Związki metaloorganiczne

Z Wikipedii

Związki metaloorganiczne to związki chemiczne metali zawierające przynajmniej jedno, bezpośrednie wiązanie metal-węgiel. Często, przez laików, mylone są ze wszystkimi związkami kompleksowymi zawierającymi organiczne ligandy. Np. butylolit i metylotrioksoren(VII) są związkami metaloorganicznymi, natomiast octan palladu i hem nie (bo hem zawiera wiązanie metal-azot Fe-N).

Związki metaloorganiczne składają się z centrum metalicznego, którym może być jeden, bądź kilka atomów metalu oraz z otaczających to centrum ligandów, którymi mogą być pojedyncze atomy niemetalu oraz rozmaite, organiczne i nieorganiczne grupy.

Związki metaloorganiczne niezwykle rzadko występują w naturze. Jedyny związek metaloorganiczny występujący w organizmie człowieka to witamina B₁₂. Spora część centrów aktywnych enzymów ma wbudowane atomy metali, których układ wiązań koordynacyjnych z otaczającymi je aminokwasami nadaje kształt tym centrom i co za tym idzie decyduje o aktywności katalitycznej tych enzymów. Jednakże (z wyjątkiem witaminy B₁₂) nie ma w tych związkach wiązań metal-węgiel, zatem nie są metaloorganiczne (ale są związkami kompleksowymi). Typowym przykładem enzymu z centrum metalicznym jest hemoglobina.

Związki metaloorganiczne są też bardzo często wykorzystywane jako efektywne katalizatory wielu reakcji organicznych - ich szczególna geometria umożliwia m.in. syntezę związków o pożądanej konfiguracji stereochemicznej i jest podstawą syntezy asymetrycznej.

Najważniejsze związki metaloorganiczne:

• związki metali grup głównych: silany, aluminoksany, związki cynoorganiczne, związki litoorganiczne, związki Grignarda
• związki metali grup przejściowych:
  • σ-kompleksy: karbonylki, kompleksy alkilowe, karbeny,
  • π-kompleksy: kompleksy alkenowe, kompleksy acetylenowe, kompleksy arenowe, metaloceny i inne cyklopentadienylowe.

Zobacz też: cykl wykładów o chemii metaloorganicznej (pliki pdf)