Wrszowcy
Z Wikipedii
Wrszowcy, Werszowcy , inaczej Rawici (czes. Vršovci) - czeski ród możnowładczy z X-XII wieku. Posiadali swe domeny w północnych Czechach wokół Žatec i Litomierzyc. W 995 aktywnie uczestniczyli w wyniszczeniu Sławnikowiców, prawdopodobnie w zemście za rzucenie na nich klątwy przez świętego Wojciecha. Wiele wskazuje, że przejęli po nich także Libice.
Początkowo powiązani i skoligaceni z Przemyślidami, wraz ze wzrostem potęgi rodu zaczęli z nimi rywalizować. Sprzymierzeni z młodszymi braćmi Bolesława II Rudego doprowadzili do usunięcia go z tronu w 1003 roku, co spowodowało interwencję w Czechach Bolesława Chrobrego. Część rodu została wymordowana przez Rudego, część jednak utrzymała wysokie stanowiska w państwie, być może dlatego, że z rodu Wrszowców pochodziła żona księcia.
Do ponownej eskalacji waśni doszło po zjednoczeniu Czech przez Brzetysława II, który wypędził przywódców rodu. Spiskując doprowadzili oni do zamordowania Brzetysława w 1100. Schronili się w Polsce - głównie na Śląsku, gdzie szybko się spolonizowali.
Ostateczny upadek rodu nastąpił w 1108, po konspiracyjnym spotkaniu na zamku Zuini in Poloniae, gdy Świętopełk II wygubił pozostałych Wrszowców za rzekomą zdradę. Niedobitki uszły na Śląsk i na Węgry, stamtąd na Mazowsze.
O historii rodu Wrszowców pisał Kosmas z Pragi w swojej Chronica Boëmorum.
[edytuj] Bibliografia
- Thietmar z Merseburga. Chronicon;
- Cosmas z Pragi. Chronica Boëmorum;
- Jan Długosz, Annales seu cronici incliti regni Poloniae;
- Simon Okolski. Orbis Polonus. Krakow, 1642. V.2. 581-602;
- Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 97-99;
- Bartosz Paprocki, Herby rycerstwa polskiego; Kraków, 1584 (II ed. Kraków, 1858);
- Josef Teige: "Blätter aus der altböhmischen Genealogie. Slavnikiden /Die Vrsovcen /Die Herren von Lichtenburg", Damböck 2005, ISBN 3-900589-45-3.
- Kopal, Petr. Neznámý známý rod. Pokus o genealogii Vršovců. Sborník archivních prací 2001/1, 3–84.
