Đại lượng vật lý
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Đại lượng vật lý là các thể hiện, bản chất vật lý có thể đo lường được của tự nhiên như khối lượng, trọng lượng, thể tích, vận tốc, lực, v.v. Khi đo đạt một đại lượng, giá trị đo được là một con số theo sau bởi một đơn vị đo (còn gọi là thứ nguyên của đại lượng đó). Trong cuộc sống hằng ngày, chúng ta có thể sử dụng từ ngữ một cách linh hoạt, ví dụ như nói "Khối lượng bài vở hôm nay nhiều quá!". Tuy nhiên, trong vật lý, mỗi đại lượng (chẳng hạn như "khối lượng") phải được định nghĩa một cách chính xác, và phân biệt rõ ràng với các đại lượng khác (như trọng lượng, thể tích,...).
Mục lục |
[sửa] Ký hiệu đại lượng
Thông thường, các ký hiệu của các đại lượng vật lý được chọn lựa từ các chữ cái đơn của Bảng chữ cái Latinh hay Bảng chữ cái Hy Lạp, và được in nghiêng. Cả chữ in hoa và in thường được sử dụng. Thỉnh thoảng, ta thấy sự xuất hiện của các ký tự in trên hay các ký tự in dưới. Nếu các ký tự in trên hay các ký tự in dưới này tự chúng đã là ký hiệu cho các đại lượng vật lý, chúng sẽ được in nghiêng. Các ký tự in trên hay in dưới không phải là ký hiệu của đại lượng vật lý sẽ được in đứng (kiểu roman).
[sửa] Ví dụ
- Ep là ký hiệu của thế năng (Lưu ý: p in đứng)
- cp là ký hiệu cho nhiệt dung ở áp suất không đổi (Lưu ý: p đại diện cho đại lượng vật lý áp suất và vì thế được in nghiêng)
[sửa] Biểu diễn giá trị đo được của một đại lượng
Lấy một thí dụ:
- P = 42,3 x 103 W
trong đó
P là đại lượng vật lý công suất
42,3 x 103 là một giá trị số
W là đơn vị chuẩn của công suất trong hệ thống đo lường quốc tế SI
[sửa] Đại lượng cơ bản & Đại lượng dẫn suất
Trong vật lý có rất nhiều đại lượng nên chúng cần được sắp xếp một cách hệ thống và hợp lý. Đa số các đại lượng lại có mối quan hệ mật thiết với nhau, chẳng hạn như vận tốc là tỉ số giữa quãng đường và thời gian. Do đó, chúng ta cần chọn một số đại lượng làm đại lượng cơ bản và các đại lượng khác được định nghĩa dựa trên các đại lượng cơ bản, nói cách khác chúng được dẫn suất từ các đại lượng cơ bản, và được là các đại lượng dẫn suất.
Nên chọn bao nhiêu đại lượng cơ bản?
Câu trả lời là chúng ta nên chọn số đại lượng cơ bản sao cho nó là ít nhất. Càng ít đại lượng thì chúng ta càng ít phải định nghĩa chúng, và sự miêu tả về tự nhiên càng đơn giản và cơ bản. Hơn nữa, mục tiêu của vật lý hiện đại là tìm ra một lý thuyết duy nhất có thể mô tả toàn bộ bản chất của tự nhiên, là nền tảng của các lý thuyết khác.
