Alternatieve geschiedenis
Alternatieve geschiedenis of alternatieve geschiedschrijving is een subgenre van speculatieve fictie (volgens sommigen, van sciencefiction) die zich afspeelt in een wereld waarin de geschiedenis net anders is verlopen dan de werkelijke geschiedenis zoals wij hem kennen. De meeste verhalen in deze rubriek worden geplaatst in een feitelijke historische context, maar gaan over sociale, geopolitieke en industriële omstandigheden die zich anders of in een ander tempo hebben ontwikkeld. Soms als gevolg van technologische of sociale paradigma's die voortgebracht werden met behulp van de al aanwezige tijdgeest. Hoewel in zekere mate alle fictie als alternatieve geschiedenis kan worden opgevat, bestaat dit genre uit fictie waarin een historische verandering plaatsvindt waardoor de geschiedenis afwijkt van die van ons.
Met name in Frankrijk wordt alternatieve geschiedenis werken uchronie genoemd. Dit neologisme is gebaseerd op het woord utopia (een plaats die niet bestaat) en het Griekse woord voor tijd, chronos. Een uchronie is dan 'een tijd die niet bestaat'.
Inhoud |
[bewerk] Elementen in de alternatieve geschiedschrijving
Er zijn bepaalde elementen die alle alternatieve geschiedenissen gemeenschappelijk hebben, of zij die geschiedenis nu op microniveau (persoonlijke alternatieve geschiedenissen) of op macroniveau (wereldveranderende gebeurtenissen) laten afspelen. Deze elementen zijn onder andere:
- Een divergentiepunt: een moment in de geschiedenis van onze wereld voorafgaand aan de tijd van de alternatieve geschiedenis
- Een historische verandering die de geschiedenis zou laten afwijken van de geschiedenis zoals wij hem kennen
- Uiteenzetting van de gevolgen van die verandering
Alternatieve geschiedenis hoeft echter niet:
- In het verleden plaats te vinden
- Het divergentiepunt zelf te tonen
- Wereldveranderende gebeurtenissen te bevatten
- Beroemdheden te bevatten
[bewerk] Tegenfeitelijke geschiedschrijving en virtuele geschiedenis
Historici speculeren ook op deze manier. Dit type speculatie is beter bekend als "tegenfeitelijke geschiedschrijving" of "virtuele geschiedenis". Er is een aanzienlijk debat binnen de historische gemeenschap over de geldigheid en het doel van zulke speculatie.
Voor alternatieve geschiedenissen waarvan beweerd wordt dat ze meer feitelijk zijn dan speculatief, zie samenzweringstheorie en historisch revisionisme.
[bewerk] Bekende alternatieve geschiedenis
Er zijn vele duizenden alternatieve geschiedenisverhalen en -romans gepubliceerd. Hier enkele voorbeelden:
[bewerk] Boeken
- The Guns of the South (1992, met op de cover een afbeelding van generaal Lee met een AK-47 in zijn handen) door Harry Turtledove is een mix van science fiction en alternatieve historie: mannen met een Zuid-Afrikaans accent voorzien het Zuiden van moderne wapens in de Amerikaanse burgeroorlog.
- Making History (1996, geschreven door de Britse acteur, komiek en schrijver Stephen Fry) vindt plaats in een parallelle wereld waarin Adolf Hitler nooit geboren werd.
- How Few Remain (1997 door Harry Turtledove) verkent wat er gebeurd had kunnen zijn als de orders van generaal Lee niet voor de Slag bij Antietam in handen van zijn tegenstander George McClellan zouden zijn gevallen: het Zuiden wint de Amerikaanse burgeroorlog ...
[bewerk] Televisie
- In de sciencefiction televisieserie Sliders maken de figuren alternatieve geschiedenissen mee via de door wetenschap geïnspireerde quantumnavigatie in een multiversum. De alternatieve Amerika's die in de meeste afleveringen worden getoond zijn enge dystopiën, hoewel dit aan het begin van een aflevering niet altijd duidelijk is.
[bewerk] Spellen
De alternatieve geschiedenis bieden eindeloze mogelijkheden voor het genre van rollenspellen. Veel spellen gebruiken een alternatieve geschiedenis als achtergrond voor hun campagnes. In het bijzonder:
- Deadlands speelt in 1876-77 waarin de Amerikaanse Burgeroorlog nog altijd niet beëindigd is, en mengt daar ook sciencefiction en magie bij.
- GURPS (Generic Universal Role Playing System) gebruikt een omgeving met verschillende alternatieve geschiedenissen.
[bewerk] Online
In de online alternatieve geschiedschrijving wordt de tijdlijn meestal afgekort tot ATL (Alternatieve TijdLijn) als tegenhanger van de OTL (Onze TijdLijn) die verwijst naar de werkelijke geschiedenis.
- Ill Bethisad is een doorlopend samenwerkingsproject met momenteel ongeveer 45 deelnemers, oorspronkelijk opgestart door de Nieuw-Zeelander Andrew Smith.
- WikiDusk is een bewerkbare Open Source wikinovelle waarin de enorme explosie die op 27 december 2004 in het midden van het melkwegstelsel plaatsvond nóg meer kracht had.
[bewerk] Zie ook
- Harry Turtledove - auteur
- De Duistere Steden - strip
- Wenedyk - kunsttaal ontwikkeld volgens een alternatieve geschiedenis
[bewerk] Externe links
- soc.history.what-if is de usenet newsgroup over alternatieve geschiedenis.
- Uchronia geeft goede uitleg over het onderwerp en bevat een lijst van meer dan 2000 werken in de alternatieve geschiedschrijving.
- The Alternate History Wiki.
