Akbar

From Wikipedia

Jalaluddin Muhammad Akbar 15 di oktobro 1542 en Umarkot, Madhya Pradesh til 15 di oktobro 1605 en Âgrâ direktas imperio mogol de 1556 til morto.

[editar] La militisto

Il esas filiulo di Humâyûn e Hamida Begun. Ye 1556 il sucedas lia patro en lore mikra mohameda imperio e kun Bairam Khân vinkas en Pânipat-batalio kontre afganistana imperio. Ye 1560 il decidas liberar su di Bairam Khân tutelo. Ta lasta ne aceptas lua evikteso rebeleskas ma esas rapide aplastita. De nun, Akbar regnas en mastro sen kontesto sur nord-India.

L'imperio pluvasteskas kun Goujerat ye 1573, Bengala ye 1576, Sind ye 1590, Orissa ye 1592 e Balouchîstân ye 1594. Ye morto di fratulo Hakîm, rejo di Kaboul, ye 1585, il heredas di Kachemire. Il lansas su pos konquestar sud-India.

[editar] La reformanto e meceno

Iliterata, il montras granda administranto-talento e kontinuas la verko di ri-organizo komencita da Sher Shâh Sûrî, qua havas ekpulsar lia patro di India. Il divizas lua teritorio en 15 provinci, kun omna militala guberniestro, Nawâb Nazîm, e civila administranto, Dîwân qua kontrolas la financo. Il establisar l'imposti sur l'agrala suli korespondanta kun triimo di rekoltajo-valoro. Tolerema pri religio, il abolisas ye 1562, jiziya, l'imposto kolektita en mohameda teritorio de ne-mohamedo, la pilgrimi-taxuro, spozas hindua princino, Mariam az-Zamânî, filiino di râja di Amber Bihârî Mal, ed aceptas hindui en lua administo ed armei, ca qua sequantas federi kun Rajput-rejii.

Quankam mohamedo, il dubitas pri divina Koran-origine, e serchas sinkretismo, kom poeto Kabîr 150 ans ante, qua semblas li plu proxim vera religio. Por ca, il juntas cirkume li di reprezentanti di diversa religii, sendinta mem querigar di jezuiti ad Goa. De ta inquesto, il obtenas ye 1581, religio nominita Dîn-i-Ilâhî o religio di lumo, qua probas unigar Koran, Biblo e hindui texti. Il permizas nove konstrukto di hindoa templi ma interdiktas satî, vidvino su-ocido. Il restas cetere tre proxim di chamanisma heredo pre-mohamedo e tota vido trancas e vizionas.

Per celebrar lua vinko kontre Goujerat, il ordinas la konstrukto (1569-1576) di nova chefurbo ye Fatehpur Sikri, apud Âgrâ, ube il facas krear nova arkitekturala stilo mixinta mahomeda e hindua influi. Ol esas abandonita ye 1586 por Lahore, plu proxim di nestabla regioni. Il atraktas persiana miniatura piktoristi.

Lasta yara di Akbar-regno esas markita per ofta rebeli di filiulo Salim, futura imperisto Jahângîr. Il mortas de disenterio. Superba mauzoleo en blanka marmoro e reda greso erektita per lua filiulo nord-esta Sikandra ma esus profanacar da Jâts, di agrokulturisti.

Precedita
per
Humâyûn