Web Analytics Made Easy - Statcounter
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions วัดคุ้งตะเภา - วิกิพีเดีย

วัดคุ้งตะเภา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
วัดคุ้งตะเภา
อุโบสถวัดคุ้งตะเภาหลังเก่า (ก่อนการบูรณะครั้งใหญ่ในปี 2536
วัดราษฎร์
ที่ตั้ง ถนนเอเชีย ตำบลคุ้งตะเภา
อำเภอเมืองอุตรดิตถ์
จังหวัดอุตรดิตถ์ 53000
ความสำคัญ วัดประจำตำบลคุ้งตะเภา
นิกาย มหานิกาย

วัดคุ้งตะเภา เป็นวัดโบราณในเขตการปกครองของคณะสงฆ์มหานิกาย ตั้งอยู่ที่ ตำบลคุ้งตะเภา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าเริ่มสร้างมาแต่สมัยใด แต่สันนิษฐานว่าน่าจะเริ่มมีพระภิกษุสงฆ์จำพรรษามาตั้งแต่สมัยอยุธยา มีเพียงหลักฐานสืบค้นได้เพียงว่ามีพระสงฆ์มาตั้งแต่สมัยกรุงธนบุรี มีอายุสองร้อยกว่าปีเศษ วัดสร้างติดอยู่ริมแม่น้ำน่านฝั่งตะวันออก เดิมชื่อ “วัดคุ้งสำเภา” (หรือโค้งสำเภา) เนื่องจากด้วยในสมัยก่อนมีเรือสำเภาแล่นขึ้นและล่องทำการค้าขายเป็นประจำ มีอยู่ปีหนึ่ง น้ำขึ้นมากจึงมีเรือสำเภาลำหนึ่งได้แล่นมาถึงหน้าวัดและได้เกิดอัปปางลง ชาวบ้านจึงตั้งชื่อวัดนี้ว่า วัดคุ้งสำเภา ตำบลท่าเสา อำเภอบางโพ แขวงเมืองพิชัย

สมัยกรุงธนบุรีเป็นราชธานีมีศาลาการเปรียญอยู่ริมแม่น้ำหลังหนึ่ง ชาวบ้านได้อาศัยวัดเป็นที่ทำการศึกษาเล่าเรียนโดยมีพระเป็นอาจารย์สอนหนังสือ ต่อมาได้มีครูเป็นฆราวาสทำการสอนแทน จนต่อมาภายหลังแม่น้ำน่านได้มีปริมาณเพิ่มสูงขึ้น ในฤดูน้ำหลาก จึงทำให้น้ำ กัดเซาะตลิ่งวัดจนถึงตัวศาลาการเปรียญ ชาวบ้านจึงได้ปรึกษากัน ทำการย้ายศาลาการเปรียญหลังเก่ามาสร้างขึ้นใหม่เมื่อปี พ.ศ. 2472 ภายหลังแม่น้ำเปลี่ยนทิศทางเดินออกไปไกลจากวัดมาก ขณะเดียวกัน ก็มีเกาะเกิดขึ้นหน้าวัด ต่อมามีการสำรวจชื่อหมู่บ้านและวัดเพื่อขึ้นทะเบียนให้ถูกต้อง แต่คนที่ไปแจ้งและรับแจ้งเขียนผิด ชื่อหมู่บ้านจาก "บ้านคุ้งสำเภา" จึงกลายมาเป็นบ้านคุ้งตะเภาและ "วัดคุ้งตะเภา" และชื่อ "ตำบลคุ้งตะเภา" จนมาถึงปัจจุบันนี้

สารบัญ

[แก้] หลวงพ่อสุวรรณเภตรา

หลวงพ่อสุวรรณเภตรา เป็นพระประธานในอุโบสถ หน้าตักกว้าง 47 นิ้ว สูง 62 นิ้ว
ขยาย
หลวงพ่อสุวรรณเภตรา เป็นพระประธานในอุโบสถ หน้าตักกว้าง 47 นิ้ว สูง 62 นิ้ว

"พระพุทธสุวรรณเภตรา มหาบรมไตรโลกเชษฐ์ วรเสฏฐมุนี โอฆวิมุตตินฤบดี ศรีบรมไตรโลกนารถ โลกธาตุดิลก ฯ"

"หลวงพ่อสุวรรณเภตรา" เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ หล่อด้วยสัมฤทธิ์ปางพิชิตมาร มีพุทธลักษณะสมัยสุโขทัย ประดิษฐานอยู่ใจกลางอุโบสถวัดคุ้งตะเภา ได้หล่อขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2489 โดยพระครูธรรมกิจจาภิบาล ( หลวงพ่อกลม ) ซึ่งเป็นเจ้าอาวาสวัดใหญ่ท่าเสาอยู่ในขณะนั้น ( ท่านเป็นคนคุ้งตะเภาโดยกำเนิด ) ได้ปรารภให้จัดสร้างพระพุทธรูปขึ้น เพื่อนำไปประดิษฐานเป็นพระประธานในอุโบสถวัดคุ้งตะเภาที่ได้สร้างขึ้นใหม่ จึงได้ทำพิธีเททองหล่อขึ้น ณ วัดใหญ่ท่าเสา โดยมีพระเกจิอาจารย์ที่เป็นที่นับถือเลื่อมใสในขณะนั้นนั่งปรกอธิษฐาน ในการหล่อครั้งนั้นมีประชาชนผู้เลื่อมใสศรัทธานำโลหะมีค่าต่าง ๆ เช่นทองคำ เงิน ฯลฯ มาร่วมถวายหล่อเป็นพุทธบูชาเป็นจำนวนมาก และเมื่อหล่อเสร็จ ก็ปรากฏว่าทองคำได้แล่นลงที่เศียรพระมากอย่างน่าอัศจรรย์ จึงปรากฏองค์พระพุทธรูปซึ่งกรอปไปด้วยพุทธสิริศุภลักษณะมีพระพักตร์อิ่มเอิบสุกปลั่งประดุจดั่งทองคำ (ซึ่งเมื่อผู้ใดมองไปที่พระพักตร์ขององค์ท่านก็จะทราบด้วยตนเองว่า พระพุทธรูปองค์นี้ "ยิ้มได้" อย่างน่าอัศจรรย์ ) มีเรื่องเล่าที่ผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้านเล่ากันสืบมาด้วยความศรัทธาว่า ในวันที่ทำพิธีอัญเชิญหลวงพ่อมาทางน้ำเพื่อมาประดิษฐานที่อุโบสถวัดคุ้งตะเภา ปรากฏว่าวันนั้นมีพายุฝนรุนแรงมาก แต่เมื่ออัญเชิญองค์หลวงพ่อขึ้นฝั่งก็ปรากฏว่าฝนที่กำลังตกหนักอย่างไม่มีทีท่าว่าจะหยุดตกกลับพลันหยุดตกทันที และเมฆฝนที่ปกคลุมอาณาบริเวณมณฑลพิธีกลับพลันสลาย และแดดกลับออกจ้าอย่างน่าอัศจรรย์ใจแก่ผู้ร่วมพิธีในวันนั้นเป็นอย่างยิ่ง

หลวงพ่อสุวรรณเภตรา หรือที่แปลว่า หลวงพ่อสำเภาทอง เป็นพระนามที่ชาวบ้านคุ้งตะเภาได้ขนานถึงด้วยความเลื่อมใสศรัทธานับถือมาช้านาน ประวัติความเป็นมาอภินิหารความศักดิ์สิทธิ์ของพระพุทธรูปองค์นี้และวัตถุมงคลที่สร้างขึ้นเนื่องด้วยองค์ท่าน เป็นที่นับถือเลื่องลือมาช้านาน เห็นได้จากการกล่าวขานเลื่องลือถึงฤทธานุภาพความศักดิ์สิทธิ์แคล้วคลาดด้วยบารมีแห่งผู้ที่เคารพบูชาวัตถุมงคล เนื่องด้วยองค์ท่านอยู่เนือง ๆ และการที่มีผู้มาบนบานและแก้บนองค์หลวงพ่ออยู่เป็นประจำมิว่างเว้น

[แก้] กิจกรรมหลักของวัด

วัดคุ้งตะเภาเป็นศูนย์รวมการจัดกิจกรรมของชุมชน ประกอบพิธีทางศาสนา อนุรักษ์ประเพณีของท้องถิ่น เป็น สำนักเรียนนักธรรมและธรรมศึกษาประจำตำบลคุ้งตะเภา และมีการจัดงานบรรพชาอุปสมบทหมู่พระภิกษุสามเณรภาคฤดูร้อน และบวชศีลจาริณีเป็นประจำทุกปี รวมทั้งเป็นศูนย์ศึกษา สมุนไพรประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ( ตามโครงการของทางคณะสงฆ์ ) ซึ่งมีสมุนไพรหายากหลากชนิดกว่า 300 ชนิด

[แก้] โครงการบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อน วัดคุ้งตะเภา

วัดคุ้งตะเภาได้จัดกิจกรรมบรรพชาสามเณรภาคฤดูร้อนติดต่อกันมาทุกปีมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 ( ซึ่งนับเป็นวัด แรก ๆ ในไม่กี่วัด ในจังหวัดอุตรดิตถ์ที่ได้จัดให้มีโครงการนี้ขึ้น ) ซึ่งทางวัดจะมีการจัดการอบรมศาสนศึกษาระยะสั้นให้แก่กุลบุตรกุลธิดาตลอดระยะเวลาการบรรพชา 30 วันรวมทั้งมีการจัดให้มีการนำคณะสามเณรศีลจาริณีไปทัศนศึกษาตามสถานที่ ต่าง ๆ ทั้งในจังหวัดและนอกจังหวัด อีกทั้งเมื่อสิ้นสุดโครงการยังมีการจัดธุดงค์วัตร นำคณะสามเณรผู้สนใจไปธุดงค์ตามสถานที่ต่าง ๆ เช่น ลับแล แพร่ เพื่อเป็นการเพิ่มประสบการณ์ ฝึกความอดทนและความมีน้ำใจให้แก่เยาวชนอีกด้วย ในการจัดกิจกรรมแต่ละครั้งผู้เข้าร่วมโครงการไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ใด ๆ ทุนปัจจัยทั้งหมดอาศัยแรงศรัทธาความสามัคคีร่วมใจของชาวบ้านคุ้งตะเภาและใกล้เคียงที่เล็งเห็นถึงผลของการพัฒนาลูกหลานเยาวชนให้กลายเป็นทรัพยากรบุคคลที่มีคุณภาพต่อไป

[แก้] ศูนย์ศึกษาสมุนไพรประจำจังหวัดอุตรดิตถ์

วัดคุ้งตะเภาได้รับความเห็นชอบจากทางคณะสงฆ์ให้เป็น ศูนย์ศึกษาสมุนไพรประจำจังหวัด เนื่องจากวัดคุ้งตะเภามี พระภิกษุผู้เชี่ยวชาญในด้านสมุนไพรแผนโบราณ ได้เป็นผู้รวบรวมสมุนไพรหายาก จากสถานที่ต่าง ๆ มารวมไว้ในวัด (ในปัจจุบันในวัดมีต้นยาสมุนไพรทั้งสิ้นกว่า 300 ชนิด) เพื่อให้ความรู้แก่ผู้สนใจและเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาชาวบ้านในด้านการอนุรักษ์สมุนไพร อีกทั้ง วัดยังได้เก็บรวบรวมสมุดไทยและผูกใบลานจารึกตำรายา, ตำราพระเวท, และบทกฎหมายพระอัยการโบราณ อายุกว่าร้อยปี รวมมากกว่าร้อยผูก / เล่ม ซึ่งนับว่าเป็นโบราณวัตถุมรดกสำคัญอันล้ำค่ายิ่ง เป็นวัตถุพยานที่บ่งบอกถึงความเก่าแก่แห่งภูมิปัญญาและความเป็นมาแห่งบ้านคุ้งตะเภาได้เป็นอย่างดี

[แก้] ศูนย์กลางในการจัดกิจกรรมของชุมชน

เป็นที่ตั้งอาคารธนาคารหมู่บ้านคุ้งตะเภา

เป็นที่ตั้งสำนักงานสมาพันธ์สหกรณ์การเกษตรเพื่อการพัฒนา

เป็นที่ตั้งร้านค้าชุมชนหมู่บ้านคุ้งตะเภา

เป็นที่ตั้งศูนย์สาธิตผลิตภัณฑ์ชุมชนหมู่บ้านคุ้งตะเภา

เป็นศูนย์ศึกษาการทำสมุนไพรภูมิปัญญาท้องถิ่น

เป็นศูนย์กระจายเสียงเพื่อการเผยแพร่ธรรมะ และข่าวสารของชุมชน


[แก้] ภูมิปัญญาหมู่บ้านคุ้งตะเภา

“หมู่บ้านคุ้งตะเภา” เป็นหมู่บ้านที่มีประวัติความเป็นมายาวนานนับได้ 250 กว่าปีผ่านมาแล้ว ล่วงเลยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย กรุงธนบุรี จวบจนสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จากหมู่บ้านเล็ก ๆ ท่ามกลางแมกไม้สัตว์ป่าอันอุดม กลายมาเป็นตำบลใหญ่ที่มีประชากรนับพัน ๆ คนในปัจจุบัน ศิลปะและวัฒนธรรมในปัจจุบันย่อมพัฒนามาจาก อดีต ตามการเปลี่ยนแปลงที่ขับเคลื่อนไปกับกาลเวลา และ ปัจจุบัน ย่อมส่งผลต่อเนื่องถึง อนาคต อดีต ปัจจุบัน และอนาคตจึงแนบเนื่องเกี่ยวพันกันดั่งกระแสน้ำในลำธาร มิอาจตัดขาดกันได้ และวิถีวัฒนธรรมในแต่ละสังคมย่อมพัฒนาแตกต่างกันออกไปตามพื้นฐานความเป็นมาของสังคมนั้น ๆ

เอกสารโบราณในพิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านคุ้งตะเภา ซึ่งทางวัดคุ้งตะเภาได้นำมาจัดแสดงให้ผู้สนใจได้ชม
ขยาย
เอกสารโบราณในพิพิธภัณฑ์ชุมชนบ้านคุ้งตะเภา ซึ่งทางวัดคุ้งตะเภาได้นำมาจัดแสดงให้ผู้สนใจได้ชม

ด้วยอดีตอันยาวนาน จากสังคมชนบทที่เอื้อเฟื้อ อยู่กันสนิทประดุจญาติ มีการเกื้อกูลช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน เป็นที่แน่นอนว่าด้วยสภาพสังคมเช่นนี้ ย่อมก่อให้เกิดศิลปะประเพณีการละเล่นต่าง ๆ เพื่อเป็นการช่วยผ่อนคลายจากความเหนื่อยล้าจากการงานในช่วงของวันและเพื่อสร้างความความเพลิดเพลินในงานบุญต่าง ๆ ศิลปะการแสดงที่เกิดขึ้นตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่มีตั้งแต่ การรำกะลา การร้องเพลงเกี่ยวข้าว ขับขานเพลงฉ่อยโต้ไปมาระหว่างหนุ่มสาว ตามวิสัย จนไปถึงกระทั่งงานบุญใหญ่อันเป็นที่รวมแห่งคนในหมู่บ้านที่จัดให้มีการแสดงร้องรำละเล่นต่าง ๆ จนเกิดเป็นการละเล่นที่กลายมาเป็นประเพณีและวัฒนธรรมของหมู่บ้านในที่สุด แต่ด้วยสภาพสังคมที่เปิดรับวัฒนธรรมจากภายนอกอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน กรอปกับทั้งกระแสแห่งทุนนิยมและวัตถุ ได้หลั่งไหลทะลักเข้าสู่สังคมไทย จนกระทั่งแม้หมู่บ้านคุ้งตะเภาของเราเอง ทำให้คนรุ่นหลัง ละเลยไม่ใส่ใจ และพากันละทิ้งประเพณีการละเล่นศิลปะการแสดง ต่าง ๆ ที่มีอยู่ในหมู่บ้านจนหามีผู้สืบทอดมิได้ในปัจจุบัน เหลือทิ้งไว้แต่เพียงคำบอกเล่า ถึงอัตตลักษณ์อันรุ่งโรจน์ของ “คน” หมู่บ้านคุ้งตะเภาในอดีตไว้ให้เพียงระลึกถึง และรอวันสูญหายไปกับธารแห่งเวลาและกระแสโลกตะวันตกและวัตถุนิยมที่ “ขาด” ความพอดีในชีวิตไปตลอดกาล

พระอาจารย์อู๋ ครูภูมิปัญญาชาวบ้าน กับเครื่องบดยาประยุกต์ในวัดคุ้งตะเภา
ขยาย
พระอาจารย์อู๋ ครูภูมิปัญญาชาวบ้าน กับเครื่องบดยาประยุกต์ในวัดคุ้งตะเภา

แต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงเหลืออยู่และเป็นประจักษ์พยานยืนยันถึงความรุ่งโรจน์ทางภูมิปัญญาในอดีตของคนคุ้งตะเภานั่นก็คือศิลปะการรักษาโรคด้วยสมุนไพรที่ยังมีผู้สืบทอดอยู่ในปัจจุบัน รวมถึงศิลปะใน วัตถุโบราณเอกสารใบลาน สมุดข่อยอันคร่ำคร่า นับร้อยผูก/เล่ม ที่คนรุ่นก่อนได้บันทึกและจดจารไว้เพื่อเป็นการสืบทอดและรักษาให้ภูมิปัญญาศิลปะในการรักษาโรคอันทรงค่ายิ่งนี้ให้คงอยู่

ภูมิปัญญา สิ่งเหล่านี้ บรรพชนได้สั่งสมองค์ความรู้ที่เรียนจากประสบการณ์ชีวิตของผู้คน โดยการสังเกต วิเคราะห์ สังเคราะห์ ลองผิดลองถูก และปฏิบัติการอย่างมีเหตุผล ทำให้เกิดภูมิปัญญา สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน แม้ว่าภูมิปัญญาชาวบ้านจำนวนไม่น้อยได้สูญหายไปตามกาลเวลาและความผันแปรทางการเมืองของชาติและขาดการสืบทอด แต่ส่วนที่ยังเหลืออยู่นี้จำนวนไม่น้อยเลยที่ยังเก็บความรู้ชั้นสูงที่คนปัจจุบันก็ยังหาคำตอบไม่ได้เอาไว้ ภูมิปัญญาเหล่านี้ก็ยังคงเป็นมรดกไทย เป็นภูมิปัญญาของชาติที่พร้อมจะสูญหาย ถ้าพวกเราไม่รีบอนุรักษ์สืบทอดกันไว้ให้อนุชนรุ่นหลังต่อไป ฯ


[แก้] ลำดับเจ้าอาวาสและพระภิกษุสงฆ์จำพรรษา

ปีที่ดำรงตำแหน่ง (พ.ศ.)
 
รายนามเจ้าอาวาส
ตำแหน่ง
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
หลวงพ่อตี๋ ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
หลวงพ่อเจิม ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
หลวงพ่อเพิ่ม ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
หลวงพ่อกลอง ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
พระสมุห์ปลาย ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
พ.ศ. ไม่ทราบ
 
พระปลัดป่วน ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
 
หลวงพ่อสังวาล ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
 
พระอธิการท้วน โฆสโก
เจ้าอาวาส
 
พระอธิการเมี้ยน ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
 
พระอธิการผลิต ไม่ทราบฉายา
เจ้าอาวาส
 
พระสมพงษ์ สมจิตฺโต
รักษาการเจ้าอาวาส
พ.ศ. 2533 - ปัจจุบัน
 
พระอธิการธง ฐิติธมฺโม
เจ้าอาวาส



หมายเหตุ: พระที่รักษาวัดก่อนหน้านั้นไม่อาจทราบชื่อได้



พระสังฆาธิการ

พระอธิการธง ฐิติธมฺโม เป็นเจ้าอาวาส พ.ศ. 2533 - ปัจจุบัน

พระสมุห์สมชาย จีรปุญฺโญ เป็นรองเจ้าอาวาส พ.ศ. 2537 - ปัจจุบัน

ปัจจุบันมีพระภิกษุจำนวน 8 รูป สามเณร 1 รูป รวม 9 รูป

[แก้] ข้อมูลจำเพาะ

วัดคุ้งตะเภา อยู่ระหว่าง เส้นรุ้งที่ 17 องศา 37 ลิปดา และ 19 องศา 30 ลิปดาเหนือ กับเส้นแวงที่ 100 องศา 05 ลิปดา และ 101 องศา 11 ลิปดาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเล 63 เมตร

เนื้อที่ตั้งวัด 14 ไร่ 3 งาน 80 ตารางวา ที่ธรณีสงฆ์ 1 แปลง เนื้อที่ 2 ไร่ 1 งาน 56 ตารางวา ( ที่ธรณีสงฆ์ใช้ประโยชน์ในการตั้งเมรุ ศาลาธรรมสังเวช ร้านค้าชุมชน ธนาคารหมู่บ้าน ฯลฯ ) ได้รับอนุญาตให้สร้างวัดในสมัยกรุงธนบุรี เมื่อ พ.ศ. 2313 และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อ ปี พ.ศ. 2490 เนื้อที่กว้าง 10 เมตร ยาว 29 เมตร

[แก้] การติดต่อวัด

โทร. 0-5544-8063

[แก้] การเดินทาง

รถยนต์ มี 4 เส้นทาง ดังนี้

  • จากจังหวัดนครสวรรค์ เลี้ยวขวา ใช้เส้นทางหมายเลข 117 ผ่านพิษณุโลก จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 11

ถึงจังหวัดอุตรดิตถ์ วัดอยู่ด้านซ้ายมือก่อนถึงสะพานข้ามแม่น้ำน่าน

  • จากสระบุรี เลี้ยวซ้ายใช้ทางหลวงหมายเลข 21 ถึงสี่แยกไปอำเภอหล่มเก่า แยกซ้ายใช้ทางหลวงหมายเลข 12

ก่อนถึงจังหวัดพิษณุโลก แยกขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 11

  • จากกำแพงเพชร ใช้ทางหลวงหมายเลข 101 ผ่านสุโขทัย ถึงอำเภอศรีสัชนาลัย แยกขวาใช้ทางหลวง

หมายเลข 102 ถึงจังหวัดอุตรดิตถ์

  • จากกรุงเทพฯ มาตามทางหลวงหมายเลข 1 แยกขวาตรงอำเภออินทร์บุรี เข้าทางหลวงหมายเลข 11 ถึงจังหวัดอุตรดิตถ์


Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu