ابلیس
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
اِبلیس در دین‌های سامی نام موجودی است که از فرمان خداوند سر باز زد و از درگاه خداوند رانده شد.
در مورد ریشه لغوی ابلیس دو دیدگاه وجود دارد: 1. برخی ابلیس را واژه عربی بر وزن «افعیل» از ریشه «بَلَسَ» می‌دانند. این واژه در لغت به معنای یأس، حزن، درماندن، پشیمانی و حیرت آمده است؛ و ابلیس بدان روی بدین نام خوانده شد، که از خیر و رحمت خدا مأیوس شد و پشیمان گشت. 2. برخی دیگر واژه ابلیس را برگرفته از زبان‌های بیگانه می‌دانند. یعنی از واژه یونانی «دیابولس (Dianolos)» گرفته شده، و مستقیما یا با واسطه سریانی وارد زبان عربی شده است. احتمالات دیگری هم داده شده است.
بنا بر صراحت قرآن(سوره کهف، آیه 50)، او در از جنس فرشتگان نبود، بلکه در صف آنها قرار داشت، و از جنیان بود که مخلوقی مادی است، و در ماجرای سجده فرشتگان بر آدم، از دستور خدا سرپیچی کرد و کافر شد و از رحمت پروردگار نومید گشت. از این روست که ابلیس، آدم را دلیل خواری و طردشدنش از بارگاه الهی می‌داند و در صدد انتقام از او و اولادش بر آمده. او برای این کار از خداوند مهلت خواسته و خداوند تا روز معلومی به او مهلت داده است. ابلیس نیز سوگند خورده است که آدم و فرزندانش را بفریبد.
نام ابلیس یازده بار در قرآن آمده، و مهم‌ترین دلیل سجده نکردنش غرور و تکبر و خودبینی او معرفی شده است.
[ویرایش] منابع
- دایرةالمعارف تشیع
- دایرةالمعارف بزرگ اسلامی
- دایرةالمعارف الشیعه العامه ج 2
- دانشنامهٔ رشد.
- تفسیر نمونه، ج1، ص 227، ناصر مکارم شیرازی.
- دائره المعارف قرآن کریم، ج 1، صص 559 و 560، مرکز فرهنگ و معرف قرآن، بوستان کتاب قم.
- قاموس قرآن، ج 1، صص 226 تا 228، سید علی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه.
