Xyleen

Xyleen




Algemeen
Molecuulformule	C₈H₁₀
Smiles	o: Cc1c(C)cccc1 m: Cc1cc(C)ccc1 p: Cc1ccc(C)cc1
IUPAC	o: 1,2-dimethylbenzene m: 1,3-dimethylbenzene p: 1,4-dimethylbenzene
Andere namen	xyleen, dimethylbenzol, dimethylbenzeen
CAS-nummer	o: 95-47-6 m: 108-38-3 p: 106-42-3 mengsel: 1330-20-7
EINECS-nummer
EG-nummer
VN-nummer
Beschrijving
Vergelijkbaar met
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Xn, schadelijk; F, licht ontvlambaar
Carcinogeen
Hygroscopisch
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R10, R20/21, R38 S-zinnen: S25
Omgang
Opslag
ADR-klasse
MAC-waarde	100 ml/m³ of 440 mg/m³
LD₅₀ (ratten)	mg/kg
LD₅₀ (konijnen)	mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeistof
Kleur
Dichtheid	o: 0,88 g/cm³ m: 0,86 g/cm³ p: 0,86 g/cm³
Molmassa	106,16 g/mol
Smeltpunt	o: -25°C m: -48°C p: 13 °C
Kookpunt	o: 144°C m: 139 °C p: 138 °C
Vlampunt	°C
Zelfontbrandingstemperatuur	°C
Dampdruk	Pa
Andere eigenschappen
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in	ether, ethanol, fenol
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	Pa·S
Kristalstructuur
Δ_fG^o_g	kJ/mol
Δ_fG^o_l	kJ/mol
Δ_fG^o_s	kJ/mol
Δ_fH^o_g	kJ/mol
Δ_fH^o_l	kJ/mol
Δ_fH^o_s	kJ/mol
S^o_{g, 1 bar}	J/mol·K
S^o_{l, 1 bar}	J/mol·K
S^o_s	J/mol·K
C^o_p,m	J/mol·K
Evenwichtsconstanten
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Xyleen of dimethylbenzeen, vroeger ook wel xylol genoemd, is een heldere, kleurloze vloeistof met kenmerkende geur.

[bewerk] Chemische structuur

De chemische structuur is die van een benzeenring, waarvan twee waterstofatomen door een methylgroep zijn vervangen. De chemische formule is: C₆H₄(CH₃)₂.

Er zijn drie isomeren, die van elkaar verschillen in de ligging van de methylgroepen:

ortho-xyleen (1,2-dimethylbenzeen) (o-xyleen) (methylgroepen op aangrenzende C-atomen in de benzeenring)
meta-xyleen (1,3-dimethylbenzeen) (m-xyleen) (methylgroepen gescheiden door één CH-groep)
para-xyleen (1,4-dimethylbenzeen) (p-xyleen) (beide methylgroepen liggen tegenover elkaar)

Voorbeeld van ieder type:

Xyleen dat als oplosmiddel wordt gebruikt bestaat gewoonlijk uit een mengsel van deze isomeren. Als de stof als grondstof voor andere stoffen wordt gebruikt, wordt meestal een zuiver isomeer gebruikt.

[bewerk] Toepassing

Xyleen wordt voornamelijk toegepast als oplosmiddel van niet-organische stoffen (harsen en vetten). Uit para-xyleen wordt tereftaalzuur bereidt, wat wordt gebruikt voor de productie van polyester.