Skały magmowe

Z Wikipedii

Bazalt – przykład skały wylewnej

Przykład skały wylewnej – jaśniejsze przebarwienia ukazują sposób i kierunek płynięcia lawy

Skały magmowe – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał osadowych i metamorficznych) budujących skorupę ziemską, powstałych wskutek krystalizacji lub zakrzepnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej lub lawy na powierzchni Ziemi.

[edytuj] Podział skał magmowych

[edytuj] Podział genetyczny

Skały magmowe dzieli się w zależności od głębokości zastygania oraz stosunku do skał otaczających:

• na 3 główne kategorie:
  • skały wylewne (wulkaniczne, efuzywne, ekstruzywne) – krystalizują z magmy wydobywającej się na powierzchnię Ziemi w postaci lawy, m.in.: bazalt, andezyt, melafir, trachit, latyt, dacyt, ryolit, porfir, obsydian, spilit;
  • skały żyłowe - dajki i sille,
  • skały głębinowe (plutoniczne) – krzepnące głęboko pod powierzchnią Ziemi, tworzące intruzje o znacznych rozmiarach perydotyt, gabro, dioryt, noryt, granodioryt, sjenit, monzonit, granit,

lub

• na 5 facji:
  • skały wylewne (j.w.)
  • skały subwulkaniczne
  • skały hipabisalne (hipabysalne) – krzepnące na niewielkiej głębokości pod powierzchnią Ziemi, tworzące drobne intruzje o nieznacznych rozmiarach, m.in. doleryt, granofir, mikrogranit, pegmatyt, aplit, melafir, porfir, dacyt, latyt, lamprofir, ryolit;
  • skały mezoabysalne
  • skały abysalne (głębinowe, j.w.)

Skały magmowe mają zwykle strukturę krystaliczną, niektóre mają strukturę porfirową lub szkliwa. Wielkość kryształów w skale zależy od szybkości krzepnięcia magmy: wolno krzepnące skały plutoniczne mają strukturę jawnokrystaliczną z kryształami o rozmiarach powyżej 5 mm, natomiast szybko krzepnące skały wulkaniczne wykazują strukturę skrytokrystaliczną (poniżej 1 mm), szklistą lub porfirową, gdy w skrytokrystalicznym lub szklistym "cieście skalnym" występują pojedyncze, wcześniej wykrystalizowane prakryształy.

[edytuj] Podział ze względu na skład

Skały magmowe wyróżnia się również w zależności od ich składu chemicznego i mineralnego. Podstawowym jest podział ze względu na zawartość krzemionki. Wyróżniamy skały magmowe:

• kwaśne – powyżej 66% SiO₂
• obojętne – 53-66% SiO₂
• zasadowe – 45-53% SiO₂
• skrajnie zasadowe (ultrazasadowe) – poniżej 45% SiO₂

[edytuj] Zobacz też

• skały melanokratyczne, skały leukokratyczne

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Skały magmowe