Złoty Potok (województwo śląskie)

Z Wikipedii


Złoty Potok
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Janów
Położenie	50° 42' 25'' N 19° 25' 53'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1265
Strefa numeracyjna (do 2005)	34
Kod pocztowy	42-253
Tablice rejestracyjne	SCZ
Położenie na mapie Polski Złoty Potok
Strona internetowa wsi

Złoty Potok – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Janów w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej przy drodze wojewódzkiej nr 793 .

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa częstochowskiego.

Inne miejscowości o nazwie Złoty Potok: Potok Złoty (miasto na Podolu)

[edytuj] Historia

Początki osadnictwa nad Wiercicą datuje się już na VIII w., gdy powstało grodzisko „Osiedle Wały” o powierzchni około 18000 m². Pierwsza wzmianka o wsi Potok pochodzi z 1153 roku.

W 1298 roku Bartosz z rodu Odrowążów ufundował drewniany kościół parafialny. Już w połowie XV w. w Potoku stał kościół murowany, zbudowany w stylu gotyckim. Na przestrzeni wieków był on wielokrotnie przebudowywany; obecnie jest budowlą bezstylową. W bocznej, neogotyckiej kaplicy Krasińskich, pochowana jest Elżbietka, córka Zygmunta, a także jego wnuk, Karol Roger hrabia Raczyński.

Tuż za wywierzyskowymi źródłami Wiercicy (Źródła Zygmunta i Elżbiety) znajduje się pstrągarnia, założona (jako jedna z pierwszych w Europie) w 1881 roku, na polecenie hr. Edwarda Raczyńskiego. Zaprojektował ją Michał Girdwoyń.

Za pstrągarnią i Stawem Zielonym (zwanym również „Snem Nocy Letniej”) znajduje się zabytkowy młyn wodny „Kołaczew”. Powstał na początku XX w.; został odbudowany po pożarze w 1928 r.

Pałac Raczyńskich (zbudowany w 1856 r.) i Dworek Krasińskich (z 1829 r.) otoczone są prawie czterdziestohektarowym parkiem w stylu angielskim, przez którego środek przepływa Wiercica (zdecydowała ona o nadaniu parkowi romantycznego charakteru). Park został zaprojektowany przez Franciszka Szaniora, który postanowił wzbogacić jego florę takimi gatunkami drzew i krzewów jak chociażby tulipanowiec amerykański czy karagana syberyjska. Na terenie zespołu pałacowo-parkowego odnaleźć można także interesujący pomnik przyrody – ok. 600-letni dąb „Dziad”. Pałac zbudowany został na polecenie gen. Wincentego Krasińskiego w stylu klasycystycznym, tak jak i sąsiadujący z nim dworek, w którym latem 1857 r. mieszkał Zygmunt Krasiński.

[edytuj] Pobyt Zygmunta Krasińskiego

Od 29 lipca do września 1857 roku w Złotym Potoku mieszkał jeden z najwybitniejszych polskich twórców epoki romantyzmu, Zygmunt Krasiński. Do Potoka przybył wraz z żoną, Elżbietą z Branickich, i dziećmi. Spacerując po okolicznych lasach, nadał nazwy wielu ostańcom. Pobyt przerwała śmierć jego najmłodszej córki, Elżbiety.

Obecnie w dworku, w którym mieszkał Krasiński, mieści się muzeum.