Αστρολογία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αστρολογία ονομάζεται το σύνολο των παραδόσεων και συστημάτων σύμφωνα με τα οποία η φαινόμενη θέση διάφορων ουρανίων σωμάτων σχετίζεται με τη ζωή του ανθρώπου με τρόπο άγνωστο στη σημερινή επιστήμη και την λογική της αιτιοκρατίας. Η συσχέτιση της θέσης των ουράνιων σωμάτων και της ανθρώπινης ζωής σύμφωνα με ορισμένες αστρολογικές σχολές είναι αιτιακή ή κατά άλλες μη-αιτιακή.

Η Αστρολογία είναι μια τέχνη με μακραίωνη παράδοση αλλα θεωρείται σήμερα, αναλόγως την αστρολογική σχολή σκέψης, ως ψευδοεπιστήμη^[1], παραεπιστήμη ή απλή προκατάληψη^[2] μια και απέτυχε επανειλημμένα να αποδείξει την αξία της σε αριθμό ελεγχόμενων μελετών. ^[2][3].

Ωστόσο, άλλοι επιστήμονες όπως ο ψυχολόγος Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ^[4], διερεύνησαν την αστρολογία στα πλαίσια της υπόθεσης μη αιτιατών αρχών, (π.χ. συγχρονικότητα) και της απέδωσαν σημαντική δόση αλήθειας^[5].

Η Αστρολογία δεν πρέπει να συγχέεται με την Αστρονομία, την επιστημονική μελέτη των ουρανίων σωμάτων. Αν και έχουν κοινές ρίζες από την εποχή των Βαβυλωνίων και Αιγυπτίων αστροπαρατηρητων, η αστρονομία έχει προοδεύσει σε κοινά αποδεκτή επιστήμη, ενώ η αστρολογία όχι.

H αστρολογία είναι ένα σύστημα γνώσης. Γνώση φιλοσοφική, σφαιρική και οικουμενική. Σε ένα πιο καθημερινό επίπεδο αποτελεί επίσης και ένα σύστημα διάγνωσης και πρόγνωσης. Διάγνωση της προσωπικότητας και πρόγνωση του μέλλοντος. Πρόκειται ουσιαστικά για μια τέχνη που έρχεται από τις αρχέγονες εποχές όταν η επαφή του ανθρώπινου όντος με τη φύση και το σύμπαν ήταν βίωμα καθημερινό. H αστρολογία ήταν η πρώτη προσπάθεια του πρωτόγονου ανθρώπου να πλησιάσει το θείο και να γνωρίσει ο,τι βρίσκεται πέρα και πάνω από αυτόν.

Πίνακας περιεχομένων 1 Ορολογία 1.1 Φώτα 1.2 Γωνίες ή τα 4 σημεία στον αστρολογικό χάρτη 2 Ζώδια 3 Επιστημονική Κριτική 3.1 Κριτική της αστρονομικής βάσης της αστρολογίας 3.2 Έλεγχοι στατιστικής σημαντικότητας 4 Διαδικτυακοί Τόποι 5 Παραπομπές

[Επεξεργασία] Ορολογία

Ο Ωροσκόπος δείχνει την εξωτερική σωματική κατάσταση, την εμφάνιση, το image, την αύρα και την υγειά (ευπρόσβλητα σημεία στο σώμα).Αντιστοιχεί στο Σώμα.

Το Ζώδιο (που είναι η θέση του ήλιου) δείχνει τα βασικά σημεία της Προσωπικότητας του ατόμου και το χαρακτήρα του. Είναι η Συνειδητότητα. Αντιστοιχεί στο Πνεύμα.

Η Σελήνη είναι η πιο εσωτερική μας έκφραση. Δηλώνει την συγκινησιακή και συναισθηματική μας φύση. Αντιστοιχεί στην Ψυχή. Στις γυναίκες ο χαρακτήρας επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τη Σελήνη παρά από τη θέση του ήλιου (το ονομαζόμενο ζώδιο).

[Επεξεργασία] Φώτα

Ήλιος: εγώ, συνείδηση, αυτοσυναίσθηση. Ατομικότητα, εξατομίκευση, προσωπικότητα. Αρσενική πλευρά της ψυχής.

Σελήνη: συναίσθημα, ευαισθησία, διαίσθηση. Θηλυκή πλευρά της ψυχής.

[Επεξεργασία] Γωνίες ή τα 4 σημεία στον αστρολογικό χάρτη

Ωροσκόπος (Ascendant): είναι το ζώδιο που ανατέλλει την στιγμή της γέννησης. Αντιστοιχεί στον 1ο οίκο. Ονομάζεται και Ανατολή.

Μεσουράνημα (Medium Coeli): είναι το ζώδιο που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το κεφάλι μας την στιγμή της γέννησης. Αντιστοιχεί στον 10ο οίκο. Ονομάζεται και Βορράς.

Πλανητικές όψεις

Καθώς οι πλανήτες ταξιδεύουν μέσα στο ηλιακό σύστημα γύρω από τον ήλιο, η απόσταση μεταξύ τους αυξομειώνεται συνεχώς. Όψη ονομάζουμε την απόσταση που χωρίζει έναν πλανήτη ή άλλο ουράνιο σημείο (π.χ. μεσουράνημα) με έναν άλλο πλανήτη ή ουράνιο σημείο. Στην αστρολογία η απόσταση αυτή μετριέται σε μοίρες του ζωδιακού κύκλου και όχι σε χιλιόμετρα.

Από τα αρχαία χρόνια οι αστρολόγοι παρατήρησαν ότι κάποιες συγκεκριμένες αποστάσεις είχαν ιδιαίτερα έντονα αποτελέσματα (άλλοτε θετικά κι άλλοτε αρνητικά) ενώ κάποιες άλλες είχαν ελάχιστη επιρροή ανάμεσα σε 2 πλανητικά σώματα. Όταν οι αποστάσεις πλησιάζουν τις 90 ή 180 μοίρες τα αποτελέσματα αλληλεπίδρασης μεταξύ των 2 σωμάτων φτάνουν το μέγιστο της έντασης και είναι αρνητικής-δυσαρμονικής φύσης. Όταν οι αποστάσεις πλησιάζουν τις 120 μοίρες τα αποτελέσματα αλληλεπίδρασης μεταξύ των 2 σωμάτων είναι επίσης έντονα αλλά θετικής-αρμονικής φύσης. Φυσικά όταν η αποστάσεις μηδενίζονται και τα σώματα συναντιόνται έχουμε την πιο εντυπωσιακή και δυνατή αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Έτσι λοιπόν έχουμε :

Η όψη 0 μοιρών ονομάζεται σύνοδος και είναι η πιο έντονη

Η όψη 90 μοιρών ονομάζεται τετράγωνο και είναι δυσαρμονική

Η όψη 120 μοιρών ονομάζεται τρίγωνο και είναι αρμονική

Η όψη 180 μοιρών ονομάζεται αντίθεση και είναι δυσαρμονική

Εκλειπτική (ζωδιακός κύκλος) είναι το τμήμα του ουράνιου θόλου που χαράζει η πορεία του ήλιου μέσα σε ένα έτος. Η διάμετρος της είναι 360 μοίρες. Η εκλειπτική ονομάζεται και ζωδιακός κύκλος γιατί μέσα σε αυτό το τμήμα του ουρανού βρίσκονται οι γνωστοί μας ζωδιακοί αστερισμοί.

Κυβερνήτες

Κάθε πλανήτης κυβερνά κάποιο ζώδιο, γιατί οι φύσεις τους ταιριάζουν ή εμφανίζουν κοινά χαρακτηριστικά.

Ο Ήλιος κυβερνά τον Λέοντα

Η Σελήνη κυβερνά τον Καρκίνο

Ο Ερμής κυβερνά τους Διδύμους και την Παρθένο

Η Αφροδίτη κυβερνά τον Ταύρο και τον Ζυγό

Ο Άρης κυβερνά τον Κριό

Ο Δίας κυβερνά τον Τοξότη

Ο Κρόνος κυβερνά τον Αιγόκερω

Ο Ουρανός κυβερνά τον Υδροχόο

Ο Ποσειδώνας κυβερνά τους Ιχθείς

Ο Πλούτωνας κυβερνά τον Σκορπιό

Όταν ένας πλανήτης βρίσκεται σε ζώδιο που είναι συμβατό με τη φύση του (όπως π.χ. σε αυτό που κυβερνά) λέμε ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε θέση ή σε έξαρση. Όταν ένας πλανήτης βρίσκεται σε ζώδιο που δεν είναι συμβατό με τη φύση του λέμε ότι ο πλανήτης είναι σε πτώση ή εξορία.

[Επεξεργασία] Ζώδια

Με τον όρο ζώδιο εννοείται ο αστερισμός που ανατέλλει σε μια συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου και καθορίζει για τους αστρολόγους τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και της βιολογίας ενός ατόμου. Οι 12 αστερισμοί που βρίσκονται μέσα στην εκλειπτική ονομάζονται ζωδιακοί αστερισμοί ή απλά ζώδια η έκταση των οποίων διαφέρει. Τα ζώδια είναι δώδεκα και η συνηθισμένη ημερολογιακή σειρά με την οποία καταγράφονται είναι:

• Κριός ♈ (Aries), (21/3 – 20/4)
• Ταύρος ♉ (Taurus), (21/4 – 20/5)
• Δίδυμοι ♊ (Gemini), (21/5 – 20/6)
• Καρκίνος ♋ (Cancer), (21/6 – 22/7)
• Λέων ♌ (Leo), (23/7 – 22/8)
• Παρθένος ♍ (Virgo), (23/8 – 23/9)
• Ζυγός ♎ (Libra), (24/9 – 23/10)
• Σκορπιός ♏ (Scorpio), (24/10 – 22/11)
• Τοξότης ♐ (Sagittarius), (23/11 – 23/12)
• Αιγόκερως ♑ (Capricorn), (24/12 – 20/1)
• Υδροχόος ♒ (Aquarius), (21/1 – 18/2)
• Ιχθύες ♓ (Pisces), (19/2 – 20/3)

Στην πραγματικότητα δεν είναι 30 μοίρες το μήκος του κάθε ζωδίου (30x12=360) αλλά κάποια ζώδια είναι μεγαλύτερα από κάποια άλλα. Οι λόγοι που στην αστρολογία χωρίζεται ο ουράνιος θόλος σε 12 ισόποσα τμήματα-ζώδια είναι:

• πρακτικοί: για να μπορούμε να υπολογίζουμε με μεγαλύτερη άνεση στρογγυλοποιήθηκαν τα ποσά,
• φιλοσοφικοί-θεωρητικοί: σύμφωνα με τον σοφό μυστικιστή και μαθηματικό Πυθαγόρα, τα πάντα στο σύμπαν είναι αριθμοί και υπάρχει η τέλεια μαθηματική αρμονία μέσα σε αυτό. Για να τονίσουμε αυτήν την τελειότητα και να συμβαδίσουμε με όλο το θεωρητικό και φιλοσοφικό σύστημα του Πυθαγόρα χωρίσαμε τις 360 μοίρες της εκλειπτικής σε 12 ίσα τμήματα. Κατόπιν αποδώσαμε σε αυτά τα χαρακτηριστικά των 12 ζωδιακών αστερισμών.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

[Επεξεργασία] Επιστημονική Κριτική

Η επιστημονική κοινότητα, στη συντριπτική της πλειοψηφία, θεωρεί την αστρολογία σαν ένα σώμα ιδεών και πεποιθήσεων που στερείται επιστημονικής θεμελίωσης. Συγκεκριμένα, ο ισχυρισμός που διατυπώνεται από μια μερίδα αστρολόγων, ότι οι θέσεις των ουρανίων σωμάτων σχετίζονται συστηματικά με, ή καθορίζουν τα συμβάντα στον πλανήτη μας, θεωρείται ότι είναι αβάσιμος και αποτυγχάνει στη δοκιμασία της επιστημονικής μεθόδου. Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η αστρολογία, στο βαθμό που κάνει προβλέψεις, αντιμετωπίζεται ως ψευδεπιστήμη.

[Επεξεργασία] Κριτική της αστρονομικής βάσης της αστρολογίας

Πολλοί επιστήμονες, κυρίως αστρονόμοι, έχουν διατυπώσει συγκεκριμένες αντιρρήσεις ως προς τα αστρονομικά θεμέλια της αστρολογίας, αμφισβητώντας τα με βάση τη σύγχρονη επιστημονική γνώση της Ουράνιας Μηχανικής και της αστροφυσικής. Σε γενικές γραμμές, δύο είναι οι βασικές κατηγορίες στις οποίες εμπίπτουν οι αντιρρήσεις αυτές:

• Το "κοσμοείδωλο" της αστρολογίας βρίσκεται σε αντίφαση με αυτό της σύγχρονης αστρονομίας (για παράδειγμα, ως προς τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων)· η τελευταία θεωρείται ως επιστημονικά ανώτερη λόγω παρατηρησιακής και πειραματικής επαλήθευσης μέσω της επιστημονικής μεθόδου. Σύμφωνα με το επιχείρημα αυτό, η σύγχρονη αστρονομική μελέτη ανέτρεψε παραδοχές που κρίνονται αποφασιστικές για την αστρολογία. Για παράδειγμα:

• • Η αστρολογία αναπτύχθηκε ουσιαστικά με βάση το γεωκεντρικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο η Γη καταλαμβάνει το κέντρο του σύμπαντος, το οποίο είναι επίσης και κέντρο της περιστροφής όλων των ουρανίων σωμάτων. Θεωρείται επομένως ότι βρίσκεται σε προνομιακή και εξέχουσα θέση, τόσο από φυσική όσο και από μεταφυσική/θρησκευτική άποψη. Υπό το πρίσμα αυτό, οι θέσεις και οι κινήσεις των ουρανίων σωμάτων φαίνεται φυσικό να λαμβάνονται από το σύστημα της Γης (και όχι, ας πούμε, από τον Άρη ή την Αφροδίτη), και επίσης είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το κεντρικό αυτό σημείο και οι κάτοικοί του έχουν γενικότερη κοσμική σημασία. Από την εποχή, ωστόσο, της επιστημονικής επανάστασης και χάρη στις εργασίες αστρονόμων όπως ο Κοπέρνικος, ο Γαλιλαίος και ο Κέπλερ, το γεωκεντρικό μοντέλο υποχώρησε και τελικά αντικαταστάθηκε αρχικά από το ηλιοκεντρικό μοντέλο του Κοπέρνικου (στο οποίο ο Ήλιος καταλαμβάνει το κέντρο του Σύμπαντος και η Γη είναι ένας απλός πλανήτης) και στη συνέχεια από τα πιο σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα, στα οποία η Γη είναι ένας εντελώς κοινός πλανήτης, περιφερόμενος γύρω από ένα συνηθισμένο άστρο ενός, μεταξύ πολλών, γαλαξία. Στα σύγχρονα αυτά μοντέλα η Γη είναι ένα κινούμενο σημείο που δεν κατέχει καμιά ιδιαίτερη θέση, ενώ δεν φαίνεται γενικότερα να υπάρχει κάποιο "κεντρικό" σημείο (όλα τα σημεία είναι σε μεγάλη κλίμακα ισοδύναμα). Δεν είναι σαφές, με βάση αυτή την εικόνα, γιατί ο ουράνιος θόλος, όπως φαίνεται από τη Γη, πρέπει να έχει οποιαδήποτε κοσμική σημασία.

• • Με παρόμοιο τρόπο, οι διατάξεις που σχηματίζουν οι αστερισμοί, όπως φαίνονται από τη Γη, είναι προβολές φωτεινών σημείων που αντιστοιχούν σε διαφορετικά άστρα, το σχήμα των οποίων εξαρτάται από την ειδική θέση (γωνία και απόσταση) που έχουν τα μεμονωμένα άστρα του αστερισμού σε σχέση με τη Γη. Επιπλέον, τα διάφορα άστρα ενός αστερισμού μπορεί να απέχουν μεταξύ τους αρκετά έτη φωτός, και απλώς προβάλλονται στην ίδια περιοχή του ουράνιου θόλου. Μάλιστα, επειδή τα άστρα μετακινούνται με την πάροδο του χρόνου και το φως κινείται με πεπερασμένη ταχύτητα, βλέπουμε τα διάφορα άστρα του αστερισμού στη θέση που κατείχαν σε διαφορετικές στιγμές του παρελθόντος. Όλα αυτά σημαίνουν ότι ένας "αστερισμός" δεν είναι μια καθορισμένη, ενιαία οντότητα, όπως ένας πλανήτης ή ένα άστρο, αλλά μια οπτική κατασκευή που υπάρχει μόνο για μας που παρατηρούμε τον ουρανό από ένα συγκεκριμένο (όχι ιδιαίτερο) σημείο. Έτσι, το να πούμε ότι ο Ήλιος ή ένας πλανήτης "μπαίνει" σε έναν αστερισμό θα είχε αντικειμενικά τόσο νόημα, όσο και το να πούμε ότι ένα σύννεφο "βγαίνει" από μια καμινάδα που τυχαίνει να προβάλλεται μπροστά του στον ουρανό.

• • Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα άστρα μετακινούνται με την πάροδο του χρόνου, ως τμήματα σχηματισμών όπως τα αστρικά σμήνη και οι γαλαξίες. Οι κινήσεις αυτές είναι εξαιρετικά αργές σε σύγκριση με τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής, ή ακόμη και σε σχέση με τη διάρκεια του πολιτισμού μας, και γι' αυτό είτε δεν έγιναν αντιληπτές από τους αρχαίους αστρολόγους/αστρονόμους είτε δεν τους δόθηκε σημασία κατά την ανάπτυξη της αστρολογίας. Οι αστερισμοί πριν 1 εκατομμύριο χρόνια φαίνονταν τελείως διαφορετικοί από τη Γη σε σχέση με σήμερα (δηλαδή, θα φαίνονταν αν υπήρχε κανείς για να τους ονομάσει), και σε 1 εκατομμύριο χρόνια θα διαφέρουν επίσης. Η αρχαία αστρολογική αντίληψη, ότι "στους ουρανούς" υπάρχει μια μόνιμη "αρμονία και τάξη" που ποτέ δεν ανατρέπεται, φαίνεται επομένως να χάνει τη βάση της, και δεν φαίνεται εφικτό να διατυπωθούν κανόνες αστρολογικής πρόβλεψης που να ισχύουν για μια τέτοια "ρευστή" αστρονομική εικόνα.

• • Πέρα από τις κινήσεις των άστρων, ο ίδιος ο άξονας της Γης εκτελεί μια μεταπτωτική κίνηση με περίοδο της τάξης των μερικών χιλιάδων ετών, γεγονός που είχε γίνει αντιληπτό ήδη από τους αρχαίους αστρονόμους. Η κίνηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη μετάπτωση των εποχών, και μαζί με αυτήν τη μετακίνηση των αστερισμών που προβάλλονται στην εκλειπτική (φαινόμενη ετήσια κίνηση του Ήλιου) κάθε εποχή. Στη δυτική αστρολογική παράδοση, οι αστερισμοί επί της εκλειπτικής έχουν ομαδοποιηθεί σε δώδεκα "ζώδια" (ζωδιακός κύκλος), στα οποία "ανήκουν" όσοι γεννιούνται στα αντίστοιχα χρονικά διαστήματα. Παρότι η μετάπτωση των ισημεριών έχει επηρεάσει σημαντικά την αστρολογία ανά τους αιώνες (γίνεται λόγος π.χ. για "Εποχή των Ιχθυών" ή "Εποχή του Υδροχόου", ανάλογα με το ποιο ζώδιο προβάλλεται στην εκλειπτική κατά την εαρινή ισημερία), οι σύγχρονοι αστρολόγοι που συντάσσουν ωροσκόπια εξακολουθούν να αντιστοιχούν τα ίδια ζώδια στις ίδιες ημερομηνίες όπως και στην αρχαιότητα, εγείροντας έτσι ένα ζήτημα αυτοσυνέπειας.

• • Κατά την αρχαιότητα, ήταν γνωστοί έξι "πλανήτες" του Ηλιακού μας συστήματος (εξαιρώντας τη Γη και συμπεριλαμβάνοντας έναν δορυφόρο, τη Σελήνη)· με βάση τη σημερινή κατάταξη, γνωρίζουμε την ύπαρξη 8 πλανητών (μαζί με τη Γη), 2 νάνων-πλανητών, αρκετών πλανητοειδών ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία, δεκάδων πλανητικών δορυφόρων και πολλών μικρότερων σωμάτων, όπως κομήτες και μετέωρα, που εισέρχονται φαινομενικά ακανόνιστα στην περιοχή του Ηλιακού μας συστήματος. Εξάλλου, τίποτα δεν αποκλείει την ανακάλυψη νέων πλανητών στο δικό μας ηλιακό σύστημα ή και σε άλλα. Δεν είναι σαφές γιατί τα άγνωστα στην αρχαιότητα ουράνια σώματα, ή αυτά που είναι άγνωστα και σε μας, παίζουν μικρότερο ρόλο στη διατύπωση των αστρολογικών προβλέψεων από εκείνα που ήταν γνωστά και θεωρούνταν σημαντικά.

• Υποθέτοντας ότι τα ουράνια σώματα ασκούν κάποιου είδους άμεση "επίδραση" στα ανθρώπινα όντα (ή στον πλανήτη μας γενικότερα), μπορεί κανείς να δείξει ότι καμία από τις κοινά παραδεκτές "θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις" δεν πληρεί τις προϋποθέσεις ώστε να παίζει το ρόλο αυτής της επίδρασης. Εξάλλου, η υπόθεση ότι πρόκειται για ένα άλλο, άγνωστο είδος αλληλεπίδρασης προσκρούει σε δυσκολίες ως προς τα χαρακτηριστικά που πρέπει να πληροί οποιαδήποτε υποψήφια αλληλεπίδραση (π.χ. να μειώνεται με την απόσταση ή να εξαρτάται από το "μέγεθος" της πηγής). Διατυπώνεται επίσης το επιχείρημα ότι η αστρολογία χρησιμοποιεί τον όρο "επίδραση" με την μεσαιωνική έννοια της "συμπαθητικής μαγείας" και όχι με την αυστηρή έννοια που έχει ο όρος στη φυσική, στην οποία περίπτωση έχουμε απλώς εννοιολογικό σφάλμα.

[Επεξεργασία] Έλεγχοι στατιστικής σημαντικότητας

Τα παραπάνω επιχειρήματα πλήττουν την ιδέα ότι υπάρχει κάποιο είδος αστρολογικής επίδρασης. Ωστόσο, διατυπώνεται από αστρολόγους και άλλους το αντεπιχείρημα ότι οι αστρολογικές συσχετίσεις δεν είναι του τύπου "αίτιο-αποτέλεσμα", δηλαδή ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των ουρανίων και των γήινων φαινομένων, αλλά δεν είναι αιτιακή. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με την ιδέα της "προεγκαθιδρυμένης αρμονίας", σύμφωνα με την οποία τα φαινόμενα "στον ουρανό" αντανακλούν τα όσα συμβαίνουν στη γη, ένα είδος "κοσμικής συνέχειας" που συνδέει το μικρόκοσμο με τον μακρόκοσμο. Ακόμη, μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι δημιουργείται συνεχώς με κάποια έννοια ένα "μοτίβο" τέτοιων συσχετίσεων, χωρίς την υπόθεση ότι το σύμπαν έχει κατά κάποιο τρόπο "ρυθμιστεί" εκ των προτέρων να τις παράγει. Παρόμοιες ιδέες, όπως και η θεωρία της "επίδρασης", δεν είναι ξένες στην αστρολογική παράδοση.

Για να ελεγχθεί η υπόθεση του συσχετισμού ουράνιων και γήινων φαινομένων, έχουν γίνει στατιστικές μελέτες και πειράματα. Σκοπός των πειραμάτων αυτών είναι να διαπιστωθεί κατά πόσον υπάρχουν ανιχνεύσιμες συσχετίσεις, σε ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που θα δικαιολογούσε η απλή σύμπτωση. Ας σημειωθεί ότι, ακόμη και στην περίπτωση που θα ανέκυπτε συσχέτιση, δεν θα μπορούσαμε από αυτό και μόνο να εξακριβώσουμε γιατί υπάρχει συσχέτιση: οι υποκείμενες υποθέσεις είναι ουσιαστικά μεταφυσικές και δεν μας παρέχουν κανένα εμπειρικό κριτήριο για να κάνουμε διάκριση μεταξύ "καλής" και "κακής" υπόθεσης· θα μπορούσαμε απλώς να διαπιστώσουμε αν η αστρολογία "δουλεύει" στην πράξη.

Τα πειράματα μπορούν να εστιάσουν σε έναν αριθμό από διαφορετικά τεστ στατιστικής σημαντικότητας, καθένα από τα οποία μπορεί να είναι αντικείμενο ενός ή και πολλών διαφορετικών πειραμάτων:

• Προκειμένου να ελέγξουμε αν τα δεδομένα του αστρολογικού χάρτη ενός ατόμου συσχετίζονται αξιόπιστα με το χαρακτήρα, τις προτιμήσεις, τη φύση του επαγγέλματός του κ.α., μπορούμε να πάρουμε ένα τυχαίο δείγμα διαφόρων ανθρώπων. Κατόπιν, συντάσσουμε τον αστρολογικό τους χάρτη και τους υποβάλουμε ερωτηματολόγια σχετικά με την προσωπικότητά τους, φροντίζοντας ώστε οι απαντήσεις να μην προδίδουν την ημερομηνία γέννησής τους (ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε δεδομένα που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την ηλικία, γι' αυτό συνήθως επιλέγονται άτομα με παραπλήσια ηλικία). Στη συνέχεια, υποβάλλουμε τους αστρολογικούς χάρτες και τα ερωτηματολόγια σε μια ομάδα αστρολόγων και τους ζητούμε να ταιριάξουν σωστά κάθε άτομο με τον αστρολογικό του χάρτη. Αρκετές φορές, ένα τέτοιο πείραμα γίνεται υπό συνθήκες "διπλής τυφλής" μελέτης, όπου τόσο οι πειραματιστές όσο και οι εθελοντές αστρολόγοι αγνοούν τις "σωστές" απαντήσεις, οι οποίες βρίσκονται καθ' όλη τη διάρκεια της διεξαγωγής του πειράματος στη διάθεση ενός τρίτου φορέα. Αποφεύγεται έτσι το ενδεχόμενο αλλοίωσης των αποτελεσμάτων από εκούσια ή ακούσια ανθρώπινη προκατάληψη.

• Ένας άλλος έλεγχος που μπορούμε να κάνουμε αφορά τη συνέπεια των απαντήσεων μεταξύ των ίδιων των αστρολόγων. Εξετάζουμε, δηλαδή, σε ποιο βαθμό διαφορετικοί αστρολόγοι συνδέουν τα ίδια στοιχεία του χαρακτήρα με τις ίδιες αστρολογικές "όψεις". Ο έλεγχος αυτός δεν αφορά την επιτυχία ή την αποτυχία της αστρολογίας στην πρόβλεψη, αλλά μόνο την εσωτερική συνέπεια της αστρολογίας, δηλαδή ζητάμε να εξακριβώσουμε αν οι διάφοροι αστρολόγοι συμφωνούν μεταξύ τους, ακόμη κι αν συμφωνούν σε κάτι εσφαλμένο.

• Μερικές μελέτες έχουν εστιάσει επίσης στις διαφορετικές προσωπικότητες διδύμων αδελφών: Οι δίδυμοι, λόγω του γεγονότος ότι έχουν γεννηθεί σχεδόν ταυτόχρονα, χαρακτηρίζονται από το ίδιο ζώδιο και τον ίδιο ωροσκόπο. Θα ανέμενε επομένως κανείς με βάση την αστρολογία να έχουν παραπλήσιες προσωπικότητες. Αντίθετα, βιολογικές και ανθρωπολογικές μελέτες δείχνουν ότι πολλές φορές οι δίδυμοι έχουν πολύ διαφορετικές ή και εκ διαμέτρου αντίθετες προσωπικότητες^{[εκκρεμεί παραπομπή]}. Παρόμοιες μελέτες έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της επίδρασης του περιβάλλοντος σε περιπτώσεις διδύμων που μεγαλώνουν μαζί (όπως άλλωστε και οι αντίστοιχες βιολογικές μελέτες), ενώ θα μπορούσε κανείς να επιτύχει το ίδιο αποτέλεσμα σχηματίζοντας τυχαία ζεύγη άσχετων μεταξύ τους ατόμων που έχουν γεννηθεί σχεδόν την ίδια στιγμή. Υπάρχει επίσης η ένσταση ότι στις μελέτες αυτές δεν συμμετέχουν αστρολόγοι, ενώ αντίθετα σε πειράματα συσχέτισης αστρολογικού χάρτη - χαρακτήρα, ζητείται από τους ίδιους τους αστρολόγους να εφαρμόσουν τη μεθοδολογία τους και δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα αναρμοδιότητας.

Τα περισσότερα από τα πειράματα που έχουν γίνει υπό ελεγχόμενες συνθήκες δεν δείχνουν σημαντική στατιστική συσχέτιση μεταξύ αστρολογικών όψεων και ανθρώπινου χαρακτήρα^[6], ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο συντελεστής συσχέτισης μεταξύ των απαντήσεων διαφορετικών αστρολόγων είναι πολύ κοντά στο μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο αποτυγχάνει η αστρολογία στην πρόβλεψη του χαρακτήρα μέσω των άστρων, αλλά είναι και εσωτερικά ασυνεπής: διαφορετικοί αστρολόγοι την εφαρμόζουν με εντελώς διαφορετικό τρόπο και εξάγουν τελείως διαφορετικά αποτελέσματα, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ακόμη και ως ψευδεπιστημονικό σώμα γνώσης, η αστρολογία είναι ασαφής και ρευστή, εξαρτώμενη από το άτομο που την εξασκεί με τον ίδιο τρόπο που εξαρτάται και η "τέχνη".

Μερικοί αστρολόγοι, ανάμεσά τους και ορισμένοι από αυτούς που πήραν μέρος εθελοντικά στους στατιστικούς ελέγχους, προτείνουν την εξήγηση ότι η αστρολογία είναι μια μέθοδος συμβουλευτικής σε προσωπικό επίπεδο, η οποία "αποσυντονίζεται" και χάνει το νόημά της όταν υποβάλλεται σε απρόσωπους/αντικειμενικούς ελέγχους. Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, η επιτυχία του αστρολόγου κρίνεται από το κατά πόσον ο πελάτης βρίσκει χρήσιμες τις συμβουλές που του δίνει ο αστρολόγος στην προσωπική του ζωή. Τέτοιες ιδέες είναι από επιστημονική άποψη κενές νοήματος, καθώς δεν αναφέρονται σε οτιδήποτε μπορεί να μετρηθεί και οι εμπειρίες που επικαλούνται είναι υποκειμενικές και μη επαναλήψιμες. Ωστόσο, μπορεί κανείς να τις βρίσκει ψυχολογικά ικανοποιητικές, υπό τον όρο ότι δεν εγείρονται ισχυρισμοί επιστημονικότητας.

[Επεξεργασία] Διαδικτυακοί Τόποι

• Αστρολογικόν - Ελληνική Αστρολογία
• Αστρολογικές προβλέψεις
• Αστρολογικές συζητήσεις
• Αστρολογία
• Marriage and Divorce of Astronomy and Astrology: A History of Astral Prediction from Antiquity to Newton
• http://artofwise.gr/html/categories/manteia.html
• Αστρολογία, γνώση και διασκέδαση

[Επεξεργασία] Παραπομπές

1. ↑ WordNet 2.1. Princeton. Ανακτήθηκε 2006-07-05.
2. ↑ ^2,0 2,1 Activities With Astrology. Astronomical society of the Pacific.
3. ↑ The case for and against astrology. Rudolf.H.Smit.
4. ↑ K. Γκ. Γιουνγκ Συγχρονικότητα, Μια μη Αιτιατή Συνδετική Αρχή, 57.
5. ↑ Στο ίδιο, Έλεγχος των στατιστικών στοιχείων από τον Μάρκους Φιρζ με την εξίσωση Πουασόν, 76-87
6. ↑ Rob Nanninga. The Astrotest - Correlation. Northern Winter, 1996/97, 15(2), p. 14-20. (αγγλικά)