interesy narodu romskiego, Światowy Kongres Romów już na pierwszym posiedzeniu w 1971 roku odrzucił ideę wszelkich roszczeń terytorialnych, ustanawiając jednocześnie romską flagę oraz hymn.
- Romanistan jako rzeczywisty kraj, w funkcji antycygańskiej figury retorycznej - pogląd wyrażany przy okazji ekspresji wszelkich negatywnych uczuć wobec narodu romskiego, paralelny wobec przedwojennego hasła obozu narodowego: Żydzi na Madagaskar. W tym ujęciu Romanistan oznacza "daleko stąd", "nigdzie".
- Romanistan jako duchowa ojczyzna - pogląd najczęściej wyrażany przez romskich intelektualistów (Donald Kenrick, Ronald Lee, Grattan Puxon), oznaczający duchową ojczyznę, symbol romskiej samoidentyfikacji oraz kulturowego dziedzictwa.
Czasami nazwy Romanistan używa się pogardliwie w stosunku do Rumunii, nawiązując w ten sposób bądź do dużej społeczności romskiej mieszkającej w tym kraju, bądź do azjatyckich państw, których nazwy mają podobną końcówkę (Romania + istan), co w zamierzeniu ma być odbierane jako aluzja do biedy i zacofania panujących (rzekomo) w Rumunii.
[edytuj] Zobacz też
- Budeşti
- Gmina Szuto Orizari
- Legenda o pochodzeniu Romów z Egiptu
- Romowie
[edytuj] Bibliografia
- Cyganie, National Geographic Polska, kwiecień 2001, nr 4(19), s. 28-57
