Starożytna Afryka
Z Wikipedii
 |
Zasugerowano, aby artykuł Afryka subsaharyjska w starożytności zintegrować z tym artykułem lub sekcją. |
|
|
Zasugerowano, aby artykuł Afryka Północna w starożytności zintegrować z tym artykułem lub sekcją. |
Spis treści |
[edytuj] Prehistoria
Po zakończeniu zlodowacenia ok. 12000 lat temu zbieracko-łowieccy nomadowie przemierzali większy obszar Afryki. Ok. 7000 p.n.e. zaczęli sie osiadać w pobliżu rzek i jezior. Rozpoczęli wytwarzanie naczyń zdobionych falistymi liniami. Ok. 6000 p.n.e. rolnicy z Sahary, która nie była jeszcze pustynią, uprawiali proso, sorgo i ryż. Nomadzi hodowali bydło, owce i kozy przepędzając zwierzęta na sezonowe pastwiska. Z tamtego okresu zachowały się liczne malowidła naskalne, m. in. w Tasili Wan Ahdżar, Tadrart Akakus i Al-Hadżdżar.
W żyznej dolinie Nilu uprawiano pszenicę i jęczmień Ok. 5000 p.n.e. rozpoczęto na Wyżynie Abisyńskiej uprawiać rośliny, wśród nich miejscowe zboże teff. Ok. 3000 p.n.e nadmierne wykorzystywanie pastwisk na Saharze przyczyniło się do erozji gleby, co w połączeniu ze zmieniającym się klimatem przyczyniło się do pustynnienia tych terenów. Pasterze przenieśli się wówczas na południe do Sahelu i na Wyżynę Abisyńską.
[edytuj] Państwa starożytne
Pierwszym znanym starożytnym państwem w Afryce było królestwo Egiptu, powstałe w ok. 3000 roku p.n.e. w dolinie Dolnego Nilu. Natomiast na obszarach wzdłuż Środkowego Nilu, o historycznej nazwie Nubii, pierwsze struktury państwowe rozwinęły się w ok. 2500 r. p.n.e. Pierwsze większe państwo w tym regionie, nazwane przez Egipcjan Kusz, powstało w ok. 1700 r. p.n.e. Zamieszkane było w większości przez ludność pochodzenia negroidalnego i było przedmiotem najazdów łupieżczych ze strony Egipcjan, gdyż znajdowały się tam złoża złota. Królestwo Kusz prowadziło liczne wojny z Egiptem, który w końcu VII w. p.n.e. opanowany został przez Nubijczyków. Wyparły ich stamtąd wojska Asyrii w połowie VI w. p.n.e. Później Kusz zostało pokonane przez Egipcjan i rozpadło się na kilka pomniejszych państewek.
Drugim państwem w Północnej Afryce było Aksum, istniejące od V w. p.n.e. Leżało ono pomiędzy Nilem Błękitnym a Morzem Czerwonym. Dzięki dostępowi do morza rozwinął się tam handel, głównie z imperium rzymskim, do którego eksportowano kość słoniową, skorupy żółwi, wonne olejki i metale szlachetne.
Wybrzeża śródziemnomorskie Afryki, nie licząc Egiptu, w VIII-VI w. p.n.e. były kolonizowane przez Greków i Fenicjan. Główną kolonią fenicką była Kartagina powstała w 804 p.n.e. terenie obecnej Tunezji. Poza tym Fenicjanie penetrowali pas wybrzeży do Gibraltaru, zaś Grecy kolonizowali Półwysep Cyrenajki.
[edytuj] Kultura Nok
Mieszkańcy z kultury Nok żyli w glinianych chatach na nizinach i wzgórzach współczesnej Nigerii. Kwitła ona przez przynajmniej 700 lat od ok. 500 p.n.e. Tamtejsi mieszkańcy mieli wielu bogów i czcili swoich przodków. Tworzyli ekspresyjne figury ludzi i zwierząt z terakoty. Ludzie kultury Nok zaczęli wytapiać żelazo ok. 500 p.n.e. Niektóre piece miały kształt kopuły. Rudę umieszczono w wewnątrz i podgrzewano węglem drzewnym. W wysokiej temperaturze ruda przekształca się w metal. Osiągnięto to przez wydmuchiwane powietrze przez gliniane przewody umieszczane w otworach przy podstawie.
[edytuj] Aksum
W I wieku p.n.e. powstało państwo Aksum. Rozciągało sie wzdłuż Morza Czerwonego przez północną Etiopię, aż do Nilu. Ok. 350 Aksumici zdobyli Meroe ( stolica Kusz. W tym samym czasie władca Aksum Ezana, jako pierwszy władca afrykański przyjął chrześcijaństwo. Po udomowieniu wielbłąda ok. 100 p.n.e. zwiększył się handel transsaharyjski. Od ok. 500 karawany łączyły Morze Śródziemne z zachodnią Afryką.
[edytuj] zobacz też
- Starożytny Egipt
- Kartagina
- Kultura Nok
- Aksum
- Afryka subsaharyjska w I tysiącleciu
- Cywilizacja afrykańska
- Handel transsaharyjski
[edytuj] Bibliografia
- Ilustrowana Historia Świata Neil Morris
