Sen zimowy
Z Wikipedii
Sen zimowy, hibernacja - okresowe spowolnienie procesów życiowych u niektórych zwierząt stałocieplnych, pozwalające przetrwać im trudne warunki zimy. Sen zimowy jest poprzedzony gromadzeniem tłuszczu w organizmie lub zapasów pokarmu w gnieździe.
W typowej hibernacji temperatura ciała spada do około 1-4 °C powyżej temperatury otoczenia (u susła arktycznego temperatura ciała spada nawet do minus 2,9 °C), co jest warunkiem przetrwania kilku miesięcy bez pobierania pokarmu, a energia do życia jest czerpana z zapasów tłuszczu nagromadzonego w tym celu.
Nie wszystkie ssaki zdolne są do hibernacji, ale skala wymiarów ciała zwierząt zapadających w hibernację jest znaczna: od maleńkiej smużki przez chomiki, świstaki, susły, jeże, nietoperze do niedźwiedzia. W przypadku niedźwiedzia trudno mówić jednak o typowej hibernacji, gdyż jego temperatura obniża się zaledwie o kilka stopni. Oprócz licznych gatunków ssaków, do sezonowej hibernacji zdolny jest tylko jeden gatunek ptaka.
Wchodzenie w stan hibernacji charakteryzuje się m. in.:
- spowolnieniem akcji serca i wystąpieniem arytmii,
- zwężeniem naczyń krwionośnych,
- spowolnieniem tempa oddychania, spadkiem zużycia tlenu oraz wystąpieniem bezdechu,
- bardzo niską temperaturą ciała.
Podobny proces - nazywany snem letnim (estywacja) - przechodzą niektóre zwierzęta (np. niektóre lemury z Madagaskaru) w niesprzyjających warunkach w okresie letnim (susza, brak pokarmu). Nietoperze przy niesprzyjających warunkach latem obniżają temperaturę ciała z 40 do 10 °C zmniejszając przemianę materii od 8 do 27 razy.
[edytuj] Zobacz też