Alexandrië
Alexandrië (in het Arabisch: الإسكندرية / transliteratie: al-ʼIskandariyyah; in het Oud-Grieks: ̉Αλεξάνδρια) is een stad in het noorden van Egypte, aan de Middellandse Zee. Het ligt aan de noordwestpunt van de Nijldelta.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De stad is genoemd naar Alexander de Grote, die een wereldrijk vestigde waar ook Egypte deel van uitmaakte. In zijn opdracht bouwde de Griekse architect Dinocrates de stad vanaf ongeveer 330 v. Chr. Bijna 1000 jaar was Alexandrië de hoofdstad van Egypte. Aan het begin van onze jaartelling was Alexandrië (na Rome) de tweede stad van het Romeinse Rijk, met wellicht ca. 400.000 inwoners. De stad had een zeer gemengde bevolking. De Egyptenaren waren waarschijnlijk wel in de meerderheid, maar zij waren sterk gehelleniseerd. Ook woonden er veel Grieken, Syriërs en Joden. De algemene omgangstaal was eerder Grieks dan Egyptisch. Men sprak vaak van "Alexandria para Aegypton", d.w.z. Alexandrië bij Egypte.
Lange tijd is de stad tevens het belangrijkste internationale centrum geweest van cultuur, kennis en geleerdheid tijdens de periode van de Oudheid en vroege Middeleeuwen. Dit was het werk van de Griekse dynastie der Ptolemaeën die wetenschap en cultuur stimuleerden, om prestige te verkrijgen onder de hellenistische buurkoninkrijken. Dit begon al minder dan honderd jaar na de vestiging van de stad. De Bibliotheek van Alexandrië was met tussen de 400.000 en 900.000 boekrollen een van de belangrijkste bibliotheken uit de geschiedenis, zo niet de belangrijkste. Deze is later verwoest, waarbij een ongekende schat aan kennis verloren is gegaan. Over de precieze toedracht hiervan zijn de meningen verdeeld.
De stad is ook al zeer lang bekend vanwege het feit dat een van de Zeven wereldwonderen uit de Klassieke Oudheid zich in deze stad bevond: de Vuurtoren van Alexandrië.
Vanaf ongeveer 40 v. Chr., toen de laatste Ptolemee – de bekende koningin Cleopatra – stierf, bleef Alexandrië de hoofdstad van de provincia Alexandria et Aegyptus. Dit bleef ook zo onder de Byzantijnen. Alexandrië werd de zetel van het Patriarchaat van Alexandrië. In de 7e eeuw veroverden de Arabieren Egypte en het overige Midden-Oosten. De functie van hoofdstad werd overgenomen door het door de Arabieren gestichte Caïro en dit bleef zo tot op de huidige dag. Hierdoor werd de stad geleidelijk aan minder belangrijk.
[bewerk] Het moderne Alexandrië
Na de stichting van Caïro was Alexandrië langzaam vervallen tot een groot vissersdorp. Omstreeks 1800 had de stad slechts 4000 inwoners.
In de 19e eeuw werd Alexandrië opnieuw een grote stad, met een multicultureel karakter. Dit was te danken aan de politiek van de Osmaanse onderkoning Mehmed Ali, die een voor zeeschepen toegankelijke haven van groot belang achtte voor de ontwikkeling van zijn land. Hij liet de verzande haven uitbaggeren en herstellen en moedigde de Europese zakenwereld uit om te investeren in bijvoorbeeld de Egyptische katoenteelt. Dit werd een groot succes en tegen 1900 bestond een kwart van de inmiddels 400.000 inwoners uit Europeanen. Onder deze laatsten waren de Grieken de grootste groep. De Europeanen beheersten nagenoeg alle hoger gekwalificeerde banen, terwijl de Arabieren hoofdzakelijk ongeschoolde arbeid verrichtten.
Vanwege de opkomst van het Arabisch nationalisme onder Nasser (Egypte voor de Egyptenaren) hebben de meeste van deze buitenlanders vanaf 1950 - 1960 Egypte verlaten.
Vandaag de dag is Alexandrië met ongeveer 4 miljoen inwoners een van de grootste steden ter wereld en, na Caïro, de belangrijkste stad van Egypte. Er is een belangrijke chemische industrie gevestigd en verschillende technologische bedrijven. In de zomer komen er veel (rijkere) Egyptenaren wonen in hun tweede huis in deze stad wegens het relatief koele en aangename zeeklimaat in vergelijking met het hete binnenland. Dit deden trouwens de oude Grieken en Romeinen al. Het is tevens een universiteitsstad. In 2003 is er de Bibliotheca Alexandrina geopend die eenzelfde internationale functie moet gaan vervullen als de vroegere hellenistische bibliotheek.
[bewerk] Bezienswaardigheden in en rond Alexandrië
- Grieks-Romeins Museum
- Pilaar van Pompeius
- Romeins Amfitheater
- Jachthaven
- Verscheidene moskeeën
- Al-Alamein
- Bibliotheca Alexandrina
[bewerk] Geboren in Alexandrië
- Konstantínos Kaváfis (29 april 1863-1933), Grieks dichter
- Gamal Abdel Nasser (15 januari 1918-1970), kolonel en president van Egypte
- Eli Cohen (24 december 1924-1965), Israëlisch spion
- Mohamed Al-Fayed (27 januari 1929), zakenman
- Omar Sharif (10 april 1932), filmacteur en bridgespeler
- Georges Moustaki (3 mei 1934), Grieks-Frans zanger en componist
- Dodi Al-Fayed (15 april 1955-1997), zakenman, vriend van prinses Diana
- Rudolf Hess (26 april 1894-1987), Duits nazikopstuk
[bewerk] Andere steden met de naam Alexandrië
Er zijn zeer veel steden die Alexandrië heten of hebben geheten. Tijdens de veldtochten van Alexander de Grote werden veel plaatsen naar hem genoemd.
De Turkse vorm van de naam Alexandrië is Iskenderiye, en de Turkse stad Iskenderiye (modern Turks İskenderun) is dus een van de Alexandriës. Ook het Albanese Shkodër heeft vroeger de naam Iskenderiye gehad. Andere steden die als Alexandrië zijn gesticht zijn Herat, Farah, Kandahar, Khujand, Gazhni, Charikar, Bagram en Termiz.
In de Verenigde Staten liggen diverse plaatsen met de naam Alexandria: Alexandria (Kentucky), Alexandria (Louisiana), Alexandria (Virginia), Alexandria (Minnesota).
[bewerk] Externe links
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Alexandria van Wikimedia Commons. |
