Steven MacLean

Z Wikipedii

Steven Glenwood „Steve” MacLean

Steven Glenwood „Steve” MacLean ur. 14 grudnia 1954 w Ottawie, prowincja Ontario, Kanada, doktor fizyki, kanadyjski astronauta.

[edytuj] Wykształcenie oraz praca zawodowa

• 1976 – 1977 – trenował w drużynie Kanady w gimnastyce.
• 1977 – został absolwentem York University w Toronto, gdzie studiował fizykę.
• 1980 – 1983 – na niepełnym etacie uczył w York University i jednocześnie był stypendystą na Uniwersytecie Stanforda (Stanford University) u wybitnego specjalisty w dziedzinie fizyki laserowej, laureata nagrody Nobla - A.L. Shawlowa.
• 1983 – uzyskał doktorat w dziedzinie fizyki na York University w Toronto, prowincja Ontario.
• 1987 – 1993 – kierował programem ASVS (Advanced Space Vision System) – skomputeryzowanego systemu służącego do przekazywania danych i obserwacji pracy manipulatorów Canadarm i Canadarm 2.
• 1988 – 1991 – był doradcą programu STEAR (Strategic Technologies in Automation and Robotics).
• 1992 – w lipcu NASA postanowiła wyposażyć wahadłowce operacyjną wersję systemu OSVS (Orbiter Space Vision System), który miał być "oczami" manipulatora Canadarm stanowiacego element MSS (MSS - Mobilny System Dźwigowy) - kanadyjskiego wkładu w budowę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. MacLean kierował programem OSVS do lipca 1993 tj. do momentu powierzenia mu funkcji doradcy ds. Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W tym samym czasie został wykładowcą na Uniwersytecie w Toronto (University of Toronto)
• 1993 – 1994 – był dyrektorem generalnym programu kanadyjskich astronautów i głównym naukowym doradcą ds. Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

[edytuj] Kariera astronauty

• 1983 – 5 grudnia podczas pierwszego naboru astronautów, przeprowadzonego przez Kanadyjską Agencję Kosmiczną (CSA), był jednym 6 przyjętych kandydatów do lotu w kosmos. Razem z nim znaleźli się w niej również: Roberta Bondar, Marc Garneau, Kenneth Money, Robert Thirsk i Bjarni Tryggvason.
• 1984 – w Ośrodku Kosmicznym im. Johnsona (Johnson Space Center - JSC) rozpoczął szkolenie jako specjalista ładunku.
• 1985 – 10 grudnia został wybrany do podstawowej załogi lotu STS-71F (planowanego na 1987 rok), podczas którego miał być realizowany program Canex-2. MacLean miał pełnić funkcje specjalisty ładunku. Po katastrofie Challengera lot przełożono ostatecznie na 1992 rok.
• 1992 – od 22 października do 1 listopada wziął udział w locie wahadłowca Columbia – misja STS-52.
• 1996 – 1 maja został członkiem 16 grupy astronautów NASA.
• 1996 – 1998 – w Johnson Space Center w Houston przeszedł dwuletnie szkolenie, po którym uzyskał kwalifikacje specjalisty misji.
• 1998 – 2002 - kontynuował treningi i jednocześnie pracował w Wydziale Robotyki Biura Astronautów NASA. Mac Lean w centrum kierowania lotem pełnił też funkcję tzw. CAPCOM (Capsule Communicator), który utrzymywał łączność z astronautami przebywającymi na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oraz na pokładach wahadłowców.
• 2002 – w lutym został wyznaczony do podstawowej załogi misji STS-115, która na pokładzie promu Endeavour wiosną 2003 miała wystartować w kierunku ISS. Podczas lotu MacLean miał dwukrotnie pracować na zewnątrz stacji. Na przeszkodzie tym razem stanęła katastrofa wahadłowca Columbia. Harmonogram lotów był wielokrotnie zmieniany.
• 2006 - w dniach od 9 do 21 września na pokładzie wahadłowca Atlantis uczestniczył w misji STS-115.

[edytuj] Loty kosmiczne

• STS-52 (Columbia F-13);

MacLean do swojego pierwszego lotu w kosmos wystartował na pokładzie promu Columbia 22 października 1992. Misją STS-52 dowodził James D Wetherbee. Pilotem wyprawy był Michael A. Baker, a specjalistami misji Charles L. Veach (MS-1), William M. Shepherd (MS-2) i Tamara E. Jernigan (MS-3). Mac Lean był specjalistą ładunku (PS-1). Jego dublerem był inny kanadyjski astronauta Bjarni V. Tryggvason. Podczas blisko 10-dniowego lotu z pokładu wahadłowca wypuszczono włosko-amerykańskiego satelitę LAGEOS 2 (Laser Geodynamic Satellite 2 – Laserowy Satelita geodynamiczny). Astronauci przeprowadzili też eksperymenty przygotowane przez Francję i USA. W tym celu po raz pierwszy wykorzystali ładunek użyteczny USMP (United States Microgravity Payload). Poza tym przetestowano kanadyjski system SVS (Space Vision System) pozwalający na precyzyjne sterowanie manipulatorem RMS (Remote Manipulator System). MacLean odpowiadał za przeprowadzenie eksperymentów przygotowanych przez Kanadyjska Agencję Kosmiczną (CSA). 1 listopada 1992 Columbia powróciła na Ziemię lądując na bieżni Kennedy Space Center na Przylądku Canaveral.

[edytuj] Nagrody i odznaczenia

• Murray G. Ross Award przyznana przez York University w 1977,
• stypendysta Natural Sciences and Engineering Research Council (NSERC) – 1980,
• stypendium naukowe prowincji Ontario w latach 1981 i 1982,
• stypendium doktoranckie NSERC w 1983,
• honorowy doktorat Royal Military College in Saint-Jean - Quebec 1993,
• honorowy doktorat York University – Toronto 1993,
• honorowy doktorat Acadia University – Halifax 1993.

[edytuj] Wykaz lotów

[edytuj] Zobacz też

• Grupy i oddziały astronautów,
• Alfabetyczna lista astronautów i kosmonautów.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biografia na stronie NASA (en).