Tony Cliff

Z Wikipedii

Tony Cliff, wł. Yigael Gluckstein (ur. 20 maja 1917 – zm. 9 maja 2000) - polityk lewicowy, trockista.

Spis treści

1 Wczesna działalność
2 Rewolucyjna Partia Komunistyczna
3 Dysydent
4 Socialist Review
5 Życie prywatne
6 Przypisy
7 Zobacz też

[edytuj] Wczesna działalność

Urodzony na terenie Palestyny w rodzinie zwolenników syjonizmu, zaczął swoją polityczną aktywność jako członek grupy syjonistycznej. Już jako nastolatek zraził się jednak do tej ideologii i związał się z nielegalną Rewolucyjną Ligą Komunistyczną, głosząc marksizm jako alternatywę dla syjonizmu i nacjonalizmu ^[1]. Od szesnastego roku życia oficjalnie określał się jako trockista i przeciwnik ustroju panującego w ZSRR. Pod koniec II wojny światowej, widząc słabe perspektywy komunizmu w regionie, wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Przez całe lata 50. mieszkał na jej terytorium oraz w Irlandii nielegalnie, kilkakrotnie zatrzymywany, posługując się różnymi fałszywymi nazwiskami. Pisał do socjalistycznej prasy jako Roger Tenant, Sakhry, Lee Rock, zanim na stałe przyjął pseudonim Tony Cliff.

[edytuj] Rewolucyjna Partia Komunistyczna

W czasie kolejnego pobytu w Londynie w latach 50. Cliff dołączył do Rewolucyjnej Partii Komunistycznej (RCP) i szybko znalazł się w jej kierownictwie. Brał udział w wewnątrzpartyjnych dyskusjach związanych ze stosunkiem trockistów do ZSRR, jego ekspansji terytorialnej oraz faktu podporządkowania sobie politycznie kolejnych krajów Europy Wschodniej. Tony Cliff dokonał wówczas samodzielnej analizy stosunków społecznych panujących w tych państwach i zaprezentował teorię kapitalizmu państwowego, która nie była zgodna z oficjalnych stanowiskiem IV Międzynarodówki ^[2].

[edytuj] Dysydent

Teoria państwowego kapitalizmu wywołała pierwszy poważny rozłam ideowy w środowiskach trockistowskich, które do tej pory, idąc za pismami Trockiego, były raczej jednomyślne w kwestii oceny ZSRR jako zdegenerowanego państwa robotniczego ^[3] ^[4], natomiast kraje Bloku Wschodniego nazywały zdeformowanymi państwami robotniczymi (dla Cliffa były to kraje kapitalistyczne ^[5]). Cliff odżegnywał się od wszelkich powiązań swojej teorii ze wcześniejszymi koncepcjami kolektywizmu biurokratycznego obecnymi w Socjalistycznej Partii Robotniczej (sekcji amerykańskiej). Teoria Cliffa została ostro skrytykowana przez kierownictwo IV Międzynarodówki, które uznało ją za zbyt daleko idącą rewizję myśli trockistowskiej ^[6]. W konsekwencji Cliff musiał opuścić RCP. Ponownie mając problemy z pozostaniem w Wielkiej Brytanii, Cliff do 1952 r. mieszkał w Irlandii. Wyrzucony z RCP, dołączył do grupy Gerry'ego Healy'ego o nazwie Klub, jednak i tam on i jego zwolennicy nie zagrzali długo miejsca, wyrzuceni na skutek swoich poglądów na wojnę koreańską.

[edytuj] Socialist Review

W 1950 r. Cliff współtworzył grupę trockistowską o nazwie Socialist Review, wydającą czasopismo o tej samej nazwie. Przez cały okres lat 50. był jej głównym ideologiem i autorem artykułów. W latach 1960-1962 czasopismo nosiło tytuł International Socialism, po czym w ogóle przestało się ukazywać. W tym czasie grupa liczyła około stu osób, by na przestrzeni piętnastu lat wzrosnąć liczebnie do trzech tysięcy (wyłącznie wg własnych danych) i zarejestrować się pod nazwą Socialist Workers Party. Nigdy nie związała się z IV Międzynarodówką, za to należała do grup inicjatywnych Międzynarodowej Tendencji Socjalistycznej ^[7].

Myśl Cliffa nigdy jednak nie zyskała szerszego poparcia w ruchu trockistowskim, a inne odłamy tego ruchu nie uważają jej nawet za trockistowską, czy nawet za koncept niemarksistowski, manipulujący pojęciami i dokonujący zbyt ostrych uogólnień ^[8]. Zaznaczają oni niewłaściwe użycie terminu kapitalizm, który jako system oparty na grze wolnorynkowej nie może być państwowy, czyli kontrolowany przez biurokrację i pozbawiony tym samym swoich najistotniejszych wyróżników ^[9]

[edytuj] Życie prywatne

Cliff był żonaty z Chanie Rosenburg, aktywistką związków zawodowych nauczycieli oraz SWP. Mieli czwórkę dzieci, z których trójka działa w organizacjach zakładanych przez ojca, a syn Daniel był współautorem jego książki pt. Związki zawodowe.