Kabardey-Balkarya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kabardey-Balkarya veya Kabardey-Balkar Cumhuriyeti (Rusça: Кабарди́но-Балка́рская Респу́блика; Kabardeyce: Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ; Balkarca: Къабарты-Малкъар Республика), Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’nu oluşturan federe cumhuriyetlerden biridir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Coğrafi konum
Kuzey Kafkasya'da, Kafkas Dağları'nın kuzey eteklerinde, Terek Irmağı havzasında yer alır. Doğusunda Kuzey Osetya, güneyinde Gürcistan, batısında ise Karaçay-Çerkesya bulunur. Bir bölümünün ormanlarla kaplı olmasına rağmen kuzey bölümü geniş bozkırdır. Cumhuriyetin iki ana nüfusundan biri olan Balkarlar daha çok Karaçaylıların doğusunda Baksam, Çegem ve Çerek nehirlerinin geçtiği vadilerde yoğunlaşmışlardır. Kalan bölgelerin nüfusunun büyük bölümü Kabardeylerden oluşur. Cumhuriyetin yüzölçümü 12.500 km2'dir.
[değiştir] Zaman Dilimi
Kabardey-Balkarya, Moskova Zaman Dilimindedir. (MSK/MSD). UTC'e göre saat farkı +0300 (MSK)/+0400 (MSD).
[değiştir] Dil
Kabardey-Balkarya'da konuşulan dil Kabardeyce ve Balkarca'dır.
[değiştir] Yeni dönemde Kabardey-Balkar Cumhuriyeti
18 Aralık'ta ilk Balkar Halk Ulusal Konseyi kongresi, Balkarlanın bağımsızlığını ve Rusya Federasyonu içerisinde bir Balkarya Cumhuriyeti oluştuğunu ilan etti. Kabardey-Balkarya bağımsızlığı 31 Aralık 1991'de ilan edildi. 1995 zarfında federal yetkililerle ikili bir anlaşma imzalandı. 21 Şubat 1996'da Başkan Valeri Kokov, Cumhuriyetin, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun Abhazya'ya yaptırım uygulaması şeklindeki kararına uymayacağını ilan etti. Kabardey-Balkarya idari bir Başkanlığa ve bi-cameral bir yasama meclisine sahiptir. Yasama Meclisi, Cumhuriyetin Sovyeti olarak bilinen bir üst kurum ve Temsilciler Sovyeti denilen bir alt kurumdan oluşmaktadır. Eski yönetici sınıf yetkilerin federal hükümet ve komünist parti arasında bölünmesine rağmen kontrolü elinde tutmaktadır.
[değiştir] İdari bölümler
Bu alt başlığın ana maddesi: Kabardey-Balkarya İdari Yapılanması
[değiştir] Sosyal ve kültürel hayat
Kabardeyler ve Balkarlar sünni Müslümandırlar. Kabardeylerin ana dili Kafkas dillerinin Abhaz-Adige grubuna girer. Balkarlar Ural-Altay dil ailesinin, Türk kolu olan Kıpçak grubunun bir boyu olan Karaçaylılara çok yakın bir dili konuşurlar. İki halk da hemen hemen istisnasız ve ilk dil olarak kendi anadillerini kullanırlar. Çoğu resmi dil olan Rusça'yı çok iyi konuşur. Kabardey dilinde iki dergi, iki gazete, Balkar dilinde bir gazete basılmaktadır.
[değiştir] Ekonomik durum
Kabardey-Balkar ekonomisinin temelini sanayi sektörü oluşturmaktadır. GSMH'nin % 60'ından fazlasını sanayi sektörü oluşturur. Ağır sanayi, elektrik enerjisi üretimi ve metalurji önemlidir. Makine yapımı da gelişmiştir. Bu cumhuriyette tarım gelişmiştir. Kabardey düzlüğünde buğday, mısır, darı ve ayçiçeği yetiştirilir. Dağların eteklerinde de sebze ve meyve ve üzüm yetiştirilmektedir. Ayrıca hayvancılık da yapılmaktadır. Dağ köylerinde zengin otlaklar vardır. Ülke dağ turizminde ilerlemektedir.
[değiştir] Dış Bağlantılar
Rusyanın İdari Bölgeleri | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Federal Yapı | |||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
Federal Bölgeler | |||||||||||||
Orta Rusya | Uzak Doğu Rusya | Kuzeybatı Rusya | Sibirya | Güney Rusya | Urallar | Volga |
Türk Devletleri: Azerbaycan • Kazakistan • Kırgızistan • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Özbekistan • Türkiye • Türkmenistan
Özerk Türk Devletleri: Altay • Başkortostan • Bayan-Olgey • Çuvaşistan • Dağıstan • Doğu Türkistan • Dolgan-Mens • Gagauzya • Hakasya • Kabardin-Balkar • Karaçay-Çerkes • Karakalpakistan • Kırım • Nahcivan • Saha Yakutistan • Tataristan • Tıva