Wieczna zmarzlina
Z Wikipedii
Wieczna lub wieloletnia zmarzlina, zwana też czasem wieczną marzłocią lub zlodowaceniem podziemnym lub (ang.) permafrostem - zjawisko trwałego utrzymywania się części skorupy ziemskiej w temperaturze poniżej punktu zamarzania wody niezależnie od pory roku. Powstaje w warunkach suchego i jednocześnie zimnego klimatu (o średniej temperaturze powietrza poniżej -11 stopni Celsjusza). Obejmuje około 4/5 Alaski i 2/3 Syberii.
Jej głębokość na tych obszarach, na których przetrwała od plejstocenu waha się w granicach od 150-300 metrów w północnej Kanadzie, do ponad 600 m we wschodniej Syberii. W miesiącach letnich wierzchnia warstwa gruntu - do około 2 metrów - ulega rozmarznięciu, wskutek czego staje się on często grząskim bagnem, w głąb którego nie może (z powodu zamarzniętych głębszych warstw) wsiąknąć nadmiar wody. Sytuacja ta utrudnia rozwój roślinności, uniemożliwiając m.in. zasiedlanie pokrytych wieczną zmarzliną obszarów drzewom o głębszym systemie korzeniowym, także z powodu niedostatecznej spoistości gleby w miesiącach letnich.
Wieloletnia zmarzlina ma charakter reliktowy. Jest pozostałością zlodowacenia, które w plejstocenie obejmowało znaczną część obszarów lądowych półkuli północnej. Zanikanie zmarzliny (podobnie jak zanikanie lodowców i lądolodów) jest, wbrew obiegowym opiniom, zjawiskiem naturalnym, nie indukowanym przez człowieka.
Bliższy prawdzie jest termin "wieloletnia zmarzlina", gdyż w przyrodzie nic nie jest wieczne. Jak mawiał jeden z polskich geografów "Wieczne jest tylko odpoczywanie, zmarzlina jest wieloletnia".
