Testimonium Flavianum
Z Wikipedii
Tak zwane Testimonium Flavianum znajduje się w Dawnych dziejach Izraela XVIII 63 - 64 Józefa Flawiusza .
Przez wiele lat uchodziło za świadectwo bardzo miarodajne. W przekazanym tekście Józef Flawiusz pisze, że żył człowiek mądry i dobry imieniem Jezus, po czym nagle pojawia się stwierdzenie, że był on Mesjaszem, został ukrzyżowany i zmartwychwstał.
Dziś z bardzo wysoką dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że jest to interpolacja - Flawiusz nie mógł czegoś takiego napisać, pozostając żydem. To nagłe wyznanie wiary rozrywa ciągłą narrację i grzeszy ogólnym brakiem logiki, nadto chrześcijanie pierwszych trzech wieków tego świadectwa nie znali (np. Orygenes pisze wyraźnie, że Flawiusz nie uważa Jezusa za Mesjasza), toteż prawie wszyscy badacze się zgadzają, że to interpolacja. Nie znaczy to, że Flawiusz w ogóle o Jezusie nie pisał - w latach osiemdziesiątych XX wieku dokonano interesującego zestawienia znanego nam tekstu Flawiusza i dzieła niejakiego Agapiosa z X wieku. Ten ostatni cytuje Józefa, ale nie przytacza zdania "on był Mesjaszem" ani stwierdzenia, że Jezus naprawdę się ukazał na trzeci dzień po zmartwychwstaniu - podaje tylko, że tak opowiadali jego uczniowie (podaje za Flawiuszem - bo sam Agapios w zmartwychwstanie wierzył jak najbardziej, był biskupem). Prawdopodobnie wersja Agapiosa bliższa jest oryginalnemu tekstowi Flawiusza.
Flawiusz pisze również o Janie Chrzcicielu (XVIII 117-199 - świadectwo zgodne z ewangeliami) i o Jakubie, bracie Jezusa (XX, 200nn).
