Μπομπ Ντίλαν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Μπομπ Ντίλαν (Bob Dylan, πραγματικό όνομα Robert Allen Zimmerman, *24 Μαΐου 1941) είναι Αμερικανός μουσικός. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους τραγουδοποιούς.

Πίνακας περιεχομένων 1 Βιογραφία 1.1 Οι αρχές 1.2 Το πρώτο album 1.3 Ο τραγουδιστής διαμαρτυρίας 2 Η επιστροφή 3 Έφηβος για πάντα 4 Δισκογραφία 5 Βιβλιογραφία 6 Δικτυακοί τόποι

[Επεξεργασία] Βιογραφία

[Επεξεργασία] Οι αρχές

Ο Robert Allen Zimmermann γεννήθηκε στις 24 Μαΐου 1941 στο Ντουλούθ της Μιννεσότα. Ως μαθητής γυμνασίου άρχισε να παίζει φυσαρμόνικα, πιάνο και κιθάρα ενώ συμμετείχε για πρώτη φορά σε συγκρότημα, τους Golden Chords ερμηνεύοντας τραγούδια του Τσακ Μπέρρυ, του Little Richard, με έμφαση στη Rock' n' Roll, Country, φολκ και μπλουζ μουσική. Το 1959 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Μινεάπολης. Εκεί άκουσε για πρώτη φορά τη μουσική του φολκ θρύλου Γούντι Γκάθρυ, έγινε λάτρης του και αποφάσισε να τον συναντήσει. Για το σκοπό αυτό παράτησε τις σπουδές του και έφτασε στη Νέα Υόρκη, την μητρόπολη της μουσικής αλλά και το μέρος που μπορούσε να συναντήσει το ίνδαλμα του.

Ο Γκάθρυ, που νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, έχρισε τον νεαρό θαυμαστή του από τη Μινεσότα, ως διάδοχο του. Εν τω μεταξύ, ο Robert Zimmerman μετονομάστηκε σε Μπομπ Ντίλαν. Κατά μια εκδοχή, αυτό οφείλεται στην επιρροή από τον Ουαλλό ποιητή, Ντίλαν Τόμας (Dylan Thomas), που πέθανε στην Νέα Υόρκη το 1953, στα 39 του χρόνια από αλκοολισμό. Θεωρείται πιθανό πως προς τιμή του, o Zimmerman άλλαξε το όνομα του επιλέγοντας το Bob Dylan. Έμελλε με αυτό το όνομα, πέρα από μουσικός να γίνει και ποιητής-στιχουργός. Το 1960 άρχισε να παίζει σε διάφορους μουσικούς χώρους, με το νέο του όνομα και έχοντας ως μουσικό πρότυπο τον Γκάθρυ. Τραγουδούσε σε πλατειές και folk bars στην περιοχή του Γκρίνουϊτς Βίλατζ. Ο γνωστός μουσικός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Σέλτον έγραψε γι' αυτόν: "Αυτό το αγόρι, μια διασταύρωση παιδιού του κατηχητικού και μπήτνικ έχει μεγάλο ταλέντο". Σύντομα, ο Ντίλαν απέκτησε συμβόλαιο με πολυεθνική εταιρεία, την Columbia. Μέχρι σήμερα, ηχογραφεί στην ίδια εταιρία.

[Επεξεργασία] Το πρώτο album

Στις αρχές του 1962 κυκλοφόρησε ο πρώτος ομώνυμος δίσκος του, με δύο δικά του τραγούδια (Talking New York, Song for Woody) και τα υπόλοιπα διασκευές μεταξύ των οποίων και το The House of the Rising Sun.

Ο δεύτερος δίσκος του κυκλοφόρησε το 1963 με τίτλο The Freewheelin' Bob Dylan, ο οποίος περιείχε και το πολύ δημοφιλές τραγούδι Blowin' in the wind. Με αυτόν το δίσκο, ο Ντίλαν ξέφυγε από τα στενά όρια της folk κοινότητας της Νέας Υόρκης και έγινε ευρύτερα γνωστός. Η φυσιογνωμία του, ο τρόπος ερμηνείας, οι στίχοι, η μουσική του αλλά και οι ριζοσπαστικές απόψεις του έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του. Απέκτησε ένα ένθερμο κοινό από, δίνοντας πολλές συναυλίες ενώ στίχοι του γίνονταν συνθήματα για τους νέους.

[Επεξεργασία] Ο τραγουδιστής διαμαρτυρίας

Ο Dylan είναι η νέα φωνή της Αμερικής, είναι η διαμαρτυρία, η άρνηση, η αμφισβήτηση, η επανάσταση. Αυτός όμως αρνείται τον ρόλο της φωνής του κινήματος. Εγκαταλείπει τα τραγούδια διαμαρτυρίας και επηρεασμένος από τους μεγάλους συμβολιστές ποιητές (Μπωντλαίρ, Ρεμπώ και κυρίως τον Τ. Σ. Έλλιοτ) δημιουργεί πολύπλοκα ροκ ποιήματα. Κυκλοφορεί τρεις οριακούς, μεγάλους δίσκους, που καθορίζουν την ροκ ιστορία: Highway 61 Revisited: Like A Rolling Stone, Desolation Row, Queen Jane Approximately, Ballad of a Thin Man, δίσκος που σηματοδότησε τη στροφή του στο ηλεκτρικό μπλουζ. Bringing it all back home: Subterranean homesick blues, Maggie's Farm, Love minus zero/No limit, Mr. Tambourine man. Blonde on Blonde: Rainy Day Women, Just Like A Woman, I want you, Leonard Skin Pillbox Hat, Obviously 5 believers. Οι πιστοί φολκ οπαδοί που τον αποδοκιμάζουν στο Newport Festival (1965), όταν ανεβαίνει στη σκηνή με δερμάτινο τζάκετ και ψηλοτάκουνες μπότες και τολμά να παίξει ηλεκτρική κιθάρα, θα δώσουν τη θέση τους σε χιλιάδες νέους θαυμαστές της μουσικής του Ντίλαν. O 25χρόνος Ντίλαν έχει πάνω από 10.000.000 πωλήσεις δίσκων. Γίνεται σημαία, ροκ λάβαρο.

Το 1965 αποτελεί έτος ορόσημο. Η ροκ μουσική αμφισβητεί διαρκώς το κατεστημένο, κοινωνικό και πολιτικό. Μια μουσική μόνιμης και διαρκούς αμφισβήτησης. Το καλοκαίρι του '65, ένα δικό του τραγούδι, το Mr. Tambourine man γίνεται μεγάλη επιτυχία παιγμένο από τους Byrds. Στις 22 Νοεμβρίου του 1965, σε διακοπές στην Ισπανία παντρεύεται την Sara Lawndes. Κάνουν μαζί 2 παιδιά.

Το 1966 κάνει παγκόσμια περιοδεία με το συγκρότημα του, τους The Hawks (που αργότερα έγιναν γνωστοί ως The Band). Tον Mάιο δίνει μια ιστορική συναυλία στην Αγγλία που ηχογραφείται, αλλά κυκλοφορεί μετά από 22 χρόνια το 1998. Μετά το τέλος της περιοδείας του, αγοράζει ένα παλιό σπίτι στην εξοχή, κοντά στην Νέα Υόρκη στην περιοχή του Γούντστοκ. Ξεκουράζεται και ηρεμεί. Το πρωί της 29 Ιουλίου 1966 τραυματίζεται σοβαρά με την μηχανή του, μια μαύρη Triumph 500. Σπάει λαιμό, κόκαλα, έχει πολλά τραύματα στο πρόσωπο. Πολλοί λένε ότι ήταν δολοφονική ενέργεια από την CIA, άλλοι ότι μετά το ατύχημα ο Ντίλαν δεν ήταν πια ο ίδιος. Για ενάμιση χρόνο ο Ντίλαν αναρρώνει απομονωμένος στο σπίτι του στο Γούντστοκ, απολαμβάνοντας την οικογενειακή ζωή. Δέχεται ελάχιστους φίλους: τα μέλη των Hawks και τον Άλλεν Γκίνσμπεργκ. Όλο αυτό το διάστημα έγραφε τραγούδια, πότε στο σπίτι του, πότε στο κοντινό υπόγειο των Band, το φημισμένο Big Pink. Οι ηχογραφήσεις αυτές κυκλοφόρησαν το 1975 σε album, το περίφημο The Basement Tapes, αφού σχεδόν όλα είχαν βγει στην αγορά ανεπίσημα, ως bootlegs. Ο Ντίλαν επιστρέφει στο στούντιο και τον Ιανουάριο του 1968 κυκλοφορεί τον δίσκο John Wesley Harding που περιλάμβανε και το All along the Watchtower, πιο γνωστό από την διασκευή του Τζίμι Χέντριξ. Το 1969 κυκλοφορεί τον κάντρυ δίσκο Nashville Skyline με συμμετοχή του Τσάρλυ Ντάνιελς του Τζώννυ Κας, με single το Lay Lady Lay, όπου ακούμε τον Ντίλαν με μια νέα, μελωδική φωνή.

Είμαστε στο τέλος της δεκαετίας του 60, μια εποχή επικίνδυνη και άγρια. Η γενιά του καίγεται σωματικά και εγκεφαλικά, υπό την επήρεια ψυχεδελικών ουσιών, που σε λίγα χρόνια θα αντικατασταθούν απ' την ηρωίνη. Η μουσική ακολουθεί τους ίδιους δρόμους (ψυχεδέλεια, flower power). Ο Dylan, αντίθετα, αποφασίζει να κάνει το αγροτικό του, γυρίζει στις υπαίθριες ρίζες για να κρατηθεί. Ταυτόχρονα απέχει από συναυλίες και κυκλοφορεί δίσκους με διαδκευές και επανεκτελέσεις δικών του τραγουδιών. Μοναδικές έντονες στιγμές, η συμμετοχή του στην συναυλία που διοργάνωσε ο φίλος του Τζωρτζ Χάρρισον για φιλανθρωπικούς σκοπούς, η συμμετοχή του με ένα μικρό ρόλο στην ταινία του Σαμ Πέκινπα, Pat Garret and Billy the Kid, για την οποία έγραψε και τη μουσική και η κυκλοφορία του Planet Waves (1973), που έδειξε ότι κάτι κινείται.

[Επεξεργασία] Η επιστροφή

Το 1974 είναι η χρονιά της μεγάλης επιστροφής. Πραγματοποιεί σειρά θριαμβευτικών συναυλιών με τους Band, από τις οποίες θα κυκλοφορήσει ένας διπλός live δίσκος, Before the flood. Το 1975 είναι μια μεγάλη και παραγωγική χρονιά για τον B. Dylan και μια δύσκολη περίοδος για τον γάμο του με τη Sara. Στις αρχές τις χρονιάς κυκλοφορεί το αριστουργηματικό Blood on the Tracks, εμπνευσμένο από την έγγαμη συμβίωση και τις δυσκολίες της. Η χρονιά κλείνει με το Desire, το οποίο περιέχει το Sara, ένα τραγούδι ύμνο στη γυναίκα του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι με αυτό το τραγούδι έφερε ξανά έστω και προσωρινά κοντά του τη Sara. Τον Nοέμβριο του 1976 ο dylan χόρεψε μαζί με τους Νιλ Γιάνγκ, Βαν Μόρισσον, Έρικ Κλάπτον, Τζόνι Μίτσελ, Dr. John, Ρόνι Χώκινς, στο "τελευταίο βαλς" των Band. Η μεγαλειώδης συναυλία ηχογραφήθηκε, κυκλοφόρησε σε δίσκο (The Last Waltz) και κινηματογραφήθηκε από τον Μάρτιν Σκορσέζε. Το 1977, εκδίδεται το διαζύγιο με τη Sara. Ο Ντίλαν αναζητά διέξοδο, στην αρχή σε εφήμερες σχέσεις και κατόπιν στον...Χριστιανισμό!

Το 1979, το Slow Train Coming ανοίγει μια τριλογία δίσκων, με τους οποίους ο Ντίλαν ψάχνει να βρει εκείνον που βάπτισε όλα τα ζωντανά πλάσματα, ψάχνει την αρχή, το αργοκίνητο τρένο της δημιουργίας. Γίνεται ένας αναγεννημένος χριστιανός (New-born Christian) και απογοητεύει τους παλιούς προοδευτικούς οπαδούς του. Τη δεκαετία του '80, αυτή την δύσκολη δεκαετία για όλους τους μύθους της πρώτης ροκ γενιάς, ο Ντίλαν χάνεται και χάνει. Τον απορροφά η μαύρη τρύπα των πολλαπλών θρησκευτικών και πολιτικών αναζητήσεων. Η σημαία ξεθωριάζει. Τα προσωπικά του αδιέξοδα τον απομονώνουν από τους χιλιάδες φίλους του. Όμως συνεχίζει να βγάζει δίσκους (έστω και μέτριους), να κάνει περιοδείες, να υπάρχει, να ψάχνεται, και το 1989 κυκλοφορεί έναν εμπνευσμένο δίσκο, σε παραγωγή Ντανιέλ Λανουά, το Oh Mercy.

[Επεξεργασία] Έφηβος για πάντα

Το 1992 γιορτάζει τα 30 χρόνια επί σκηνής με καλεσμένους όλους τους παλιόφιλους. Κάνει παγκόσμια περιοδεία, έρχεται μάλιστα και στην Ελλάδα στις 14 Ιουνίου του 1993. Όλα αυτά τα χρόνια δεκάδες καλλιτέχνες διαφόρων μουσικών ειδών, διασκευάζουν τα τραγούδια του. Όμως η πηγή της έμπνευσης του Dylan δεν στέρεψε. Συνεχίζει να βγάζει μεγάλους δίσκους και να μας θυμίζει ότι υπάρχει ως ενεργός δημιουργός.

Σχεδόν 60χρονος, κυκλοφορεί το 1997 το Time Out of Mind. Γραμμένο πριν και μετά από μια μεγάλη περιπέτεια υγείας με την καρδιά του και ένα ταξίδι στον παράδεισο μετ' επιστροφής. Ένας δίσκος κλάσης, ένας δίσκος Μπομπ Ντίλαν (Love Sick, Dirt Road Blues, Tryin' to get to heaven, Cold Irons Bound, Can't Wait) αλλά παράλληλα ένας σύγχρονος δίσκος που πετυχαίνει και εμπορικά. Το Time Out of mind σαρώνει τα βραγεία Grammy, ανοίγοντας μια περίοδο απόδοσης τιμών. Τα επόμενα χρόνια, βραβεύεται ...από τον Βασιλιa της Σουηδίας, προτείνεται για το Νόμπελ Λογοτεχνίας και παίρνει το Όσκαρ για το τραγούδι Things have changed. Τελευταίος του δίσκος του Love and Theft που κυκλοφόρησε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001.

Ο Ντίλαν επιβεβαιώνει ότι διανύει μια ...ακόμη εφηβεία, συμμετέχοντας σε ταινίες, διαφημιστικά, και φυσικά περιοδεύοντας ανά τον κόσμο σε μια Never Ending Tour. Τελευταίο του δημιούργημα, ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας του με τίτλο Chronicles.

O Μπομπ Ντίλαν, μέγιστος μουσικός, φολκ στιχουργός και ποιητής, επηρέασε όσο λίγοι την σύγχρονη μουσική αλλά και τη σκέψη όσων μεγάλωσαν ή προβληματίστηκαν με τα τραγούδια του. Δεκάδες επίσημοι και ανεπίσημοι δίσκοι, βιογραφίες, διασκευές, ακυκλοφόρητες μαγνητοταινίες και τραγούδια μαρτυρούν το μέγεθος της επιρροής αυτής. Ωστόσο για τον καθένα μας, ο Μπομπ Ντίλαν είναι μια προσωπική διαδρομή, ένα ταξίδι. Ένα από εκείνα που ξεκινούν ένα χειμωνιάτικο πρωινό στη Νέα Υόρκη ή σε κάποιο δισκάδικο στο Μοναστηράκι...

[Επεξεργασία] Δισκογραφία

• The Gaslight Tapes - 2005
• Bootleg Series Vol 7 - No direction home - 2005
• Live 1964 - 2004
• Live 1975 - 2002
• Love and Theft - 2001 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• The Essential Bob Dylan - 2000
• Live 1966 - 1998
• Time Out Of Mind - 1997
• MTV Unplugged - 1995
• Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 3 - 1994
• World Gone Wrong - 1993
• The 30th Anniversary Concert Celebration - 1993
• Good as I Been to You - 1992
• The Bootleg Series Volumes 1-3 - 1991
• Under the Red Sky - 1990
• Oh Mercy - 1989 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Down in the Groove - 1988
• Dylan & the Dead - 1988
• Knocked Out Loaded - 1986
• Biograph - 1985
• Empire Burlesque - 1985
• Real Live - 1984
• Infidels - 1983 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Shot of Love - 1981
• Saved - 1980
• Slow Train Coming - 1979 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• At Budokan - 1979
• Street Legal - 1978 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Hard Rain - 1976
• Desire - 1976 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• The Basement Tapes - 1975
• Blood on the Tracks - 1975 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• Before the Flood - 1974
• Planet Waves - 1974 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Dylan - 1973
• Pat Garrett and Billy the Kid - 1973
• Bob Dylan's Greatest Hits, Vol. 2 - 1971
• New Morning - 1970
• Self Portrait - 1970
• Nashville Skyline - 1969 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• John Wesley Harding - 1967 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Bob Dylan's Greatest Hits - 1967
• Blonde on Blonde - 1966 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• Highway 61 Revisited - 1965 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Bringing It All Back Home - 1965 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• Another Side of Bob Dylan - 1964 Remastered: Hybrid SACD with Surround Mix
• The Times They Are A-Changin - 1964
• The Freewheelin' Bob Dylan - 1963 Remastered: Hybrid Stereo SACD
• Bob Dylan - 1962

[Επεξεργασία] Βιβλιογραφία

• Το λεύκωμα του Bob Dylan (Scrapbook)
• Η ζωή μου (Chronicles) Vol 1

[Επεξεργασία] Δικτυακοί τόποι

• http://www.bobdylan.gr -- Η ελληνική Dylanology Society
• http://orad.dent.kyushu-u.ac.jp/dylan/ Η Πλήρης δισκογραφία του Bob Dylan
• Επίσημη ιστοσελίδα