Jaroslav Vrchlický
El Vikipedio
Jaroslav VRCHLICKÝ, propranome Emil FRÍDA (naskiĝis la 17-an de februaro 1853 en Louny - mortis la 9-an de septembro 1912 en Domažlice) estis ĉeĥa poeto kaj tradukisto.
Li studis filozofion kaj latinidajn lingvojn kaj ilian literaturon, samtempe li instruis la ĉeĥan al la franca historiisto Ernest Denis, kiu famiĝis per sia historio de la ĉeĥa nacio.
En 1879 Vrchlický edziĝis al Ludmila Podlipská, filino de la verkistino Sofie Podlipská. Ilia filino Eva Vrchlická estis aktorino kaj verkistino.
Vrchlický estis profesoro de la praga universitato, akademiano kaj honora membro de pluraj eksterlandaj akademioj.
Li estis unu el la plej produktivaj ĉeĥaj poetoj, dramverkistoj kaj tradukistoj. Li tradukis tre diferencajn aŭtorojn (Shakespeare, Hugo, Baudelaire, Dante, Calderon, Lope de Vega, Dumas, Goethe, Byron, Rostand, Andersen, Mickeiwicz), klopodante enĉeĥigi ĉiujn ĉefverkojn de la mondliteraturo, pro kio li estis multe kritika de la juna literatura generacio, ĉar ne ĉiuj tradukataj aŭtoroj estis taŭgaj por lia poezia tipo.
Ĝis nun estas populara lia komedio Nokto en Karlŝtejn, kiu estis sukcese filmita kiel muzikalo. En Esperanta traduko de Miloš Lukáš sub titolo Nokto en Karlův Týn ĝi estis ludata dum la 13-a UK 1921 en Prago. El lia poezio precipe la Kampulaj baladoj kaj unuopaj poemoj aperas en gazetaro.
[redaktu] Verkoj
- Z hlubin (El profundoj, 1875)
- Sny o štěstí (Revoj pri feliĉo)
- Rok na jihu (Unu jaron en la sudo)
- Eklogy a písně (Eklogoj kaj kantoj)
- Dojmy a rozmary (Impresoj kaj kapricoj)
- Jak táhla mračna (Kiam drivis la nubaro)
- Hudba v duši (Muziko en la animo)
- Zlatý prach (Ora polvo)
- Moje sonáta (Mia sonato)
- Noc na Karlštejně (Nokto en Karlův Týn)
- Selské balady (Kampulaj baladoj)
kaj dekoj da aliaj.
[redaktu] En Esperanto aperis
- Al proksimiĝanta ventego (tr. Leo Belmont, Lingvo Internacia XII/1907, 2, s. 62)
- Amarus (tr. Stanislav Schulhof, Bohemaj grenatoj, 1920)
- Arbara motivo (tr. Rudolf Hromada, Nova Eŭropo I/1921, 1, s. 2)
- Balado pri la monto Blaník (tr. R. Hromada, Ĉeĥoslovaka antologio, s. 130)
- Eklogo (tr. R. Hromada, Ĉs. antologio, s. 132, LM 1931, s. 21 La Progreso XIII/1931, 1 2, s. 3)
- Giotto kaj la animo (tr. A. Jandík, Literatura Mondo, 1931, s. 113)
- Hakon. Melodramo. (tr. Jiří Kořínek
- Ho jes (R. Hromada, Intima triptiko, s. 14)
- Iluzio (tr. Kolomano Kalocsay, Eterna Bukedo)
- La kanto (tr. S. Schulhof, Bohemaj grenatoj, 1920)
- El la melankoliaj serenadoj I,II (tr. K. Kalocsay, Eterna Bukedo)
- Mortado (tr. Josef Bednář, Esperanto ve 100 hodinách J. Bednáře, 1925)
- Patrujo (tr. Stanislav Kamaryt, Nova Eŭropo, 1923, 14)
- Poezio kaj prozo (tr. G. Agrikola, Esperantisto, 1929, s. 144)
- Post la pluvo (tr. K. Kalocsay, Eterna Bukedo)
- Printempa kanto (tr. Antoni Grabowski, El Parnaso de Popoloj, s. 29)
- Rabbat Tanit (tr. J. Jenyj, Lingvo Internacia VI/1901, 12, s. 155)
- Ŝtupoj (tr. K. Kalocsay, Eterna Bukedo)
- Venis aŭtuno, Por iom da amo (tr. J. Kořínek)
- Akvofloroj (tr. M. Lukáš, Esperantista)
- Jasmeno (tr. M. Lukáš)
- Harut kaj Marut (tr. M. Lukáš, Esperanto UEA)
- Dancistinoj (tr. M. Lukáš, Ĉs. antologio)
- Dante Gabriel Rossetti (tr. M. Lukáš, Literatura Mondo 1931)
- Eloa (M. Lukáš, 1923)
- Fragoj (tr. M. Lukáš, Esperantisto 1920)
- Ludiloj (tr. M. Lukáš, Legu kaj parolu 1925)
- Luna nokto (tr. M. Lukáš, Legu kaj parolu 1925)
- Nokto en Karlův Týn (tr. M. Lukáš, 1921 libroforme)
- La violono de l`cigano (M. Lukáš, Legu kaj parolu 1925 82 čítanka Julie Šupichové
- La vivo (tr. M. Lukáš, Lit. Mondo VI 1932, Argentina E isto 1933)
- Vojo inter avelujoj (tr. M. Lukáš, Nova Eŭropo)
- Legendo pri Sankta Zita (tr. M. Lukáš, Literatura Mondo 1949)
- Kvieto (tr. M. Lukáš, Ligilo IV 1936)
- Burchielo (tr. M. Lukáš, Literatura Mondo 1948)