NEP
From Wikipedia
Yaña İqtisadi Säyäsät (NEP) (Urısça: НЭП – новая экономическая политика ), 1921. Yılnıñ Martında RKP(b)nıñ 10. qorıltayında qabul itelä; Xärbi Kommunizm säyäsätenä almaşqa kilä. Töp eçtälege: prodrazvórstkanı prodnalog (çiklängän külämendä salıp tüläw) belän alıştıru, bazar mönäsäbätlärennän, yallanğan xezmättän, törle räweştäge milektän häm citeşterrü çaraların arendalaw mömkinlegelärennän faydalanu. Tatarstanda xucalıq apparatın üzgärtep qoru ğämälgä aşırıla, sänäğät xucalıq isäbenä küçerelä.
Trest häm sindikatlar, kanton citeşterü berläşmäläre sisteme sänäğätne bazar mönäsäbätläre belän bäyli. 1922. Yıl başında 10 trest (Lesotrest, Metallotrest, Pişçetrest, Silikattrest, Tatvalenka, Tatşveytrest, Elektrotrest h.b.); 7 kanton citeşterü berläşmäse (Alabuğa, Bua, Bögelmä, Mamadış, Spas, Çallı, Çístay) isäplänä. Qayber wağraq citeşterü şirkätläre elekke xucalarına qaytarıla. 41 ere sänäğät şirkäte arendağa, ş.i. 23e xosusí milek xucalarına birelä (1922). Däwlät, xosusí, kooperativ-kümäk säwdä itü törläe barlıqqa kilä. NEP töbäktä Berençe Bötendönya, Grajdannar suğışlarında cimerelgän xalıq xucalığın tiz arada torğızuğa, 1921-1922. Yıllardağı açlıqnı, 1922-1923.tä igen uñmaw säbäple kilep tuğan qıtlıqnı beterügä kiterä. 1920. yıllar axırında xalıq xucalığın industrializasílaştıru häm krästiän xucalıqların kümäkläşterü barışında NEP ğämäldän çığarıla.
