Kwaliteit (eigenschap)
Kwaliteit geeft aan in hoeverre iets of iemand zijn/haar doelstelling bereikt, doorgaans zonder daarbij een waardeoordeel over het doel te vellen. In het geval van een persoon gaat dit meestal om een bepaalde context, zoals een werknemer, een student of een sporter.
Kwaliteit geeft aan of het product of de dienst overeenkomt met hetgeen wat de klant ervan verwacht. Kwaliteit geeft soms dus ook aan hoe slecht iets is. Voorbeeld: Als je een product maakt, wat alleen jij kan maken omdat je bijvoorbeeld een patent hebt, dan wil je wel eens dat je product maar een bepaalde tijd meegaat, zodat men sneller een vervangend apparaat nodig heeft. Als het product te goed is, gaat het te lang mee. De kwaliteit voor de klant is dan goed, maar de kwaliteit voor de fabrikant is dan slecht. Op het vlak van kwaliteit zijn vele standaards beschikbaar, standaards opgesteld door diverse instituten, zoals de
- ISO (internationale standaardisatie organisatie)
- NNI (Nederlands Normalisatie Instituut
- DIN (Deutsches Institut für Normung) en
- ANSI (American National Standards Institute).
De term wordt vaak samen gebruikt met kwantiteit. In de wetenschap benadrukte Aristoteles de kwaliteit, terwijl door het werk van Galileo Galilei de nadruk meer op de kwantiteit werd gelegd.
De ISO 9000 standaard specificeert de vereisten voor een kwaliteitsmanagementsysteem dat de productie van een product of dienst moet ondersteunen. De standaard zelf zegt niets over welke activiteiten uitgevoerd moeten worden zodat het product of de dienst van een hoge kwaliteit wordt, maar het zegt iets over de vereisten en randvoorwaarden die tijdens het productieproces in de gaten gehouden moeten worden. Veel bedrijven schermen er echter mee dat ze aan deze standaard voldoen, om aan te willen geven dat ze kwaliteit leveren. Zij kunnen hiervoor een certificaat hebben verworven.
Waar ISO 9000 met name over het proces van kwaliteitsbeheersing gaat, zijn er ook standaards die beschrijven welke eigenschappen een product moet hebben om als kwalitatief goed door het leven te kunnen gaan. Een voorbeeld hiervan is de ISO 9126 norm waarin de kwaliteitsaspecten van software beschreven staan.
Behalve de benadering vanuit de verschillende iso normen zijn er voor het begrip kwaliteit ook nog andere benaderingen en modellen. Voor Nederland is hierbij belangrijk het INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit.) Het INK management model beschrijft de 5 ontwikkelingsfasen van een onderneming, instelling of onderdeel daarvan. Deze fasen zijn:
- De fase waarin men activiteit georiënteerd is. Het gaat hierbij om de kwaliteit in de eigen werksituatie, waarbij iedereen streeft het werk zo goed mogelijk te doen.
- De fase waarbij procesgeoriënteerd de belangrijk rol speelt. Hier beheerst men de afzonderlijke stappen in het werkproces. De bijbehorende taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden liggen vast.
- De fase van de interne ketengerichtheid. Hierbij wordt op alle niveaus gewerkt aan een continue verbeterslag. Men is erop gericht om problemen te voorkomen in plaats van te verhelpen.
- De fase van de externe kerngerichtheid. Hierbij wordt samen met partners gestreefd naar een maximale toegevoegde waarde.
- De fase van de transformatie. Hierbij is de strategie erop gericht om als bedrijf bij de top te horen.
In Nederland acteert de grote meerderheid van de bedrijven in de fase 2.
