Permafrost
Blauwe gebieden: tijdens winter bevroren grond (15 dagen of meer per jaar)
Roze gebieden: de grond is minder dan 15 dagen per jaar bevroren
Permafrost is het verschijnsel dat in bepaalde gebieden nabij de polen en in het hooggebergte de ondergrond nooit helemaal ontdooit. In de geologie wordt voor permafrost de definitie gehanteerd dat de grond meer dan twee opeenvolgende jaren bevroren moet blijven. Permafrost bevindt zich naar schatting onder 20% van de aardse landmassa. De bovenzijde van de permafrost heet permafrost-tafel (meestal ter hoogte van de maximale dooilaag).
's Winters is de grond tot op grote diepte bevroren en 's zomers ontdooit alleen het bovenste laagje, enige decimeters tot enige meters. Het water uit het bovenste laagje kan niet in de bevroren bodem wegzakken, zodat het erg moerassig zal zijn. De laag die wel ontdooit en weer bevriest wordt de actieve laag genoemd. In de actieve laag kan plantengroei plaatsvinden, in de permafrostlaag niet. De dikte van de actieve laag hangt af van het weer en wisselt met het jaar maar ligt meestal tussen 60 en 360 cm. De dikte van de permafrostlaag kan tientallen meters bedragen (bij Barrow in Alaska is eens meer dan 400 meter gemeten).
Inhoud |
[bewerk] Verschijnselen
De combinatie van permanent bevroren onderlaag en periodiek ontdooiende bovenlaag kan leiden tot het ontstaan van ijswiggen, pingo's en polygoonbodems.
[bewerk] Bouwen op Permafrost
Bouwen op permafrost is lastig omdat de warmte van het gebouw de laag zal laten smelten waardoor het zal dreigen te verzakken. Hiervoor zijn dure oplossingen in gebruik:
- op houten palen bouwen,
- op een grindbed van 1,20 tot 1,60 meter dik bouwen of
- gebruikmaken van warmtegeleidende buizen met watervrij ammoniak.
[bewerk] Uitgebreidheid van de Permafrost
Meting van de diepte en uitbreiding van de permafrost zou een aanwijzing bij het bestuderen van het broeikaseffect kunnen zijn en in recente tijden (1999 en 2001) zijn records gevestigd voor het ontdooien van permafrost in Alaska en Siberië. Nauwkeurige gegevens worden echter pas sinds ca. 1970 verzameld, zodat nog geen definitieve conclusies getrokken kunnen worden.
