USS Monitor

Z Wikipedii

USS Monitor
Historia
Położenie stępki	1861
Wodowanie	30 stycznia 1862
Oddanie do służby	6 marca 1862
Status okrętu	zatonął 31 grudnia 1862
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	987 ton
Długość	52,4 m
Szerokość	12,6 m
Zanurzenie	3,2 m
Napęd	maszyna parowa 2 kotły parowe moc 320 KM 1 śruba okrętowa
Prędkość	8 węzłów (w rzeczywistości mniej)
Załoga	59 (wg innych danych 49)

USS Monitor - amerykański okręt wojenny - pierwszy zbudowany okręt z uzbrojeniem umieszczonym w obrotowej wieży artyleryjskiej. Od jego nazwy pochodzi nazwa całej klasy wywodzących się z jego konstrukcji jednostek - monitorów.

[edytuj] Historia

"Monitor" został zaprojektowany przez szwedzkiego konstruktora działającego w USA, Johna Ericssona. Został on zamówiony przez marynarkę Unii (USA) 4 października 1861, w czasie domowej wojny secesyjnej w USA, kiedy wynikła potrzeba szybkiego zbudowania okrętu pancernego w celu przeciwstawienia się okrętowi pancernemu Konfederacji CSS Virginia. "Monitor" był okrętem niepodobnym do wszystkich budowanych przed nim. Charakteryzował się bardzo niskimi burtami, opancerzonymi płytami żelaznymi grubości 127 mm. Jedynie mała powierzchnia burt wystawała nad powierzchnię wody, wobec czego okręt stanowił niewielki cel. Z drugiej strony jednak, miał przez to niewielką dzielność morską, będąc typowym okrętem przybrzeżnym. Po raz pierwszy na okręcie zastosowano obrotową wieżę artyleryjską, uzbrojoną w dwa działa kaliber 279 mm. Wieża była obracana na osi, co wymagało najpierw jej lekkiego uniesienia. Wieża ta była jedynym elementem wystającym ponad płaski pokład, nie licząc małej wieżyczki sterowniczej na dziobie i składanego komina.

[edytuj] Służba

Okręt zwodowano w Nowym Jorku 30 stycznia 1862, a ukończono 6 marca 1862. Jeszcze tego samego dnia, "Monitor" bez żadnych prób wyszedł w pierwszy rejs bojowy do zatoki Hampton Roads. 9 marca w zatoce tej stoczył on bitwę z okrętem pancernym CSS Virginia. Było to pierwsze starcie okrętów pancernych na świecie. W toku walki, "Monitor" został trafiony 22 razy i trafił "Virginię" około 20, lecz żaden ze strzałów nie przebił pancerzy okrętów i pojedynek pozostał nierozstrzygnięty. Dowódcą był por. John Worden, który został ranny podczas starcia.

Po udanym debiucie bojowym "Monitora", flota amerykańska zbudowała 10 ulepszonych okrętów typu Passaic, a następnie dalsze monitory; jej śladem podążyło także wiele innych flot światowych.

Po bitwie, "Monitor" był jeszcze używany do ostrzeliwania konfederackich baterii nadbrzeżnych i fortyfikacji w maju i lipcu 1862. 31 grudnia 1862 "Monitor", holowany w celu blokady Karoliny Północnej, zatonął w sztormie u wybrzeża Atlantyku koło przylądka Hatteras. Wraz z nim zginęło 16 marynarzy. W 1974 wrak "Monitora" został odnaleziony i niektóre jego części zostały wydobyte.

[edytuj] Dane taktyczno-techniczne

• uzbrojenie:
  • 2 odprzodowe działa gładkolufowe Dahlgrena kaliber 279 mm (11-calowe)
• opancerzenie (żelazne):
  • wieża - 203 mm (8")
  • burty - 127 mm (5")
  • pokład - 25 mm (1")
  • wieża dowodzenia - 229 mm (9")